Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Η επιτυχημένη ολοκλήρωση έρευνας και διδασκαλίας του συγκεκριμένου μαθήματος αποβλέπει:
- στην εμπέδοση των μεθοδολογικών αρχών ερμηνείας των δογματικών κειμένων
- στην κατανόηση των αιτιών ανάδυσης των αρχαίων αιρέσεων
- στην διάκριση των κριτηρίων ορθής διατύπωσης των όρων πίστεως
- στη σημασία της συνοδικής πράξης για την έκφραση της εκκλησιαστικής πίστης και ζωής
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το συγκεκριμένο μάθημα προσκαλεί στη διερεύνηση του λειτουργήματος της θεολογίας. Μετά την υπενθύμιση των βασικών θεολογικών διακρίσεων θεολογίας και οικονομίας, χαρισματικής και επιστημονικής θεολογίας εξετάζεται ό λόγος για τον οποίο αναδύθηκαν οι συγκεκριμένες θεολογικές αρχές μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι και το διάλογο των θεολόγων της Εκκλησίας με την σκέψη της εποχής τους. Ποια είναι ακριβώς τα ερμηνευτικά κλειδιά με τα οποία οι μεγάλοι πατέρες κατά τους 5 πρώτους αιώνες διατύπωσαν την χριστιανική σκέψη σε μία γόνιμη αντιπαράθεση με τις μεγάλες αιρέσεις, έχοντας στο επίκεντρο την προσέγγιση των βιβλικών κειμένων; Η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται μέσω της κειμενικής ανάλυσης. Στο τέλος του μαθήματος αναλύονται οι δυσκολίες σύνταξης μίας μεταπτυχιακής εργασίας πιο συγκεκριμένα στο γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας των Δογμάτων, καθώς αυτός είναι και ο σκοπός της φοίτησης σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών.
Οι παρακάτω ενότητες δομούν το διάγραμμα της διδασκαλίας:
1. Διευρεύνηση των όρων θεολογία, θεολογείν, θεολογική επιστήμη
2. Η ιδιαιτερότητα της γνωστικής περιοχής της Ιστορίας των Δογμάτων. Αναθέσεις εργασιών.
3. Ειρηναίος-Αθανάσιος-Γρηγόριος Θεολόγος ως ερμηνευτές των βιβλικών κειμένων Α´
4. Ειρηναίος-Αθανάσιος-Γρηγόριος Θεολόγος ως ερμηνευτές των βιβλικών κειμένων Β´
5. Ειρηναίος-Αθανάσιος-Γρηγόριος Θεολόγος ως ερμηνευτές των βιβλικών κειμένων Γ´
6. Προυποθέσεις και κριτήρια ερμηνείας της θεολογικής σκέψης του Μ. Αθανασίου κατά τον καθ. Νίκο Ματσούκα
7. Προϋποθέσεις και κριτήρια μίας ορθής ερμηνευτικής προσέγγισης της Αγίας Γραφής σύμφωνα με την καθ. Δέσπω Λιάλιου και την ερμηνεία της στον αγ. Γρηγόριο Θεολόγο.
8. Προϋποθέσεις και τα κριτήρια μίας ορθής ερμηνευτικής προσέγγισης των συνοδικών κειμένων σύμφωνα με την καθ. Δέσπω Λιάλιου και την ερμηνεία της στον αγ. Κύριλλο Αλεξανδρείας.
9. Ιστορικοδογματική ανάλυση κάποιων πατερικών κειμένων σε απάντηση της αρειανικής έριδας
10. Ιστορικοδογματική ανάλυση κάποιων κειμένων του αρειανισμού και αρειανικών συμβόλων
11. Παρουσιάσεις εργασιών
12. Παρουσιάσεις εργασιών
13. Στην τελική πορεία για τη σύνταξη της Διπλωματικής εργασίας (Master)
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Νίκου Ματσούκα, Θεολογία, κτισιολογία κατά τον Μέγαν Αθανάσιον. Σημεία πατερικής και οικουμενικής θεολογίας, Θεσσαλονίκη 2001.
Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Α. Εισαγωγή στη θεολογική γνωσιολογία, Εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2016.
Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β, Εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2016.
Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Γ. Ανακεφαλαίωση και Αγαθοτοπία. Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα της χριστιανικής διδασκαλίας, Εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2016.
Δέσπω Αθ. Λιάλιου, Γρηγοριανά Α᾽, Θεσσαλονίκη 1997.
Δέσπω Αθ. Λιάλιου, Γρηγοριανά Β᾽ και Σύμμικτα, Θεσσαλονίκη 1998.
Κωνσταντίνου Σκουτέρη, Η έννοια των όρων Θεολογία, Θεολογείν, Θεολόγος στη διδασκαλία των Ελλήνων πατέρων και Εκκλησιαστικών συγγραφέων μέχρι και των Καππαδοκών, Αθήνα 2016.