Βυζαντινή Τέχνη και Θεία Λειτουργία
| Τίτλος | Βυζαντινή Τέχνη και Θεία Λειτουργία / Byzantine Art and Divine Liturgy |
| Κωδικός | Θ361 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Παρασκευή Παπαδημητρίου |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600020381 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού(2013-σήμερα)
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 6
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Κορμός | Ελεύθερη Επιλογή | Εαρινό | - | 4 |
| Τίτλος | Βυζαντινή Τέχνη και Θεία Λειτουργία |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2021 – 2022 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600187548
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | Θεολογική |
| Όροφος | Υπόγειο 1 |
| Αίθουσα | ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ & ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ- Γραφείο 416 (571) |
| Ημερολόγιο | Πέμπτη 18:00 έως 19:30 |
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600187548
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται:
1. να γνωρίσουν το εικονογραφικό πρόγραμμα του ιερού Βήματος και να κατανοήσουν την αμφίδρομη σχέση της εκκλησιαστικής ζωγραφικής με τη Θεία Λειτουργία,
2. να αξιοποιήσουν την αποκτηθείσα γνώση στην περαιτέρω ερμηνεία των εικονογραφικών θεμάτων του ιερού Βήματος,
3. να κατανοήσουν την τεχνοτροπία και τις τεχνικές που αναδεικνύουν το πνευματικό βάθος της εκκλησιαστικής ζωγραφικής,
4. να αναπτύσσουν την κριτική και αναλυτική τους σκέψη ώστε να ερευνήσουν μέσω των εικονογραφικών θεμάτων τις έννοιες και τους συμβολισμούς της Θείας Λειτουργίας.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζεται η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην Oυράνια Λειτουργία και την επίγεια, τον Ιησού ως Μέγα Αρχιερέα και τους ιερείς, τους αποστόλους και τους συμπροσευχόμενους πιστούς, όπως εκφράζεται μέσω των εικονογραφικών παραστάσεων του ιερού Βήματος. Η διαλεκτική αυτή σχέση ερμηνεύεται μέσω της τέχνης, η οποία αισθητοποιεί και καθιστά κατανοητές τις έννοιες και τους συμβολισμούς της Θείας Λειτουργίας.
Το περιεχόμενο του μαθήματος διαρθρώνεται στις παρακάτω 13 διδακτικές ενότητες:
1. Το Ευχαριστιακό – Λειτουργικό μήνυμα στην εικονογραφία. Η θεία Λειτουργία και η Ιερά Παράδοση.
2. Η χρονική αντίληψη της Θείας Λειτουργίας. Το εικονογραφικό πρόγραμμα του Ιερού Βήματος.
3. Οι παραστάσεις της Θεοτόκου.
4. Το Άγιο Μανδήλιο. Ιστορική εξέλιξη, παραλλαγές, αναφορά στην εκκλησιαστική γραμματεία, θεολογική ερμηνεία.
5. Το εικονογραφικό θέμα της Ετοιμασίας του Θρόνου. Θεολογικές έριδες.
6. Η παράσταση της Θείας Κοινωνίας. Η ιστορική εξέλιξη της παράστασης.
7. Άγγελοι, Ουράνιες Δυνάμεις, Διάκονοι.
8. Η διάρθρωση της παράστασης και οι τύποι του Μελισμού.
9. Οι συλλειτουργούντες ιεράρχες.
10. Η εικονογραφία της Προθέσεως.
11. Η εικονογραφία του Διακονικού.
12. Το Τέμπλο.
13. Οι εικόνες και ο ρόλος τους στη Θεία Λειτουργία.
Λέξεις Κλειδιά
Βυζαντινή και μεταβυζαντινή ζωγραφική, εικονογραφία, Θεία Λειτουργία, ιερό Βήμα, συμβολικές παραστάσεις
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Πολυμεσικό υλικό
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | 1,6 | ✓ | ||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 40 | 1,6 | ✓ | ✓ | |
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 11 | 0,4 | ✓ | ||
| Εξετάσεις | 10 | 0,4 | ✓ | ||
| Σύνολο | 100 | 4 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται με προφορικές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου (100% συμπερασματική αξιολόγηση).
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Ηλεκτρονικές σημειώσεις
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Ιεροτελεστία και Πίστη. Βυζαντινή Τέχνη και Θεία Λειτουργία / Ceremony and Faith. Βyzantin Art and The Divine Liturgy, Αθήνα 1999.
2. Κωνσταντινίδη Χ., Ο Μελισμός, [Βυζαντινά Μνημεία 14], Αθήνα 1991.
3. Patterson Ševčenko Nancy, Icons in the Liturgy, Dumbarton Oaks Papers Vol. 45 (1991), 45-57.
Τελευταία Επικαιροποίηση
31-07-2021
