Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
• Απόκτηση γνώσης σχετικά με την μεταλλευτική δραστηριότητα στον ελληνικό χώρο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
• Απόκτηση γνώσης σχετικά με τις συνθήκες γένεσης των ελληνικών κοιτασμάτων μεταλλευμάτων
• Εξοικείωση των φοιτητών με την μεταλλογένεση στο γεωλογικό πλαίσιο της Ελλάδας
• Κατανόηση της σχέσης των κοιτασμάτων με τις γεωτεκτονικές ζώνες
• Εκμάθηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών σημαντικών μεταλλοφοριών της Ελλάδας σε σχέση με την γεωλογία, την τεκτονική, τα πετρώματα ξενιστές και την ορυκτολογική και χημική τους σύσταση
• Μελέτη των παραμέτρων και των προβλημάτων σχετικά με την επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την εξόρυξη
• Μέθοδοι και τρόποι σχετικά με την προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος
• Χρήση βασικών μεθόδων έρευνας, όπως η μεταλλογραφική μικροσκοπία, στην έρευνα των ελληνικών κοιτασμάτων
• Σύνδεση της θεωρητικής γνώσης με πρακτικές εφαρμογές στην υπαίθρια έρευνα
Περιεχόμενο Μαθήματος
• Ιστορική αναδρομή της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην Ελλάδα
• Γεωτεκτονική εξέλιξη και μεταλλογένεση στην Ελλάδα
• Ταξινόμηση των ελληνικών κοιτασμάτων στις διαφορετικές μεταλλογενετικές επαρχίες
• Υγρομαγματικά κοιτάσματα Cr και ηφαιστειογενή κοιτάσματα συμπαγών σουλφιδίων σε οφιολιθικά συμπλέγματα του Μεσοζωικού
• Κοιτάσματα που συνδέονται με τον μαγματισμό του Καινοζωικού: κοιτάσματα πορφυριτικού και επιθερμικού τύπου, κοιτάσματα τύπου skarn, κοιτάσματα αντικατάστασης, κοιτάσματα με ζωνώδη ανάπτυξη γύρω από μαγματικές διεισδύσεις
• Κοιτάσματα που φιλοξενούνται σε μεταμορφωμένα πετρώματα
• Κοιτάσματα από αποσάθρωση (λατερίτες, βωξίτες)
• Κοιτάσματα οξειδίων Fe, Mn πλούσια σε Au
• Κοιτάσματα καρστικού τύπου
• Προσχωματικά κοιτάσματα
• Υποθαλάσσια μεταλλοφόρα πεδία στο ηφαιστειακό τόξο του νοτίου Αιγαίου
• Παραδείγματα από σημαντικά παγκόσμια κοιτάσματα και σύγκρισή τους με τα αντίστοιχα ελληνικά
Διάρθρωση και ύλη εργαστηρίων/εργαστηριακών-φροντιστηριακών ασκήσεων
Οι εργαστηριακές ασκήσεις στοχεύουν στην εξοικείωση των φοιτητών με τις σημαντικότερες μεταλλοφορίες της Ελλάδας. Διδάσκονται οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά από σε 16 επιπλέον (εκτός των βασικών) μεταλλικών ορυκτών που εντοπίζονται στα ελληνικά κοιτάσματα: αντιμονίτης, μολυβδαινίτης, βισμουθινίτης, βουλανζερίτης, βουρνονίτης, γραφίτης, πυρολουσίτης, μαγγανίτης, χαουσμανίτης, βραουνίτης, γκαιτίτης. Στη συνέχεια εξετάζουν την ορυκτολογική σύσταση, τους ιστούς και τις υφές σε μακροσκοπικά δείγματα από συγκεκριμένους τύπους μεταλλοφορίας της Ελλάδας με ταυτόχρονη μικροσκοπική μελέτη τους. Έμφαση δίνεται στην ορυκτολογική σύσταση σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος.
• Οπτικές ιδιότητες των 10 σημαντικότερων αδιαφανών ορυκτών
• 1η ομάδα ορυκτών: αντιμονίτης, μολυβδαινίτης, βισμουθινίτης, βουλανζερίτης, βουρνονίτης, γραφίτης
• 2η ομάδα ορυκτών: Ορυκτά Mn: πυρολουσίτης, μαγγανίτης, χαουσμανίτης, βραουνίτης, υδροξείδια Fe: γκαιτίτης
• Συγκριτική μελέτη ορυκτών της 1ης και 2ης ομάδας
• Κοιτάσματα της Ελλάδας: υγρομαγματικά κοιτάσματα Cr, κοιτάσματα τύπου skarn Fe-Cu
• Κοιτάσματα της Ελλάδας: κοιτάσματα από αποσάθρωση (βωξίτης-λατερίτης), ιζηματογενή κοιτάσματα
• Κοιτάσματα της Ελλάδας: Συγκριτική μελέτη Ι
• Υδροθερμικά κοιτάσματα της Ελλάδας: πορφυριτικά κοιτάσματα, επιθερμικά κοιτάσματα, κοιτάσματα συμπαγών σουλφιδίων που συνδέονται με υποθαλάσσια ηφαιστειότητα
• Υδροθερμικά κοιτάσματα της Ελλάδας: κοιτάσματα αντικατάστασης, φλεβικά κοιτάσματα σε μεταμορφωμένα πετρώματα
• Κοιτάσματα της Ελλάδας: Συγκριτική μελέτη ΙΙ
• Κοιτάσματα της Ελλάδας: κοιτάσματα που έχουν υποστεί αλλοίωση και οξείδωση
• Ορυκτολογική σύσταση παλιών μεταλλευτικών αποθέσεων.
• Επαναληπτικό εργαστήριο
Συνδεδεμένες με το μάθημα ημερήσιες ασκήσεις πεδίου
1) Ημερήσια Άσκηση Πεδίου με αντικείμενο «Τύποι Μεταλλοφοριών που συνδέονται με την μαγματική διείσδυση της Καβάλας»
2) Ενδεικτική περιοχή υλοποίησης άσκησης: Καβάλα-Παλιά Καβάλα
3) Περιεχόμενο Άσκησης Πεδίου: Η άσκηση υπαίθρου είναι υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές που παρακολουθούν το επιλογής μάθημα και αφορά στα χαρακτηριστικά και στη γένεση κοιτάσματος που συνδέεται με μαγματική διείσδυση (intrusion related deposit). Οι φοιτητές διδάσκονται επιτόπου τα χαρακτηριστικά και τις μορφές μεταλλοφορίας ενός χαρακτηριστικού τύπου κοιτάσματος που συνδέεται με μαγματική διείσδυση και παρουσιάζει ζωνώδη ανάπτυξη. Γίνεται συσχετισμός των τύπων μεταλλοφορίας με την γεωλογική και γεωτεκτονική εξέλιξη της περιοχής, τα πετρώματα ξενιστές, την ορυκτολογική σύσταση, τις μαγματικές και μεταμαγματικές διεργασίες από τις οποίες σχηματίστηκαν τα μεταλλικά και σύνδρομα ορυκτά, από τα οποία οι φοιτητές συλλέγουν σχετικά δείγματα.
4) Μαθησιακά Αποτελέσματα: Στο πλαίσιο της Άσκησης Πεδίου οι φοιτητές αναμένεται ότι:
i. θα συνδυάσουν την θεωρητική γνώση με την πρακτική εφαρμογή στην ύπαιθρο
ii. θα κατανοήσουν τις συνθήκες γένεσης του κοιτάσματος και την σχέση του με το γεωτεκτονικό περιβάλλον και τις γεωλογικές διεργασίες της περιοχής
iii. 3) θα αναγνωρίσουν τις μορφές μεταλλοφορίας, τα ορυκτά και την σχέση μεταξύ τους
iv. θα προσαρμοστούν στις συνθήκες πεδίου.