ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ

Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού

1. Να κατανοήσει τους μηχανισμούς μεταφοράς και απόθεσης των ιζημάτων στον χώρο μιας ιζηματογενούς λεκάνης σε χερσαία, παράκτια και θαλάσσια περιβάλλοντα, κάτω από διαφορετικές κλιματικές συνθήκες (παγετώδεις, εύκρατες, τροπικές και ερημικές). 2. Να κατανοήσει πώς αυτές οι διεργασίες διευθετούν τα ιζήματα σε διάφορες κλίμακες (από κόκκους σε στρώματα, σε ομάδες, σε φάσεις και τελικά σε επίπεδο λεκάνης) 3. Να κατανοήσει την αρχιτεκτονική δομή της διευθέτησης αυτής σε τρείς διαστάσεις και την χρονική μεταβολή τους με την τεκτονική εξέλιξη της λεκάνης (Στρωματογραφία). 4. Να αποκτήσει δεξιότητες στη στρωματογραφική αναγνώριση - περιγραφή - αποτύπωση ιζηματογενών πετρωμάτων και ακολουθιών (στο εργαστήριο και στην ύπαιθρο), καθώς και στην συσχέτιση - σύνθεση και αξιοποίηση των Στρωματογραφικών και παλαιο-αποθετικών δεδομένων, στην επίλυση γεωλογικών παλαιοπεριβαλλοντικών και παλαιοκλιματικών προβλημάτων, είτε ατομικά είτε ομαδικά. 5. Να αποκτήσει δεξιότητες ώστε να αναγνωρίζει ιζηματογενείς διεργασίες μελετώντας τα προϊόντα απόθεσης, είτε αυτές έχουν ήδη λάβει χώρα στο παρελθόν είτε πρόκειται να λάβουν χώρα στο μέλλον σε επιφανειακές αποθέσεις. 6. Να αποκτήσει ικανότητες ώστε να συνδέει τα αποτελέσματα του μαθήματος αυτού με άλλες υποκατηγορίες των Γεωεπιστημών ή γενικά άλλων επιστημονικών πεδίων (όπως η Αρχαιολογία) και άλλωv περιβαλλοντικών θεμάτων που απασχολούν την σύγχρονη κοινωνία με βιώσιμο τρόπο. Α. Ημερήσια Άσκηση Πεδίου «Αποθετικά περιβάλλοντα και Στρωματογραφία». ο φοιτητής να εξοικειωθεί με την αναγνώριση – διαχωρισμό ιζηματογενών στρωμάτων στην ύπαιθρο, τον τρόπο και τις τεχνικές αποτύπωσής τους, την κατασκευή στρωματογραφικού προφίλ και στηλών, υπαίθρια μακροσκοπική αναγνώριση της εξάπλωσης των διαφορετικών σχηματισμών, απόκτηση εμπειρίας υπαίθρου.

• Ιστορική εξέλιξη της Στρωματογραφίας. Σύνδεση Ιζηματολογίας-Στρωματογραφίας • Η έννοια του διαθέσιμου χώρου απόθεσης (accommodation space). Η μεταβολή του βασικού επιπέδου ως παράμετρος επίδρασης στην μεταφορά και απόθεση ιζημάτων. Αίτια μεταβολής του βασικού επιπέδου (Γεωτεκτονικά, ισοστατικά, κλιματικά - κύκλοι Milankovich). • Διεργασίες μεταφοράς και απόθεσης σε υγρά (humid) και εύκρατα (temperated) περιβάλλοντα [Αλλουβιακά ριπίδια, ποτάμιες αποθέσεις, λιμναίες αποθέσεις, δελταϊκές και παράκτιες αποθέσεις, ροές μαζών, τουρβιδίτες, κοντουρίτες, ανθρακικά ιζήματα, ερυθρές άργιλοι (redclays), ραδιολαρίτες]. • Διεργασίες μεταφοράς και απόθεσης σε ξηρά (arid) περιβάλλοντα [wadis, playas, θίνες, ζώνες Sabha, εβαπορίτες ρηχών υδάτων, ανθρακικά ιζήματα – κοραλλιογενείς ύφαλοι]. • Διεργασίες μεταφοράς και απόθεσης σε παγετώδη (glacial) περιβάλλοντα [Ιζήματα παγοκαλύματος, ιζήματα παγετώνων αλπικού τύπου, ποτάμια, λιμναία και αιολικά ιζήματα παγετωδών περιβαλλόντων, τιλίτες, Loess, δελταϊκά παγετώδη ιζήματα, παγετώδεις αποθέσεις ηπειρωτικής κατωφέρειας, παγετώδεις αποθέσεις-ιζήματα βαθιάς θάλασσας, πλάνητες λίθοι (dropstones)]. • Ανάλυση Φάσεων [Λιθοφάσεις, Βιοφάσεις]. Δείκτες παλαιοπεριβάλλοντος και ερμηνεία παλαιών αποθετικών περιβαλλόντων. • Βασικά χαρακτηριστικά στρωμένων πετρωμάτων: Στρώση και στρώμα, είδη στρώσης, Επαφές στρωμάτων-Ασυμφωνίες. Είδη ασυμφωνιών. • Νόμοι – Αρχές Στρωματογραφίας (υπέρθεσης - επαλληλίας, αρχικής οριζοντιότητας, πλευρικής συνέχειας, εγκάρσιας διάτμησης, διαδοχής απολιθωμάτων, ακτουαλισμός). • Κριτήρια αναγνώρισης αρχικής Τοποθέτησης στρωμένων πετρωμάτων (άνω - κάτω επιφάνεια στρώματος, οργανικές – ανόργανες δομές, Δείκτες αρχικού οριζόντιου επιπέδου) • Λιθοστρωματογραφία: Περιγραφή-Αποτύπωση Στρωματογραφικής τομής, Περιγραφή- Αποτύπωση Πυρήνα Γεώτρησης, Στρωματογραφικά προφίλ, Λιθοστρωματογραφικές Ενότητες, Λιθοστρωματογραφικός Συσχετισμός, Εφαρμογές • Βιοστρωματογραφία: Στρωματογραφία και απολίθωμα – χαρακτηριστικά απολιθώματα, Βιοστρωματογραφικές Ενότητες – είδη Βιοζωνών, Βιοστρωματογραφικός Συσχετισμός, Εφαρμογές • Χρονοστρωματογραφία- Γεωχρονολογία: Μέθοδοι έμμεσης και άμεσης (απόλυτης) χρονολόγησης, Γεωλογικός χρόνος και υποδιαιρέσεις του. • Αναφορά άλλων στρωματογραφικών μεθόδων: Μαγνητοστρωματογραφία, Σεισμική στρωματογραφία, Ισοτοπικές και χημικές τεχνικές, Διαγραφίες (wireloggings), παραδείγματα. • Πλήρωση αποθετικού χώρου – παραγόμενη γεωμετρία αποθετικών δομών σε χωρική και χρονική διάσταση, Γενικές έννοιες Στρωματογραφίας Ακολουθιών και Ανάλυσης Λεκανών. Διάρθρωση και ύλη εργαστηρίων/εργαστηριακών-φροντιστηριακών ασκήσεων • Εισαγωγή στη Στρωματογραφία. (Στρώματα, ασυνέχειες, Στρωματογραφικές Ενότητες, κατασκευή στρωματογραφικής στήλης, Γραφικά Σύμβολα) • Λιθοστρωματογραφία (περιγραφή υπαίθριας τομής, περιγραφή πυρήνων γεώτρησης, κατασκευή λιθοστρωματογραφικού προφίλ / στήλης, Ενότητες / Λιθοσώματα) • Βιοστρωματογραφία (χρήση απολιθωμάτων και καθορισμός βιοζωνών, τύποι Βιοζωνών, υποδιαίρεση στήλης σε ενότητες-βιοζώνες). • Συσχετισμός (Λιθοστρωματογραφικός συσχετισμός, Βιοστρωματογραφικός συσχετισμός, σύγκριση – συσχέτιση επιμέρους τομών) • Γεωλογική Ιστορία (αποκατάσταση διαδοχικής χρονικής σειράς σε γεωλογικά συμβάντα, όπως αυτά αποτυπώνονται σε επάλληλες σειρές Πετρωμάτων) • Κατασκευή προφίλ - συνοπτικής Στρωματογραφικής στήλης (Σύνθεση στοιχείων, συσχέτιση). • Αρχιτεκτονική δομή ιζηματογενών αποθέσεων σε ποτάμιο-λιμναίο περιβάλλον. • Αρχιτεκτονική δομή ιζηματογενών αποθέσεων σε παράκτιο-δελταϊκό περιβάλλον. • Αρχιτεκτονική δομή ιζηματογενών αποθέσεων στην ηπειρωτική κατωφέρεια και τη βαθιά θάλασσα. • Αρχιτεκτονική δομή Ανθρακικών ιζημάτων σε τροπικά και σε εύκρατα περιβάλλοντα. • Επαναληπτικές ασκήσεις. Α. Ημερήσια Άσκηση Πεδίου «Αποθετικά περιβάλλοντα και Στρωματογραφία». Ενδεικτική περιοχή υλοποίησης άσκησης Δυτική Χαλκιδική (Σουρωτή – Αγ. Αντώνιος – Κάτω Σχολάρι – Λάκκωμα – Ν. Γωνιά – Ν. Καλλικράτεια). Περιεχόμενο Άσκησης Πεδίου: Επίσκεψη σε σημεία εμφάνισης τομών ιζημάτων. Παρατήρηση, αναγνώριση στρωμάτων, Τεχνικές Αποτύπωσης στρωμάτων, Κατασκευές λιθοστρωματογραφικών στηλών, Διαχωρισμός ιζημάτων σε Σχηματισμούς, αναγνώριση ορίων και στρωματογραφικής σχέσης των σχηματισμών στην ύπαιθρο.

Στρωματογραφία, Διαθέσιμος χώρος απόθεσης, Αποθετικά περιβάλλοντα, Φάσεις, Στρωματογραφικές ενότητες, Στρωματογραφική συσχέτιση

10-03-2020