Περιεχόμενο Μαθήματος
Ανάλυση, Τεκμηρίωση και Καταγραφή Μνημείων και Ιστορικών Συνόλων
Υπεύθυνος μαθήματος: Νομικός Μιχαήλ-Κωνσταντίνος
Εξάμηνο: 1
Τύπος μαθήματος: Υποχρεωτικό
Πιστωτικές μονάδες 2,0
Ώρες διδασκαλίας 24
Διδάσκοντες: Δούση Μαρία, Νομικός Μιχαήλ-Κωνσταντίνος
Τρόπος εξέτασης: Γραπτές εξετάσεις, παράδοση εργασίας
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των μεταπτυχιακών φοιτητών στις μεθόδους και στις τεχνικές για την ανάλυση και τεκμηρίωση των ιστορικών κατασκευών, των μνημείων και των ιστορικών συνόλων.
Στόχος του μαθήματος αποτελεί η συστηματική παρουσίαση και ανάλυση του διεπιστημονικού χαρακτήρα της έρευνας για την ανάλυση και τεκμηρίωση των Μνημείων και των ιστορικών συνόλων, καθώς και η ανάπτυξη των μεθόδων και τεχνικών των διαφόρων επιστημονικών ειδικοτήτων.
ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Στα μαθήματα θα αναπτυχθούν οι παρακάτω ενότητες:
Ενότητα 1η: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Σχέσεις του μνημείου με την ευρύτερη περιοχή, | Ιστορική ανάλυση και τεκμηρίωση. |Αρχιτεκτονική ανάλυση-τεκμηρίωση, | Αποτύπωση, |Φωτογραφική, σχεδιαστική απεικόνιση, |Αρχιτεκτονική ανάλυση του Μνημείου ( Τυπολογική μορφολογική ανάλυση), |Κατασκευαστική δομή, παθολογία, | Αξιολόγηση.
Ενότητα 2η: ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Στόχος αυτής της ενότητας είναι η εμβάθυνση στην τεχνολογία κατασκευής ιστορικών δομικών συστημάτων, | Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναδύθηκαν και εξελίχθηκαν ιστορικά τα δομικά συστήματα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς (17ος -20ος αιώνας) και πώς εισήχθησαν στην ελληνική κατασκευαστική πρακτική, | Η γνωριμία με τον διεθνώς έγκυρο επιστημονικό χώρο διερεύνησης που σχετίζεται με την ιστορία των κατασκευών.
Οι διαλέξεις εξετάζουν τρία διακριτά τμήματα ιστορικών κατασκευών που προέκυψαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους, αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, έχουν διακριτά τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά και είναι κατασκευασμένα με διαφορετικά συστήματα δόμησης.
1. Ιστορικές πετρόκτιστες και ξυλόπηκτες κατασκευές (17ος-19ος αι.).
Εξετάζονται οι ακόλουθες παράμετροι:
• Η ανάλυση της δομής και των υλικών. Συγκεκριμένα θα εξεταστούν οι εξής κατηγορίες κτιρίων: πέτρινες κατασκευές (θεμέλια, τοίχοι κ.λπ.), ξυλοκατασκευές (ξύλινο σκελετό, στέγες, δάπεδα, σκάλες, κιγκλιδώματα κ.λπ.), επιχρίσματα, χρώματα, δάπεδα, πόρτες και διακόσμηση.
•Η διερεύνηση των κύριων αιτιών της παθολογίας των δομών αυτών.
• Η εξέταση μεθόδων και τεχνικών αποκατάστασης.
2. Ιστορικές κατασκευές με φέρουσες τοιχοποιίες και εσωτερικό σιδηρό σκελετό. (19ος - αρχές 20ου αιώνα.).
Περιλαμβάνονται τα εκλεκτικά, αρ νουβό, βιομηχανικά και δημόσια κτίρια της περιόδου. Οι κατασκευές αυτές κατασκευάζονται με φέροντες τοίχους και εσωτερικό μεταλλικό σκελετό (δοκοί δαπέδου, κολώνες, ζευκτά).
Εξετάζονται οι ακόλουθες παράμετροι:
• Το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο των εισαγόμενων από την Ευρώπη κατασκευών και η εξέλιξή τους κατά τον 19ο-20ό αιώνα, τα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά και οι τρόποι ένταξής τους στον αστικό ιστό.
• Η ανάλυση της κατασκευής και των δομικών υλικών. Συγκεκριμένα θα εξεταστούν αναλυτικά οι εξής κατασκευαστικές ενότητες: λίθινες τοιχοποιίες (θεμέλια, τοίχοι κ.λπ.), πλινθοδομές (φέροντες τοίχοι), σιδηρές κατασκευές (δώματα, δάπεδα, υποστυλώματα, σκάλες, κιγκλιδώματα κ.λπ.), επιχρίσματα, χρώματα , δάπεδα, παράθυρα, διακόσμηση.
• Η εξέταση των κύριων αιτιών της παθολογίας αυτών των κατασκευών.
• Η εξέταση μεθόδων και τεχνικών αποκατάστασης.
3. Ιστορικές κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα (αρχές 20ου αιώνα).
Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει τα εκλεκτικά, art-deco, καθώς και κτίρια του μοντέρνου κινήματος, τα οποία είναι κατασκευασμένα από σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Εξετάζονται οι εξής παράμετροι:
• το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο αυτών των κατασκευών που εισήχθησαν από την Ευρώπη και η εξέλιξή τους κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα,
• τα αρχιτεκτονικά (τυπολογικά και μορφολογικά) χαρακτηριστικά τους,
• Η εξέταση των κύριων αιτιών της παθολογίας αυτών των κατασκευών.
• Η εξέταση μεθόδων και τεχνικών αποκατάστασης.
Ενότητα 3η: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ.
Στόχος της ενότητας αυτής είναι:
1. Να εκπαιδεύσει και να ευαισθητοποιήσει τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες στην αναγνώριση και κατανόηση του ιστορικά διαμορφωμένου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, στην ερμηνεία και αποτίμησή του με στόχο την ένταξή του στη σύγχρονη ζωή.
2. Να εμβαθύνει σε θέματα ανάλυσης και αξιολόγησης του ιστορικά δομημένου χώρου (φυσικού και ανθρωπογενούς) με στόχο να γίνουν αντιληπτά το σύνθετο πεδίο των παρεμβάσεων σε ένα ιστορικό περιβάλλον, καθώς και οι απαιτήσεις και η πολυπλοκότητα που το διακρίνει.
3. Να εμβαθύνει σε θέματα αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, θέτοντας στόχους και προδιαγραφές και την απόδοσή τους στον ιστορικά δομημένο χώρο.
4. Να εξοικειώσει τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες με τα νομοθετικά θέματα που διέπουν την προστασία, την πολεοδομική, περιβαλλοντική και την αρχιτεκτονική οργάνωση ιστορικών συνόλων και χώρων.
Μεθοδολογική προσέγγιση
1. Οι σχέσεις του ιστορικού χώρου ή συνόλου με τη φυσική και ανθρωπογενή (ανθρωπογενή) ευρύτερη γεωγραφική περιοχή
2. Ανάδειξη των κύριων χαρακτηριστικών του ιστορικού χώρου ή συνόλου | σύνταξη προτύπου Φύλλα ιστορικών κτιρίων
Ιστορική ανάλυση του ιστορικού χώρου ή συνόλου, | Κοινωνικά, δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά των κατοίκων, | Καταγραφή υφιστάμενων αστικών χαρακτηριστικών (χρήσεις γης, υφιστάμενες τεχνικές υποδομές, υπάρχουσες υπηρεσίες.
3. Καταγραφή των βασικών συστημάτων του ιστορικού χώρου ή του συνόλου
Το σύστημα οικοπέδου, |Το σύστημα διαδρομών, |Το σύστημα των κτισμένων χώρων, |Το σύστημα των δημόσιων και ημιδημόσιων χώρων.
4, Αρχιτεκτονικά και δομικά χαρακτηριστικά των ιστορικών κτιρίων
Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των ιστορικών κτιρίων (Μορφολογικά και τυπολογικά χαρακτηριστικά), |Η κατασκευή ιστορικών κτιρίων, |Ύψος κτιρίου – ογκομετρία, | Φυσική κατάσταση ιστορικά κτίρια, | Καταγραφή και αξιολόγηση χαρακτηριστικών και στοιχείων των δημόσιων χώρων.
5. Αξιολόγηση και προστασία ιστορικών κτιρίων και περιβαλλοντικών στοιχείων