ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΟΥ ΑΙΜΟΥ Ι: Η ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΕΩΣ ΤΟΝ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

-να μάθουν να προσεγγίζουν κριτικά και να αναλύουν τη σύγχρονη ιστορία των Βαλκανίων -να εντοπίζουν τις ομοιότητες και τις διαφορές στην ιδεολογική τους συγκρότηση, την πολιτική και την κοινωνική ζωή -να ερμηνεύουν τις διαφορετικές προσλήψεις του ιστορικού παρελθόντος από τους βαλκανικούς λαούς

Οι παραδόσεις στοχεύουν στην κατάδειξη του τρόπου κατάκτησης της βαλκανικής χερσονήσου από τους Οθωμανούς και στην επιβίωση των βαλκανικών λαών κατά την περίοδο της Οθωμανοκρατίας. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη συγκρότηση των εθνικών κρατών στα Βαλκάνια. Επρόκειτο για μια σύνθετη και επώδυνη διαδικασία, προϊόν αλληλεπίδρασης παραγόντων, εσωτερικών και εξωγενών. Οι τοπικές ιδιαιτερότητες, οι θρησκευτικές επιδράσεις, η παρεμβατική πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων και οι επιρροές του Διαφωτισμού, σε άνισες μεταξύ τους αναλογίες, διαμόρφωσαν μια δυναμική ημιτελούς τελικά μετασχηματισμού μιας ορθόδοξης κοινοπολιτείας σε ανομοιογενή έθνη-κράτη. Η γνώση της ιστορίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της κοινωνίας, της ψυχοσύνθεσης και της συμπεριφοράς των βαλκανικών αλλά και οποιονδήποτε άλλων κρατών. Ο φοιτητής πρόκειται να εφοδιαστεί με τις απαραίτητες ιστορικές πληροφορίες ούτως ώστε να μπορεί να αναλύει και να κρίνει νηφάλια τα διαδραματιζόμενα στο βαλκανικό του περίγυρο. Οι φοιτητές οφείλουν να γνωρίζουν τους σημαντικότερους πολιτικούς και διπλωματικούς σταθμούς στην ιστορία των Βαλκανικών Κρατών, τα πρόσωπα και τις ιδεολογίες που σφράγισαν την ιστορική τους πορεία τους δύο τελευταίους αιώνες. Θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να προσεγγίζουν τα ιστορικά δεδομένα χωρίς την ένταση, τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που έχουν για διαφόρους λόγους επισωρευτεί. Η τρίωρη γραπτή εξέταση, μέσω της διάρθρωσης των ερωτημάτων (κατανόησης, γνώσης, ανάλυσης και κρίσης) θα επιτρέψει την αξιολόγηση των παραπάνω ζητουμένων. Εβδομάδα #1 Ανακαλύπτοντας τα Βαλκάνια Τι σημαίνει ο όρος Βαλκάνια. Γεωγραφικά όρια. Πολιτικές και πολιτισμικές σημασιοδοτήσεις. Νοοτροπίες και στερεότυπα. Βαλκάνια και Δύση. Οριενταλισμός Εβδομάδα #2 Η Οθωμανική Κατάκτηση των Βαλκανίων Το χρονικό. Οι συνέπειες της κατάκτησης. Δημογραφικές μεταβολές. Εβδομάδα #3 Κοινωνικοί θεσμοί και οικονομία Κοινοτική συγκρότηση των υπόδουλων. Θεσμοί. Ο ρόλος της εκκλησίας. Αγροτική οικονομία. Εμπόριο. Εβδομάδα #4 Ο Βαλκανικός Διαφωτισμός Οι επιδράσεις του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού στα Βαλκάνια. Εστίες επαφής. Βαλκάνιοι Διαφωτιστές. Το όραμα του Ρήγα. Εβδομάδα #5 Η δημιουργία των Εθνικών Κρατών: Μέρος Πρώτο, Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία Θα εξετασθούν οι δύο πρώτες εθνικοαπελευθερωτικές επαναστάσεις στα Βαλκάνια, η σερβική και ελληνική. Αντικείμενα μελέτης αποτελούν η ιδεολογική προετοιμασία τους, τα χρονικά όρια και οι φάσεις τους, η πορεία των διπλωματικών και στρατιωτικών γεγονότων, τα αποτελέσματα και η σημασίας τους. Πρόκειται επίσης να γίνει συγκριτική εξέτασή τους σε μια προσπάθεια να οριοθετηθεί η προσέγγιση αλλά και οι αποκλίσεις τους. Εβδομάδα#6 Η δημιουργία των Εθνικών Κρατών: Μέρος Δεύτερο, Ρουμανία και Βουλγαρία, Μαυροβούνιο και Αλβανία Θα αναπτυχθεί η διαδικασία σχηματισμού εθνικών κρατών στα Βαλκάνια κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η πνευματική χειραφέτηση των Βουλγάρων, η ενοποίηση της Ρουμανίας, οι σχέσεις με τους άλλους βαλκανικούς λαούς, η αντίδραση της Υψηλής Πύλης και οι διπλωματικοί ελιγμοί την περίοδο της Ανατολικής Κρίσης σηματοδοτούν τους κυριότερους σταθμούς στην πορεία αυτή. Εβδομάδα #7 Οι πολιτικοί θεσμοί: Ο κοινοβουλευτισμός – H μοναρχία Η δημιουργία, η σύνθεση και ο τρόπος λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων στα Βαλκάνια, οι ιδεολογικές και πολιτικές τους επιρροές, το πολιτικό τους πρόγραμμα, η διαδικασία εμπέδωσης του κοινοβουλευτισμού, ο ρόλος του βασιλικού θεσμού, τα Συντάγματα, συνιστούν τις βασικότερες πτυχές εξέτασης της ενότητας. Εβδομάδα #8 Οι πολιτικοί θεσμοί: Ο στρατός Η διαδικασία συγκρότησης αξιόμαχου στρατού, η κοινωνική του σύνθεση, η εμπλοκή του στις πολιτικές εξελίξεις καθώς και ο ρόλος των διαφόρων μυστικών οργανώσεων αποτελούν τα σημεία αναφοράς της παρουσίασης. Εβδομάδα #9 Οι Μεγάλες Ιδέες των βαλκανικών λαών Τα εθνικά προγράμματα των βαλκανικών λαών. Η επιδράσεις του εθνικισμού και του ρομαντισμού. Ιλλυρισμός, Νατσερτάνιε. Εβδομάδα #10 Το Ανατολικό Ζήτημα και Οι Μεγάλες Δυνάμεις Η Ανατολική Κρίση. Αίτια και αφορμές. Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος. Η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, το Συνέδριο του Βερολίνου. Προπαγάνδα και διπλωματία. Εβδομάδα #11 Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι Η σύγκρουση των εθνικισμών. Οι επεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Το Μακεδονικό Ζήτημα. Η επανάσταση των Νεότουρκων. Η Βαλκανική Συμμαχία. Τα μέτωπα του πολέμου. Η θέση των αμάχων. Η συνθήκη του Βουκουρεστίου Εβδομάδα #12 Τα Βαλκάνια στη δίνη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου Αίτια και αφορμές του πολέμου. Προπαγάνδα και πολιτική. Η εμπλοκή των βαλκανικών κρατών. Τα μέτωπα του Πολέμου. Το συνέδριο της Ειρήνης (1919). Εβδομάδα #13 Επανάληψη και προετοιμασία για τις εξετάσεις

Χερσόνησος του Αίμου, Σύγχρονη Ιστορία

17-02-2020