Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Ως αποτέλεσμα της επιτυχούς συμμετοχής στον κύκλο μαθημάτων του Εκκλησιαστικού Δικαίου, οι φοιτητές:
▪ σε επίπεδο θεωρητικό, αποκομίζουν μία ευρεία γνώση των συνταγματικών και, γενικότερα, πολυεπίπεδων δικαιικών σχέσεων μεταξύ κράτους και εκκλησιών/θρησκευμάτων στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μαθαίνοντας να προσεγγίζουν κριτικά τις διάφοες πτυχές των σχέσεων αυτών,
▪ σε επίπεδο πρακτικό, και μέσα από την ανάλυση της σχετικής νομολογίας των ελληνικών και ευρωπαϊκών δικαστηρίων (Συμβούλιο της Επικρατείας - Άρειος Πάγος - Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) αποκτούν νομική ειδίκευση σε έναν κλάδο με συχνή δικαστηριακή εφαρμογή, μαθαίνοντας να υποστηρίζουν είτε στο δικαστήριο είτε σε δημόσιους/ιδιωτικούς διαλόγους συνταγματικά βιώσιμες λύσεις των σχετικών προβλημάτων.
Ειδικότερα, μαθαίνουν και εμβαθύνουν στους εξής τρεις κύριους γνωσιακούς πυλώνες του Εκκλησιαστικού Δικαίου:
(α) Σχέσεις κράτους και εκκλησιών/θρησκευμάτων σε Ελλάδα και Ευρώπη, με έμφαση στις ειδικότερες νομικές εφαρμογές τους (ενδεικτικά: ακυρωτική αρμοδιότητα Συμβουλίου της Επικρατείας, Αρείου Πάγου και λοιπών δικαστηρίων - οργάνωση, διοίκηση, λειτουργία και λήψη αποφάσεων στα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου - μισθοδοσία κληρικών - οικονομική και φορολογική μεταχείριση των θρησκευμάτων),
(β) Συνταγματική και λοιπή έννομη προστασία του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας (ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης - ελευθερία της λατρείας - περιορισμοί του δικαιώματος - προσηλυτισμός - υποθέσεις θρησκευτικής ελευθερίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου - Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τις Θεμελιώδεις Ελευθερίες),
(γ) Νομικό καθεστώς οργάνωσης, διοίκησης και θεσμικής λειτουργίας των εκκλησιαστικών/θρησκευτικών νομικών προσώπων (συλλογικά και μονοπρόσωπα διοικητικά όργανα, κανονιστική αρμοδιότητα και νομοθετική εξουσιοδότηση για την αυτοδιοίκησή τους, μητροπόλεις-ναοί-μονές, εκκλησιαστική περιουσία, εκκλησιαστικό ποινικό δίκαιο). Ειδικές εκκλησιαστικές δικαιοταξίες: Άγιο Όρος, Εκκλησία της Κρήτης, Ορθόδοξα Πατριαρχεία.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Συνταγματικό και νομικό καθεστώς των θρησκευμάτων στην Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση. Σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας στην Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση. Περιεχόμενο, προστασία και περιορισμοί του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας. Πηγές του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Μέθοδοι ερμηνείας των διατάξεων του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Μέλη της Εκκλησίας, νομικό προσωπικό και περιουσιακό καθεστώς αυτών. Εσωτερική οργάνωση και διοίκηση των θρησκευμάτων. Εκκλησιαστικό ποινικό δίκαιο. Εκκλησιαστική περιουσία, δημοσιονομικό καθεστώς των θρησκευμάτων. Οργανωτικές υποδιαιρέσεις της Εκκλησίας (Μητροπόλεις, Ενορίες, Μονές). Γεωεκκλησιαστικές δικαιοταξίες της ελληνικής επικράτειας. Νομικό καθεστώς της Μοναστικής Πολιτείας του Αγίου Όρους. Εκκλησίες της Κρήτης και των Δωδεκανήσων. Πρεσβυγενή Πατριαρχεία: Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, Πατριαρχεία πρεσβυγενή και νεότερα.
Λέξεις Κλειδιά
Σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, Θρησκευτική Ελευθερία, Οργάνωση και Διοίκηση Εκκλησιαστικών και Θρησκευτικών Νομικών Προσώπων, Εκκλησιαστική Περιουσία, Φορολόγηση Θρησκευμάτων
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
"1) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ .ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, 1/2013
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 33074652
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
2) ΤΡΩΙΑΝΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, ΠΟΥΛΗΣ Γ., Εκκλησιαστικό Δίκαιο, 2/2003
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 27840
ΑΝΤΩΝΙΟΣ Ν. ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ
3) Κονιδάρης Ιωάννης, Εγχειρίδιο εκκλησιαστικού δικαίου, 2/2011
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 184831
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ ΑΕ"
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
▪ Ευ. Βενιζέλος, Οι σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 2000.
▪ Γ. Κτιστάκις, Θρησκευτική ελευθερία και Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Αθήνα-Κομοτηνή 2004.
▪ Κ. Κυριαζόπουλος, Περιορισμοί στην ελευθερία διδασκαλίας των μειονοτικών θρησκευμάτων, Θεσσαλονίκη 1999.
▪ Κ. Παπαγεωργίου, Θεωρία και Πράξη του Εκκλησιαστικού Δικαίου Ι, Θεσσαλονίκη 2014.
▪ Σ. Τρωιάνος / Κ. Παπαγεωργίου, Θρησκευτική Νομοθεσία. Ειδική Νομοθεσία - Βιβλιογραφία - Νομολογία, Αθήνα 2009.