ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ

Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού

1. Κατανόηση βασικών θεωρητικών εννοιών που σχετίζονται με τον θέμα των διακρίσεων. 2. Γνώση του νομοθετικού πλαισίου (εθνικού και υπερεθνικού) που επιτάσσει καθεστώς μη-διακρίσεων. 3. Εμβάθυνση στα διαφορετικά πεδία εκείνα, όπου οι δικαρίσεις εκδηλώνονται/βρίσκουν πεδίο εφαρμογής: διακρίσεις με βάση το φύλο, την υπηκοότητα, την προσωπική κατάσταση, τον σεξουαικό προσσανατολισμό, το θρήσκευμα, την ηλικία, την αναπηρία. Καθένα από τα παραπάνω ζητήματα παρουσιάζεται και στην ιστορική του διάσταση 4. Εξοικείωση με τη σχετική νομολογία

Ι. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ 1. Η αρχή της ισότητας και η απαγόρευση των διακρίσεων. Έννοιες και κατηγοριοποιήσεις. Άμεση διάκριση, έμμεση διάκριση, παρενόχληση (Καμτσίδου) 2. Οι διεθνείς, υπερεθνικές και εθνικές πηγές του δικαίου μη διάκρισης. Συγκριτική προσέγγιση (Δεληγιάννη) 3. Θετικές δράσεις: εξαίρεση από την αρχή της ισότητας ή μέσο για την υλοποίηση της ουσιαστικής ισότητας; (Δεληγιάννη) 4. Πολυδιάστατη (αν)ισότητα ή πολλαπλές διακρίσεις (Καμτσίδου - Κοφίνης) ΙΙ. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ: ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 5. Από την προελληνική μητριαρχία στην ελληνική πατριαρχία. Η αρχέγονη διαπάλη μητρικού και πατρικού δικαίου (Ποδηματά) 6. Αντιλήψεις για τη θέση της γυναίκας στον γάμο και την οικογένεια μέσα από τις συζητήσεις για τον Αστικό Κώδικα (Κοτζάμπαση) 7. Από τον περιορισμό των «δημοσίων δικαίων» των Ελληνίδων στα θετικά μέτρα υπέρ των γυναικών. Η εξέλιξη της θέσης της γυναίκας στο ελληνικό δημόσιο δίκαιο (Καμτσίδου) ΙΙΙ. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΕΝΤΑΞΗ: ΟΙ ΞΕΝΟΙ 8. Οι μη-πολίτες στην Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα (Βλάχος) 9. Eτερότητα και σύγκλιση, (πώς) μπορεί κανείς να γίνει έλληνας πολίτης; (Τάκης) 10. Κατηγορίες διακριτικής προστασίας των αλλοδαπών (Κούρτης) IV. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ 11. Μορφές δουλείας από την Αρχαιότητα μέχρι την τυπική κατάργηση του θεσμού (άρ. 4 Παγκόσμιας Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 1948 (Τζωρτζακάκη-Τζαρίδου) Σύγχρονες μορφές δουλείας: 12. Α. Προστασία θυμάτων εμπορίας ανθρώπων (trafficking) (Kούρτης) 13. Β. Εργασία ανηλίκων, απαγόρευση των χείριστων μορφών παιδικής εργασίας και άμεσες δράσεις για την εξάλειψή τους (Πιτσελά) V. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ 14. Αποδοχή και απόρριψη των ομόφυλων σχέσεων στις κοινωνίες του παρελθόντος (Παπαδάτου) 15. Διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κώνστα) 16. Γάμος ομοφύλων και σύμφωνο συμβίωσης ομοφύλων (Κοτζάμπαση) VII. AΛΛΟΙ ΛΟΓΟΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ 17. Διακρίσεις με βάση τον θρησκευτικό προσανατολισμό: «ετερόδοξοι» και «ετερόθρησκοι» στην ελληνική έννομη τάξη (Παπαγεωργίου) 18. Διακρίσεις με βάση την ηλικία (Ζερδελής) 19. Διακρίσεις λόγω αναπηρίας (Στεργίου) VII. ΣΥΝΘΕΣΗ 20. Καταπολέμηση των διακρίσεων, προώθηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και ανεξάρτητες αρχές υλοποίησής τους. Οι κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής και η ελληνική περίπτωση (Τάκης) 21. Προς μια ευρωπαϊκή έννοια της ουσιαστικής ισότητας; Αποτίμηση της νομολογίας των ΔΕΕ και ΕΔΔΑ για τις άμεσες και έμμεσες διακρίσεις (Δεληγιάννη) 22. Ισότητα, μη διάκριση και δικαιοσύνη(Καμτσίδου) 23-24 (όλοι οι διδάσκοντες). Θα οριστούν κάποια θέματα που – ανεξάρτητα από το αν έχουν ή όχι παρουσιαστεί εν όλω ή εν μέρει στο πλαίσιο κάποιου ειδικότερου σεμιναρίου- θα αποτελέσουν αντικείμενο εισηγήσεων φοιτητών κατά ομάδες και θα ακολουθεί συζήτηση. Τα θέματα αυτά μπορεί να είναι ευρύτερα (όπως για παράδειγμα η ιθαγένεια, το trafficking, ή η μπούργκα) ή να εστιάζουν σε εξειδικευμένα νομικά ερωτήματα, όπως, για παράδειγμα, αν συνιστά διακρίνουσα μεταχείριση σε βάρος του άνδρα η κατά το άρθρ. ΑΚ 1458 εδ. 2 αναγνώριση του δικαιώματος αίτησης άδειας για παρένθετη μητρότητα μόνο στην γυναίκα. ή αν συνιστά διακρίνουσα μεταχείριση σε βάρος του τέκνου που προέρχεται από ετερόλογη τεχνητή γονιμοποίηση (έναντι όλων των άλλων παιδιών) το κατ' ΑΚ 1460 γενετικό απόρρητο κλπ. Όποτε το επιτρέπει η θεματική, τα σεμινάρια σύνθεσης θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν και σε συνεργασία με το μάθημα επιλογής Δίκαιο, Φύλο, Ισότητα.

29-06-2015