Περιεχόμενο Μαθήματος
Γενικές πληροφορίες για το μάθημα, την ύλη και τη μελέτη.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ζητήματα ιστορίας, ιστοριογραφίας και περιοδολόγησης, πηγές της θεατρικής ιστορίας, τεκμήρια και έρευνα, ιστορία και ερμηνεία.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ
Λειτουργικό δράμα, υπαίθριες παραστάσεις, θρησκευτικό και κοσμικό δράμα, το θέατρο στο Βυζάντιο.
Θεατρικό κείμενο: Ο Καθένας (Everyman) (περ. 1510)
TO ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ: Η περίπτωση της Ιαπωνίας
Είδη και σκηνικές πρακτικές του παραδοσιακού θεάτρου της Ιαπωνίας.
TO ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ: Η περίπτωση της Ιαπωνίας
Νο και Κυογκέν.
Θεατρικό κείμενο: Ζεαμί Μοτοκίγιο, Το Φιλιατρό του Πηγαδιού (1420-1430)
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, 15ος -17ος αιώνας
Ο Ουμανισμός στις ευρωπαϊκές χώρες: Η περίπτωση της Ιταλίας. Το νεοκλασικό ιδεώδες, τα δραματικά είδη.
Θεατρικό κείμενο: Νικολό Μακιαβέλλι, Ο Μανδραγόρας (περ. 1518)
Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
Νέες σκηνικές πρακτικές, εξελίξεις στην αρχιτεκτονική του θεάτρου. Σύντομη αναφορά στην Κομέντια ντελ’ άρτε.
Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ: η ελισαβετιανή σκηνή
Επαγγελματική σκηνή, θίασοι, ελισαβετιανή δραματουργία: είδη και σκηνικές πρακτικές, θέατρο και πολιτική.
Θεατρικό κείμενο: Κρίστοφερ Μάρλοου, Η σφαγή των Παρισίων (1593)
Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (1595-1596)
Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Άμλετ (1600)
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1642
Τα ιδιωτικά θέατρα, οι νεοκλασικές επιρροές, το θέατρο στον 17ο αιώνα.
Θεατρικό κείμενο: John Ford, Κρίμα που είναι πόρνη (1629;)
ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΟΝ 17Ο ΑΙΩΝΑ
Το Θρησκευτικό και κοσμικό θέατρο. Τα θεατρικά είδη: η ισπανική κομέδια.
Θεατρικό κείμενο: Λόπε δε Βέγα, Φουέντε Οβεχούνα (1614)
ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΑΙΩΝΑ
Η αισθητική του Μπαρόκ. Θίασοι, ηθοποιοί, θέατρα.
Θεατρικό κείμενο: Καλντερόν, Η ζωή είναι όνειρο (1636)
ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ: CORNEILLE, RACINE
Οι μεσαιωνικές πρακτικές, οι αυλικές γιορτές, το νεοκλασικό δόγμα στην τραγωδία.
Θεατρικό κείμενο: Ρακίνας, Φαίδρα (1677)
ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ: MOLIERE
Θίασοι, θέατρα, ηθοποιοί. Η κωμωδία την εποχή του Μολιέρου.
Θεατρικά κείμενα: Μολιέρος, Σχολείο γυναικών (1662) & Μισάνθρωπος (1666)
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Α. ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΟΝ ΕΥΔΟΞΟ)
1. Oscar Brockett και Franklin J. Hildy, Ιστορία του θεάτρου, τμ. 1, μτφ. Μ. Βιτεντζάκης, Α. Γαϊτάνα, Α. Κεχαγιάς, Μ. Χατζηεμμανουήλ, ΚΟΑΝ, Αθήνα 2013.
2. Erika Fischer-Lichte, Ιστορία ευρωπαϊκού δράματος και θεάτρου, τ. 1: Από την αρχαιότητα στους γερμανούς κλασικούς, μτφ. Γιάννης Καλλιφατίδης, Πλέθρον, Αθήνα 2012.
3. Phyllis Hartnoll, Ιστορία του θεάτρου, μτφ. Ρούλα Πατεράκη, Υποδομή, Αθήνα 1980.
4. Thomas Postlewait, Εισαγωγή στην ιστοριογραφία του θεάτρου, μτφ. Αθηνά Χρήστου, Αμολγός, Αθήνα 2018.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Θεατρικά κείμενα
1. Ο Καθένας (Everyman)
2. Zeami Motokiyo, Το φιλιατρό του πηγαδιού
3. Nicollo Machiavelli, Ο Μανδραγόρας
4. Christopher Marlowe, H Σφαγή των Παρισίων
5. William Shakespeare, Άμλετ
6. William Shakespeare, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας
7. John Ford, Κρίμα που είναι πόρνη
8. Lope de Vega, Φουέντε Οβεχούνα
9. Pedro Calderón de la Barca
10. Molière, Το σχολείο των γυναικών
11. Molière, Ο μισάνθρωπος
12. Jean Racine, Φαίδρα
ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Thomas Postlewait, Εισαγωγή στην ιστοριογραφία του θεάτρου, μτφ. Αθηνά Χρήστου, Αμολγός, Αθήνα 2018 (Εισαγωγή)
Το θέατρο στην Ιαπωνία
• «Μορφές του Παραδοσιακού Θεάτρου της Ιαπωνίας», Θεατρικά Τετράδια 4 (Οκτώβριος 1980), σ. 3-10.
• Κλαίρη Παπαπαύλου, Νο. Το κλασικό θέατρο της Ιαπωνίας, Παπαζήσης, Αθήνα 2013, σ. 19-34
• ―, «Ζεαμί» (Αφιέρωμα στο ιαπωνικό θέατρο Νο), Ανακύκληση 11 (Σεπτ. – Οκτ. 1987), σ. 161-163.
• Μπάμπης Δερμιτζάκης, Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας, ΑΛΔΕ Εκδόσεις, Κέρκυρα 2010, «Άλλα θεατρικά είδη- kabuki», σ. 58-72.
Αναγέννηση-Μπαρόκ-Νεοκλασικισμός
• Monroe C. Beardsley, Ιστορία των αισθητικών θεωριών, μτφ. Δημοσθένης Κούρτοβικ – Παύλος Χριστoδουλίδης, Νεφέλη, Αθήνα 1989, σ. 126-128.
• Έφη Βαφειάδη, «Νικολό Μακιαβέλλι, 1969-1527» και «Ο Μακιαβέλλι και το θέατρο» (3 σσ.) και «Το θέατρο και το δράμα στην Αγγλία από το 1485 μέχρι το 1660» (22 σσ.).
• Frank Kermode, Όλος ο κόσμος μια σκηνή. Η εποχή του Σαίξπηρ, μτφ. Λήδα Φιλιπποπούλου, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2011, σ. 89-127.
• Τίνα Κροντήρη, Ο Σαίξπηρ, η Αναγέννηση κι εμείς, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2002, σ. 103-122.
• Βασιλική Πετρίδου και Όλγα Ζιρώ, Τέχνες και αρχιτεκτονική από την αναγέννηση έως τον 21ο αιώνα [ηλεκτρ. βιβλ.], Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Αθήνα 2015, κεφ. 2 «Η τέχνη του Μπαρόκ». Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3543 .