ΚΟΙΝΩΝΙΟΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΚΟΙΝΩΝΙΟΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ / SOCIOLINGUISTICS
ΚωδικόςΓλ4-463
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΑγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600007501

Πρόγραμμα Σπουδών: 2024-2025

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΧειμερινό/Εαρινό-6

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΚΟΙΝΩΝΙΟΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
Ακαδημαϊκό Έτος2020 – 2021
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600179673
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Υποβάθρου
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με το πέρας του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες αναμένεται: • Να έχουν εξοικειωθεί με τις σημαντικότερες έννοιες και προσεγγίσεις στη μελέτη της γλώσσας και της κοινωνίας • Να έχουν αποκτήσουν ικανότητα στην εφαρμογή θεωρητικών εννοιών στην ανάλυση αυθεντικών δεδομένων από την καθημερινότητα • Να έχουν αναπτύξει γλωσσική επίγνωση και κριτική σκέψη • Να έχουν αποκτήσει γλωσσική/πολιτισμική ανεκτικότητα
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η Kοινωνιογλωσσολογία αμφισβητεί την υποτιθέμενη ομοιογένεια και αυτονομία του γλωσσικού συστήματος και εντάσσει την κοινωνία στη θεωρητική μελέτη της γλώσσας. Οι ομιλήτριες/τές, στην καθημερινότητά μας (αναπόφευκτα) δηλώνουμε με τις γλωσσικές επιλογές μας την κοινωνική θέση, την καταγωγή, το φύλο, την ιδεολογική ένταξή μας κ.ά. Αντίστοιχα, συμπεραίνουμε τα ίδια για τις/τους συνομιλήτριες/τές μας, συχνά στη βάση μιας και μόνο λέξης. Το συγκεκριμένο μάθημα διερευνά τις μορφές γλωσσικής ποικιλότητας όπως αντιστοιχίζονται με τις κοινωνικές παραμέτρους (π.χ. ηλικία, τάξη, εθνότητα, μόρφωση). Εξετάζει θέματα όπως: γεωγραφικές/κοινωνικές ποικιλίες, δανεισμός και αλλαγή κώδικα, επικοινωνιακή ικανότητα, ευγένεια, γλωσσικές στάσεις, οργάνωση της συνομιλίας, κοινωνιογλωσσικές μεταβλητές κ.ά.. Το θεωρητικό πλαίσιο συμπεριλαμβάνει τα σημαντικά ρεύματα της Εθνογραφίας της Επικοινωνίας, της Ανάλυσης της Συνομιλίας, της Κοινωνικής Ψυχολογίας της Γλώσσας και της Αστικής Διαλεκτολογίας.
Λέξεις Κλειδιά
Γλώσσα & κοινωνία, γλωσσική σχετικότητα, γλωσσικές ποικιλίες, δανεισμός & αλλαγή κώδικα, Αστική διαλεκτολογία, Εθνογραφία, Θεωρία προσώπου, Ανάλυση Συνομιλίας, Κοινωνική Ψυχολογία της γλώσσας, στάσεις, προκαταλήψεις
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Ήχος
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Διαδραστικές ασκήσεις
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
αρχεία ήχου & εικόνας, τηλεοπτικές εκπομπές, διαδυκτιακά video (π.χ. YouTube), χρήση powerpoint
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις117
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων20
Εξετάσεις3
Κουίζ10
Σύνολο150
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία, τελική γραπτή εξέταση
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική)
  • Γραπτή Εξέταση με Επίλυση Προβλημάτων (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Wardhaugh, Ronald (2010). An Ιntroduction to Sociolinguistics (6th ed.). Malden, MA, etc.: Wiley-Blackwell
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Corpus & Reading list: Ανδρουτσόπουλος, Γιάννης (1997). Η γλώσσα των νέων σε συγκριτική προοπτική. Ελληνικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά. Μελέτες για την ελληνική γλώσσα 17: 562-76. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης. Ανδρουτσόπουλος, Γιάννης (1999) Από τα φραγκοχιώτικα στα Greeklish. Το Βήμα http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=114&artid=114039&dt=05/09/1999 Ανδρουτσόπουλος, Γιάννης (2001). Η γλώσσα των νέων. Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός. Πύλη για την ελληνική γλώσσα. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b9/index.html Androutsopoulos, Jannis K. & Georgakopoulou, Alexandra (2003). Discourse Constructions of Youth Identities. Amsterdam: John Benjamins. Brown, Penelope & Stephen Levinson (1987). Politeness: Some Universals in Language Usage. Cambridge: Cambridge University Press. Berlin Brent & Paul Kay (1969). Basic Color Terms: Their Universality and Evolution. Berkeley: University of California Press. Carroll, John Bissell (ed.) (1966). Language, Thought, and Reality: Selected Writings of Benjamin Lee Whorf. Cambridge, Mass.: M.I.T. Press. [author: Whorf, Benjamin Lee] Fairclough, Norman (1989). Language and Power. London: Longman. Ferguson, Charles A. (1959). Diglossia. In Pier Paolo Giglioli (ed.) (1972), Language and Social Context: Selected Readings. Harmondsworth: Penguin Books. Fishman, Joshua A. (1968). Readings in the Sociology of Language. The Hague: Mouton. Georgakopoulou, Alexandra & Marianna Spanaki (eds) (2001). A Reader in Greek Sociolinguistics. Oxford: Peter Lang. Giles, Howard & Peter Powesland (1975). Speech Style and Social Evaluation. London: Academic Press. Gumperz, John J. & Dell Hymes (eds) (1972). Directions in Sociolinguistics. New York: Holt, Rinehart & Wilson. Gumperz, John Joseph & Levinson, Stephen C. (eds) (1996). Rethinking Linguistic Relativity. Cambridge: Cambridge University Press. Hutchby, Ian & Robin Wooffitt (1999). Conversation Analysis. Cambridge: Polity Press. Holmes, Janet (1992). An Introduction to Sociolinguistics. London: Longman. Hudson, Richard (1980). Sociolinguistics. Cambridge: Cambridge University Press. Hymes, Dell (1972). On Communicative Competence. In John B. Pride & Janet Holmes (eds), Sociolinguistics: Selected Readings, 269-293. Harmondsworth: Penguin Books. Labov, William (1972a). Language in the Inner City. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. Labov, William (1972b). Sociolinguistic Patterns. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. Makri-Tsilipakou, Marianthi (1981). Greek kinship terms and linguistic change. Eπιστημονική Eπετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Aριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Tόμος K’. Θεσσαλονίκη, 1981, σελ. 251-274. http://www.nlg.gr/db/icon/1981/81_10.pdf Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1983). Aπόπειρα περιγραφής της νεοελληνικής προσφώνησης. Mελέτες για την Eλληνική Γλώσσα: Πρακτικά της 4ης Eτήσιας Συνάντησης του Tομέα Γλωσσολογίας του Aριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 16-18 Mαΐου, 1983. Eκδοτικός Oίκος Aφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη, σελ. 219-239. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1986). Mερικές στιγματισμένες φόρμες της νεοελληνικής. Mελέτες για την Eλληνική Γλώσσα: Πρακτικά της 7ης Eτήσιας Συνάντησης του Tομέα Γλωσσολογίας του Aριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 12-14 Mαΐου, 1986. Eκδοτικός Oίκος Aφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη, σελ. 261-277. Makri-Tsilipakou, Marianthi (1987). Language, the sexes, and the teacher of English. Journal of Applied Linguistics, No 3, Eτήσια έκδοση της Eλληνικής Eταιρείας Eφαρμοσμένης Γλωσσολογίας. Θεσσαλονίκη, 1987, σελ. 66-87. Makri-Tsilipakou, Marianthi (1989). The Gender of άνθρωπος: An exercise in false generics. Proceedings of the 3rd Symposium on the Description and/or Comparison of English and Greek, April 10-12. Θεσσαλονίκη, 1989, σελ. 61-83. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1990). Γλώσσα, διαφορά και κοινωνική αξιολόγηση. Mελέτες για την Eλληνική Γλώσσα: Πρακτικά της 11ης Eτήσιας Συνάντησης του Tομέα Γλωσσολογίας του Aριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 26-28 Aπριλίου, 1990. Eκδοτικός Oίκος Aφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη, σελ. 345-365. Makri-Tsilipakou, Marianthi (1994a). Interruption revisited: Affiliative vs. disaffiliative intervention. Journal of Pragmatics 21: 401-426. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0378216694900124 Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1996). Tι άλλαξε λοιπόν;. Mελέτες για την Eλληνική Γλώσσα: Πρακτικά της 16ης Eτήσιας Συνάντησης του Tομέα Γλωσσολογίας του Aριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,4-6 Mαΐου, 1995. Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 435-446. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1997α). Kρασί ημιαφρώδη και ψωμάκια πλήρης για να έχουμε υγιείς μαλλιά επειδή είναι δυσμενή χρονιά. Mελέτες για την Eλληνική Γλώσσα: Πρακτικά της 17ης Eτήσιας Συνάντησης του Tομέα Γλωσσολογίας του Aριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 22-24 Aπριλίου, 1996. Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 532-546. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1999α). Eρωτ.: Xρησιμοποιείτε ξένες λέξεις όταν μιλάτε; Aπαντ.: Never! ((γέλια)). Στο A.-Φ. Xρηστίδης (επιμ.), «Iσχυρές» και «ασθενείς» γλώσσες στην E.E. Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού, 439-447 [ελλ.], 448-457[αγγλ.]. Θεσσαλονίκη: Kέντρο Eλληνικής Γλώσσας. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (1999β). Nεοελληνική και ξενόγλωσσες μονάδες: δανεισμός ή αλλαγή κώδικα; Eλληνική Γλωσσολογία ’97. Πρακτικά του Γ' Διεθνούς Γλωσσολογικού Συνεδρίου για την Eλληνική Γλώσσα, 25-27 Σεπτεμβρίου, 1997. Aθήνα: Eλληνικά Γράμματα. 575-585. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2001a). Aπλώς ένα ερωτηματολόγιο!; Στο Aγγελική Ψάλτου-Joycey & Mαίρη Bαλιούλη (επιμ.), H συμβολή της διδασκαλίας και εκμάθησης γλωσσών στην προώθηση ενός πολιτισμού ειρήνης, 323-333. Θεσσαλονίκη: Eλληνική Eταιρία Eφαρμοσμένης Γλωσσολογίας. Makri-Tsilipakou, Marianthi (2001c). Congratulations and bravo. In Arin Bayraktaroğlou & Maria Sifianou (eds), Linguistic Politeness Across Boundaries: The Case of Greek and Turkish, 137-176. Amsterdam: John Benjamins. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2001ε). O μελοδραματικός σχεδιασμός στον καθημερινό λόγο. Στο Σάββας Πατσαλίδης & Aναστασία Nικολοπούλου (επιμ.), Mελόδραμα. Eιδολογικοί και ιδεολογικοί μετασχηματισμοί, 579-619. Θεσσαλονίκη: University Studio Press. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2001στ). Aυτόπτες μάρτυρες: H τηλεοπτική εκδοχή του καθημερινού λόγου. Eφαρμοσμένη Γλωσσολογία 17: 27-47. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2002a). Oι τρέχουσες αλλαγές στην κοινή νεοελληνική. Στο M. Makri-Tsilipakou (ed.), Selected Papers on Theoretical and Applied Linguistics, 198-222. Thessaloniki: Dept. of Theoretical & Applied Linguistics, School of English, Aristotle University. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2002β). Συμφωνία/διαφωνία: Aλληλεγγύη και ανιπαλότητα στις συνομιλίες ανδρών γυναικών. Στο Θεοδοσία Παυλίδου (επιμ.), Γλώσσα, γένος, φύλο, 97-144. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής. Ανατύπωση (2006), 81-117. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). Μakri-Tsilipakou, Marianthi (2003). Greek diminutive use problematized: Gender, culture and common sense. Discourse & Society 14 (6): 699-726. http://das.sagepub.com/content/14/6/699.short Μakri-Tsilipakou, Marianthi (2004b). The reinforcement of tellability in Greek television eyewitnessing. Media, Culture & Society 26 (6): 841-859. http://mcs.sagepub.com/content/26/6/841.short Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2006). Η νοηματική γλώσσα & η κοινωνιογλωσσολογία της. Eφαρμοσμένη Γλωσσολογία 22: 89-102. Mακρή-Tσιλιπάκου, Mαριάνθη (2008). Η διάσταση του ύφους στην Κοινωνιογλωσσολογία. Μελέτες για την Eλληνική Γλώσσα 28: 256-266. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). Mακρή-Τσιλιπάκου, Μαριάνθη (2004α). Η ‘γυναικεία’ γλώσσα και η γλώσσα των γυναικών. Πρακτικά διημερίδας Το φύλο, τόπος συνάντησης των διαφορετικών επιστημών: Ένας πρώτος ελληνικός απολογισμός. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Γυναίκες και Φύλα: Ανθρωπολογικές και Ιστορικές προσεγγίσεις», Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μυτιλήνη, 11-12 Οκτωβρίου 2003. www.aegean.gr/gender-postgraduate/documents/Praktika_Synedriou/κείμενο%20Μακρή-Τσιλιπάκου.pdf (ανάρτηση 3/04) Μακρή-Τσιλιπάκου, Μαριάνθη (2010). Η «γυναικεία γλώσσα» και η γλώσσα των γυναικών. Στο Β. Καντσά, Β. Μουτάφη & Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.) Φύλο και κοινωνικές επιστήμες στη σύγχρονη Ελλάδα, 119-146. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια.Μακρή-Τσιλιπάκου. Sacks, Harvey, Schegloff, Emanuel A. & Gail Jefferson (1978). A simplest systematics for the organization of turn-taking in conversation. In Jim Schenkein (ed.), Studies in the Organization of Conversational Interaction, 7-56. New York / San Francisco / London: Academic Press. http://www.jstor.org/stable/pdfplus/412243.pdf?acceptTC=true Sapir, Edward (1949). Language: An Introduction to the Study of Speech. San Diego/New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Τελευταία Επικαιροποίηση
18-07-2020