ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ / HISTORY DIDACTICS AND NEW TECHNOLOGIES
ΚωδικόςΕΜ34
ΣχολήΠαιδαγωγική
ΤμήμαΠαιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΜαρία Ρεπούση
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600017578

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ
Ακαδημαϊκό Έτος2020 – 2021
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600178834

Πρόγραμμα Τάξης

Κτίριο
Όροφος-
ΑίθουσαΕξ αποστάσεως (900)
ΗμερολόγιοΔευτέρα 18:02 έως 21:02
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση: • Να λειτουργεί ως δάσκαλος/α ιστορίας σε ποικίλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα με την εφαρμογή εναλλακτικών μορφών διδασκαλίας και μάθησης • Να αξιοποιεί με πληρότητα τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας και να φροντίζει για την εργαλειοποίησή τους στη διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης στην ιστορία. • Να γνωρίζει τρόπους αναζήτησης, πρόσβασης και επεξεργασίας ψηφιακού ιστορικού υλικού • Να μελετήσει τα ιδιαίτερα διδακτικά και παιδαγωγικά χαρακτηριστικά των ηλεκτρονικών εφαρμογών στο πλαίσιο της διδακτικής της ιστορίας • Να εμβαθύνει στις επιστημολογικές παραδοχές χρήσης και αξιοποίησης των δυνατοτήτων των ΤΠΕ στην ιστορική εκπαίδευση • Να κατανοεί τις ερευνητικές προσεγγίσεις αξιοποίησης των ΤΠΕ στο πλαίσιο της ιστορικής εκπαίδευσης • Να διακρίνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ηλεκτρονικού υλικού στο πλαίσιο της ψηφιακής ιστορίας • Να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά εργαλεία για τη σχεδίαση και διαμόρφωση κατάλληλων περιβαλλόντων διερευνητικής ιστορικής μάθησης λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές προσεγγίσεις, το ηλικιακό επίπεδο, τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών/μαθητριών. • Να εφαρμόζει γνώσεις σχετικές με τις διαδικασίες σχεδιασμού, ανάπτυξης, επιλογής, χρήσης και αξιολόγησης ποικίλων διδακτικών μέσων και υλικών μάθησης έτσι ώστε να δημιουργεί συνθήκες εργαστηριακής μάθησης για το μάθημα της ιστορίας • Να εντοπίζει τις δυσκολίες και να υποβοηθά στην άρση παρανοήσεων των μαθητών και μαθητριών σχετικές με τη χρήση και αξιοποίηση ψηφιακού ιστορικού υλικού • Να ενισχύει τη σχέση των παιδιών με την ιστορία αξιοποιώντας τις δυνατότητες αναζήτησης και εντοπισμού ιστορικού υλικού σε εφαρμογές του Διαδικτύου • Να επιχειρεί διαθεματικές προσεγγίσεις μεταξύ των διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων προκειμένου να πολλαπλασιάσει τα μαθησιακά οφέλη • Να συμβάλλει στην οικοδόμηση της ιστορικής γνώσης με την καλλιέργεια όψεων του προσδοκώμενου ιστορικού και ψηφιακού εγγραμματισμού
Γενικές Ικανότητες
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα στοχεύει στην εκπαίδευση των φοιτητών και φοιτητριών του ως δασκάλων ιστορίας έτσι ώστε να είναι ικανοί/ές να διδάξουν το μάθημα της ιστορίας στο δημοτικό σχολείο αλλά και να λειτουργήσουν σε περιβάλλοντα αξιοποίησης συμβατικού και ψηφιακού υλικού σε μορφές τυπικής και άτυπης ιστορικής εκπαίδευσης. Οι νέες δυνατότητες που παρέχουν η αυξανόμενη ψηφιοποίηση και η δημοσιοποίηση του ιστορικού υλικού, αλλά και τα νοητικά εργαλεία που αξιοποιούνται προς αυτήν την κατεύθυνση, διαμορφώνουν μια νέα εκπαιδευτική διάσταση, η οποία, αν και δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη διδακτική διαδικασία, μπορεί όμως να συνεισφέρει σημαντικά στην απόκτηση δεξιοτήτων και συνηθειών της ιστορικής επιστημονικής πειθαρχίας. Η εκμάθηση και η αξιοποίηση των επιμέρους λειτουργιών της τεχνολογίας δεν αποτελεί τη σημαντικότερη παράμετρο της διδακτικής αξιοποίησής της, καθώς ενδιαφέρει, διδακτικά, περισσότερο η ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανεξάρτητης μάθησης για την αποτελεσματική χρήση και αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας, και η προσαρμογή σημαντικών όψεων της διδακτικής διαδικασίας της σχολικής ιστορίας στις νέες αυτές συνθήκες. Η πρόταξη της φύσης της ίδιας της επιστήμης της ιστορίας υποβοηθά και προσδιορίζει τον τρόπο που οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να εμπλακούν με τις δυνατότητες των ΤΠΕ, ενισχύοντας την ιστορική μάθηση. Είναι ανάγκη τα υποκείμενα μάθησης όχι απλά να ικανοποιούν τις ανάγκες δημιουργικής χρήσης των δυνατοτήτων της τεχνολογίας, αλλά να δημιουργούν υποθέσεις σημαντικές για την ιστορία, διαμορφώνοντας μια υποθήκη μεταξύ της τεχνολογίας, του περιεχομένου διδασκαλίας και των δεξιοτήτων με την υιοθέτηση «καινοτόμων και ευφάνταστων εφαρμογών». Το περιεχόμενο του μαθήματος αναφέρεται στις θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις χρήσης και αξιοποίησης των δυνατοτήτων των ΤΠΕ στο χώρο της ιστορικής εκπαίδευσης. Αναλύονται οι επιμέρους επιδράσεις των ΤΠΕ στη διαμόρφωση του διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος, οι οποίες αναφέρονται στο μετασχηματισμό της διδακτικής διαδικασίας, στην εφαρμογή διερευνητικών προσεγγίσεων της ιστορικής γνώσης, στις εποικοδομητικές στρατηγικές που αξιοποιούνται, αλλά, και στις γενικότερες αλλαγές που διαμορφώνονται στη σχολική πραγματικότητα. Παρουσιάζονται οι ερευνητικές προσεγγίσεις που αφορούν στις εννοιολογικές προσεγγίσεις, στα ερωτήματα των ερευνητικών εργασιών και στη γενική αποτίμηση της ένταξης των ΤΠΕ στην ιστορική εκπαίδευση, η οποία εξειδικεύεται από τα επιμέρους ζητήματα που εμπλέκονται στη διαμόρφωση του γνωστικού αντικειμένου. Ιδιαίτεροι άξονες του μαθήματος:  Η ένταξη των Τ.Π.Ε. στη διδακτική της ιστορίας  Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των δυνατοτήτων των ΤΠΕ  Οι επιδράσεις των Τ.Π.Ε. στη διαμόρφωση του διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος  Εκπαιδευτικές εφαρμογές  Ερευνητικές προσεγγίσεις της ένταξης των Τ.Π.Ε. στη διδακτική της ιστορίας  Διδακτικές και παιδαγωγικές παράμετροι διαμόρφωσης και επεξεργασίας ψηφιακού ιστορικού υλικού  Σχεδίαση και υλοποίηση ψηφιακού διδακτικού και μαθησιακού υλικού ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Εισαγωγή στο μάθημα- παρουσίαση των περιεχομένων του. Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία- δυσκολίες, προοπτικές και σύγχρονες απαιτήσεις. 2. Το Microsoft Office στη διδασκαλία της ιστορίας. Η οπτική παρουσίαση της πληροφορίας. Oι 6 βασικές ιστορικές δεξιότητες κατά τον Seixas. 3. Το Διαδίκτυο στη διδασκαλία της ιστορίας. Η εύρεση πηγών σε βάσεις δεδομένων. Το ιστορικό ερώτημα. 4. Το Web 2.0. Η εργασία σε ομάδες και η από κοινού κατασκευή ιστορικών ερμηνειών. 5. Ο ιστορικός άτλαντας Centennia. Οι έννοιες της συνέχειας και τη αλλαγής. 6. Τα λογισμικά ιστορίας Γ’ και Δ’ Δημοτικού. Το λογισμικό «Διαδραστική Ιστορία». 7. Το λογισμικό «Πηγές». Το ιστορικό ερώτημα. Τα είδη ιστορικής γνώσης. Εργασία με πηγές. 8. Το λογισμικό «Ελληνικό κράτος». Το ιστορικό ερώτημα. Τα είδη ιστορικής γνώσης. Εργασία με πηγές. 9. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι «Αναζητώντας το Μέγα Αλέξανδρο». Εργασία με πηγές. 10. Διδασκαλία της ιστορίας με τη χρήση φιλμ. Η ανάληψη ιστορικής οπτικής και η κατανόησης των ηθικών διαστάσεων της ιστορίας. 11. Ψηφιακή ιστορική αφήγηση: γράφοντας ιστορία. Η ανάλυση αιτιών και συνεπειών. Η έννοια της ιστορικής σπουδαιότητας. 12. και 13. Δημιουργία εκπαιδευτικού σεναρίου στο μάθημα της ιστορίας με τη χρήση της τεχνολογίας.
Λέξεις Κλειδιά
ιστορική εκπαίδευση, ψηφιακή ιστορία
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Ήχος
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Εργαστηριακή Άσκηση20
Πρακτική (Τοποθέτηση)20
Εκπόνηση μελέτης (project)40
Εξετάσεις40
Σύνολο120
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Οι φοιτητές αξιολογούνται μέσω ατομικών ή ομαδικών εργασιών τις οποίες θα καταθέσουν ηλεκτρονικά στο email της διδάσκουσας την ημέρα και ώρα που θα οριστεί. Το θέμα της εργασίας είναι ανοικτό, και θα συμφωνηθεί σε συνεννόηση με τη διδάσκουσα. Ενδεικτικά θέματα: Επιλέξτε μία ενότητα από το βιβλίο της πέμπτης ή έκτης δημοτικού και σχεδιάστε την διδασκαλία σας με την χρήση νέων τεχνολογιών. Η κάθε ενότητα μπορεί να ολοκληρώνεται σε 4-6 διδακτικές ώρες. (ΟΜΑΔΙΚΗ) Σχέδιο διδασκαλίας με βάση κινηματογραφική ταινία/ηλεκτρονικό παιχνίδι (ΑΤΟΜΙΚΗ) Δημιουργία πορτφόλιο εκπαιδευτικού (ΑΤΟΜΙΚΗ) Εύρεση ιστοσελίδων σχετικών με ιστορική εκπαίδευση και καταλογογράφηση. (ΟΜΑΔΙΚΗ) Δημιουργία ιστορικών χαρτών. (ΑΤΟΜΙΚΗ) Η σχεδιασμένη διδασκαλία (σχέδιο μαθήματος) θα πρέπει να έχει έκταση 8-10 σελίδες και να καλύπτει ύλη για 4-6 ωριαία μαθήματα. Αν κάποιο θέμα καλύπτεται σε λιγότερες ή περισσότερες ώρες μπορεί και πάλι να αποτελέσει αντικείμενο της εργασίας, αρκεί να είναι νοηματικά αυτοτελές. Με βάση αυτή θα βαθμολογηθεί κάθε μέλος της ομάδας. Στην εξεταστική του Σεπτεμβρίου οι φοιτητές θα κληθούν να δημιουργήσουν νέο σχέδιο διδασκαλίας ατομικά, για ένα μάθημα διάρκειας 2 διδακτικών ωρών (4-5 σελίδες έκταση).
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Μαυρομμάτη, Μ. (2018). e- Αρχαία Ιστορία: Διδακτικές προτάσεις με τη χρήση πηγών. Θεσσαλονίκη: Γράφημα. Κωδικός στον Εύδοξο: 77119772 Ρεπούση, Μ. Αναγνώστου, Γ., Ανδρεάδου, Χ., Γκόγκολας, Σ. Ποταχίδης, Α. & Τσιβάς, Α. (2010). Από τα ίχνη στις μαρτυρίες. Θεσσαλονίκη: Γράφημα. Κωδικός στον Εύδοξο: 77119772
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Arthur, J. & Phillips, R. (2004). Issues in history teaching. London & New York : RoutledgeFalmer Berson, M. J., Lee, J. K., & Stuckart, D. W. (2001). Promise and Practice of Computer Technologies in the Social Studies: A Critical Analysis. In W. B. Stanley (Ed.). Critical Issues in Social Studies Research for the 21st Century (pp.209-229). Greenwich, Conn.: Information Age Publishing. Brush, T., & Saye, J. W. (2009). Strategies for preparing preservice social studies teachers to integrate technology effectively: Models and practices. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 46-59. Cantu, A. D. & Warren, W. J. (2003). Teaching History in the Digital Classroom. New York: M.E. Sharpe. Cohen, D. & Rosenzweig, R. (2006). Digital History: A Guide to Gathering, Preserving, and Presenting the Past on the Web. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. Diem, R. (2000). Can It Make a Difference? Technology and the Social Studies. Theory and Research in Social Education, 28(4), 493-501. Friedman, A. M., & Hicks, D. (2006). The state of the field: Technology, social studies, and teacher education. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 6(2), 246-258. Haydn, T. & Councell, C. (2003). History, ICT and Learning in the Secondary School. London: RoutledgeFalmer. Haydn, T., Arthur, J., & Hunt, M. (Eds.) (2001). Learning to Teach History in the Secondary School: A Companion to School Experience. London: RoutledgeFalmer. Hofer, M. & Swan, K. O. (2006). Standards, Firewalls, and General Classroom Mayhem: Implementing Student-Centered Technology Projects in the Elementary Classroom, Social Studies Research and Practice 1(1):120-144. Kee, K. (2014). Pastplay: Teaching and Learning History with Technology. Ann Arbor: University of Michigan Press. Kelly, T. M. (2013). Teaching History in the Digital Age. Ann Arbor: University of Michigan Press. Lévesque, S. (2008). Thinking Historically: Educating Students for the Twenty-First Century. Toronto: University of Toronto Press. Mavrommati M., Bousiou- Makridou D., Corbeil, P. (2013). Learning to “do history” through gameplay, The Computer Games Journal, Vol. 2 N. 1, Candlemas 2013. Available online at http://tcjg.weebly.com/mavrommati-et-al.html Mishra, P., & Koehler, M. J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A new framework for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017-1054. Robinson, C. & McKnight, D. (2007). Technologized democracy: A critique on technology's place in social studies education. Technology. Humanities, Education & Narrative 4: http://thenjournal.org/feature/131/ Staley, D. (2002). Computers, Visualization, and History: How New Technology Will Transform Our Understanding of the Past. New York: M. E. Sharpe. Swan, K., & Hicks, D. (2007). Through the democratic lens: The role of purpose in leveraging technology to support historical inquiry in the social studies classroom. International Journal of Social Education, 21(2), 142-168. Tardif, J. (1999). The challenges of the information and communication technologies facing history teaching. Strasbourg: Council of Europe Publishing. Taylor, T. & Young, C. (2003). Making History: A Guide for the Teaching and Learning of History in Australian Schools. National Centre for History Education. Wiley, J. & Ash, I. (2005). Multimedia Learning in History. In R. Mayer (Ed.). The Cambridge Handbook of Multimedia Learning (pp.375-391). Cambridge University Press. VanSledright, B. (2002). In Search of America's Past: Learning to Read History in Elementary School. New York: Teachers College Press Δαβάκη , Κ., Κονταξή, Μ., Στούμπα, Α., Χαλκίδης, Α. (2017). Αξιοποίηση web2.0 υπηρεσιών και εφαρμογών για την υποστήριξη της διδασκαλίας φιλολογικών μαθημάτων «Υποστηρίζοντας τις διαστάσεις του χώρου και του χρόνου με αφορμή την ελληνική επανάσταση», 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη και Χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία», Αθήνα, 24 Απριλίου 2017. Δελιόπουλος, Γ. (2015). Δημιουργικές Δραστηριότητες με Χρήση των ΤΠΕ στην Τοπική Ιστορία. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη και Χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία», 2015. Θεσσαλονίκη, 30 Οκτωβρίου- 1 Νοεμβρίου 2015. Κούτρας, Γ., Τζιμογιάννης, Α. (2015). Σχεδιασμός και Μελέτη Μιας Διαθεματικής Παρέμβασης Κινητής Μάθησης στα Πλαίσια του Μαθήματος της Ιστορίας ΣΤ’ Δημοτικού, 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη και Χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία», Θεσσαλονίκη, 30 Οκτωβρίου- 1 Νοεμβρίου 2015. Κολέρδα, Σ. (2015). Τα Παιδιά αφηγούνται την Ιστορία… Ψηφιακά. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη και Χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία», Θεσσαλονίκη, 30 Οκτωβρίου- 1 Νοεμβρίου 2015. Μαυρομμάτη, Μ. (2018). Δυνατότητες και περιορισμοί της χρήσης ηλεκτρονικών παιχνιδιών ως εργαλείων μάθησης στο μάθημα της ιστορίας. 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο: «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: αναζητώντας την καινοτομία, την Τέχνη, τη δημιουργικότητα», Αθήνα, 20-22 Απριλίου 2018. Μαυρομμάτη, Μ. (2018). Συνεχιζόμενη εκπαίδευση εκπαιδευτικών: μια πρόταση διδασκαλίας για τη διδακτική της ιστορίας με νέες τεχνολογίες. 11o Πανελλήνιο Συνέδριο της Παιδαγωγικής Εταιρίας Ελλάδος, «Βασική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών σε ένα σύνθετο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον», Πάτρα, 23-25 Νοεμβρίου 2018. Μαυρομμάτη, Μ. (2019). Διδασκαλία της ιστορίας με φιλμ μυθοπλασίας: αναπτύσσοντας τον κινηματογραφικό γραμματισμό και την ιστορική γνώση, 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΚΕΔΥΣΙ, Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος και Κολλεγίου Αθηνών «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός». 10-12 Μαΐου 2019. Σαββοπούλου, Μ., Μπρατίτσης, Θ. (2017). Η ψηφιακή αφήγηση ως μέσο πολιτιστικής μάθησης, 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη και Χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία», Αθήνα, 24 Απριλίου 2017.
Τελευταία Επικαιροποίηση
31-03-2019