ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές : - κατανοούν και εμβαθύνουν στα ζητήματα του χώρου με προοπτικές ανάπτυξης πολιτικών - συμβάλλουν σε διεπιστημονικές ομάδες σύνθεσης χωρικών σχεδίων και πολιτικών - αναγνωρίζουν και ενσωματώνουν στον σχεδιασμό κοινωνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και πολιτικές διαστάσεις του χώρου - αναπτύσσουν δεξιότητες μελέτης επιστημονικών θεωριών - αναπτύσουν κριτική σκέψη - παρουσίαζουν συζητούν δημόσια ζητήματα χώρου και ανάπτυξης, - γράφουν επιστημονικές εργασίες

Ο χωρικός σχεδιασμός αποτελεί ένα διεπιστημονικό πεδίο το οποίο αφορά στη μελέτη και την οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στον χώρο, αλλά και μια πολιτική πρακτική που καθορίζει κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές και οικολογικές παραμέτρους της ανάπτυξης στον γεωγραφικό χώρο. Για τους ειδικούς του χώρου πρόκειται για ένα σύνολο από θεωρήσεις, μεθόδους, εργαλεία και διαδικασίες με βάση το οποίο ερμηνεύουν ή/και δρουν, συμβάλλοντας στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της ανάπτυξης στα διαφορετικά αλληλοσχετιζόμενα γεωγραφικά επίπεδα της (παγκόσμια αστικοποίηση, διακρατικά μορφώματα, διασυνοριακές χωρικές ενότητες, εθνικές - κρατικές επικράτειες, περιφέρειες, πόλεις, αστικές ενότητες). Η ενιαία αυτή θεώρηση των κλιμάκων του χώρου και του σχεδιασμού είναι σχετικά πρόσφατη και απαντά στα δυσδιάκριτα όρια των παγκόσμιων, περιφερειακών και τοπικών επιρροών σε χωρικά φαινόμενα, οικονομικές προτεραιότητες, διοικητικούς θεσμούς και εκδηλώσεις των κοινωνιών στο πλαίσιο της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Εκπαιδευτικός σκοπός του μαθήματος είναι να παρέχει ένα ευρύ πλαίσιο εποπτείας και κατανόησης σύγχρονων διαστάσεων και ζητημάτων χωρικού σχεδιασμού, και ιδιαιτέρως να αναδείξει τα πεδία δραστηριοποίησης και τους ρόλους των αρχιτεκτόνων – πολεοδόμων στο χωρικό σχεδιασμό. Το μάθημα εισάγει τις βασικές έννοιες και προσεγγίσεις του χωρικού σχεδιασμού ξεκινώντας από την εξέλιξη των ιδεών, από τις πρώτες χωρικές ερμηνείες της ανάπτυξης και τις πρώτες επιστημονικές προσπάθειες οργάνωσής της στο δυναμικό σχεδιασμό του χώρου ως αποτέλεσμα συναινέσεων και συγκρούσεων πολλαπλών δρώντων. Μελετώνται στη συνέχεια οι σύγχρονες θεωρήσεις του χωρικού σχεδιασμού που διαφοροποιούνται από μια στατική στο χρόνο και τον χώρο χωροταξία και διατυπώνουν τον σχεδιασμό του χώρου ως δυναμικό ως αποτέλεσμα συναινέσεων και συγκρούσεων πλήθους δρώντων σε πολλαπλές κλίμακες. Έμφαση δίνεται στις διαφορετικές παραδόσεις σχεδιασμού και αντιλήψεις διακυβέρνησης. Στη συνέχεια, αναπτύσσονται επιμέρους ζητήματα (χρήσεις γης, μεταφορές, προστασία του περιβάλλοντος, πολιτισμικά τοπία), καθώς και σύγχρονες κατευθύνσεις του χωρικού σχεδιασμού όπως ο στρατηγικός σχεδιασμός, η βιώσιμη ανάπτυξη, η ανθεκτικότητα, η αστική ανταγωνιστικότητα, η χωρική δικαιοσύνη και ο συμμετοχικός και συνεργατικός σχεδιασμός. Μελετάται επίσης η εξέλιξη του θεσμικού πλαισίου του χωρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα και οι πρωτοβουλίες και κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και άλλων διεθνών οργανισμών. Έμφαση δίνεται στη κλίμακα των πόλεων και στην κριτική ανάλυση κυρίαρχων εργαλείων και τάσεων: από τον μητροπολιτικό σχεδιασμό μέχρι τα εντοπισμένα έργα αστικής αναγέννησης, από το city –branding και τον αναδυόμενο ρόλο του ιδιωτικού τομέα στην αστική διαχείριση μέχρι πρωτοβουλίες των πολιτών για τη γειτονιά και την πόλη.

Χωρικός σχεδιασμός, χωρική δικαιοσύνη, προστασία περιβάλλοντος, ανθεκτικότητα, βιώσιμη ανάπτυξη

02-11-2020