Περιεχόμενο Μαθήματος
Βιοστατιστική (Θεωρητική διδασκαλία 18 ώρες)
Διδάσκοντες : Χρ. Μπάτζιος, Αλ. Θεοδωρίδης
Σκοπός του μαθήματος είναι η παροχή του απαραίτητου θεωρητικού και εμπειρικού υπόβαθρου για την ανάπτυξη δεξιοτήτων αναφορικά με τη χρήση μεθόδων της Βιοστατιστικής για τη συγκέντρωση, την παρουσίαση, την ανάλυση και την αξιολόγηση δεδομένων δειγματοληπτικών ερευνών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρακτική εφαρμογή μεθόδων της Βιοστατιστικής και στη στατιστική επαγωγή των αποτελεσμάτων μιας έρευνας, με στόχο τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων γύρω από συγκε-κριμένα προβλήματα του κτηνιατρικού/κτηνοτροφικού χώρου.
1η ώρα Εισαγωγή στη Στατιστική
• Φύση, αντικείμενο και σκοπός της Στατιστικής
• Η/Υ και στατιστική ανάλυση πειραματικών δεδομένων
• Πληθυσμοί και δείγματα
• Βασικοί στατιστικοί όροι (μεταβλητή, παρατήρηση, πληθυσμός, δείγματα, κ.τ.λ.)
2η ώρα Παρουσίαση-ταξινόμηση πειραματικών δεδομένων
• Στατιστικοί πίνακες και διαγράμματα
• Κατανομές συχνοτήτων για συνεχείς, ασυνεχείς και ποιοτικές μεταβλητές
• Γραφική απεικόνιση των κατανομών συχνοτήτων (πολυγωνικές γραμμές, ιστογράμματα, γραμμο-γράμματα, ραβδογράμματα)
3η-5η ώρα Στατιστικά μέτρα δεδομένων
• Βασικά μέτρα θέσης ή κεντρικής τάσης (αριθμητικός μέσος, σταθμισμένος μέσος, διάμεσος τύπος, γεωμετρικός μέσος, τεταρτημόρια, κ.τ.λ.).
• Επιλογή του κατάλληλου μέτρου θέσης
• Μέτρα διασποράς (πλάτος, τεταρτημοριακή απόκλιση, μέση απόλυτη απόκλιση, διακύμανση, τυπι-κή απόκλιση, συντελεστής μεταβολής, θεώρημα Tchebysheff, εμπειρικός κανόνας)
• Η επίδραση απλών μετασχηματισμών στο μέσο και τη διακύμανση ενός συνόλου δεδομένων
• Μέτρα ασυμμετρίας και μέτρα κύρτωσης της κατανομής ενός συνόλου δεδομένων
6η ώρα Στοιχεία θεωρίας πιθανοτήτων, Τυχαίες μεταβλητές
• Στατιστικό πείραμα, δοκιμή, γεγονότα, κ.τ.λ.
• Η έννοια της πιθανότητας (κλασσικός ορισμός, ορισμός πιθανότητας ως όριο σχετικής συχνότητας, ορισμός υποκειμενικής πιθανότητας, αξιωματικός ορισμός πιθανότητας)
• Υπολογισμός της πιθανότητας, βασικά θεωρήματα πιθανοτήτων, κανόνες πιθανοτήτων (κανόνες πολλαπλασιασμού & πρόσθεσης, θεώρημα του Bayes)
• Τυχαίες μεταβλητές και κατανομές πιθανότητας (ασυνεχείς κατανομές και συνεχείς κατανομές πι-θανότητας, ασυνεχείς και συνεχείς τυχαίες μεταβλητές)
7η-9η ώρα Θεωρητικές κατανομές
• Ασυνεχείς θεωρητικές κατανομές (διωνυμική κατανομή, κατανομή Poisson)
• Συνεχείς θεωρητικές κατανομές (κανονική κατανομή, τυπική κανονική κατανομή Ζ, χ2 κατανομή, κατανομή t, κατανομή F)
10η-11η ώρα Δειγματοληψία (μέθοδοι, κατανομές)
• Μέθοδοι δειγματοληψίας (απλή τυχαία δειγματοληψία, τυχαία κατά στρώματα, τυχαία κατά ομά-δες, τυχαία κατά στάδια, συστηματική δειγματοληψία, κατευθυνόμενη δειγματοληψία)
• Κατανομές δειγματοληψίας (του μέσου, της αναλογίας, της διαφοράς δύο μέσων, της διαφοράς δύο αναλογιών, της διακύμανσης, κ.τ.λ.)
• Το κεντρικό οριακό θεώρημα
12η ώρα Εκτιμητική
• Σημειακή εκτίμηση και εκτίμηση διαστήματος
• Διάστημα εμπιστοσύνης (του μέσου, της διακύμανσης, της αναλογίας, της διαφοράς δύο μέσων, της διαφοράς δύο αναλογιών)
• Σφάλματα δειγματοληψίας
• Προσδιορισμός μεγέθους δείγματος
13η-14η ώρα Έλεγχος στατιστικών υποθέσεων
• Στατιστικές υποθέσεις και έλεγχος αυτών
• Σφάλματα στον έλεγχο υπόθεσης
• Έλεγχος υπόθεσης του μέσου, της διαφοράς δύο μέσων (ανεξάρτητα ή εξαρτημένα δείγματα)
• Έλεγχος υπόθεσης της διακύμανσης και του λόγου δύο διακυμάνσεων
• Έλεγχος υπόθεσης της αναλογίας και της διαφοράς δύο αναλογιών
15η ώρα Ανάλυση συχνοτήτων
• Έλεγχος καλής προσαρμογής
• Έλεγχος ανεξαρτησίας
• Έλεγχος ομοιογένειας
16η ώρα Γενικές αρχές ανάλυσης διακύμανσης
• Ανάλυση διακύμανσης σε πειραματικά σχέδια ενός παράγοντα
• Το εντελώς τυχαιοποιημένο σχέδιο, έλεγχοι για πολλαπλές συγκρίσεις
• Οι υποθέσεις στην ανάλυση διακύμανσης
17η ώρα Μη παραμετρικοί έλεγχοι υπόθεσης
• Έλεγχοι καλής προσαρμογής (Κ-S)
• Έλεγχοι για δύο δείγματα, έλεγχοι για k δείγματα
• Μετασχηματισμοί και κανονικότητα, κ.λπ.
18η ώρα Παλινδρόμηση και συσχέτιση
• Η μέθοδος των ελαχίστων τετραγώνων, αξιολόγηση εξίσωσης απλής παλινδρόμησης
• Εφαρμογές της ανάλυσης παλινδρόμησης
• Απλή γραμμική συσχέτιση
Εργαστηριακές ασκήσεις (16 ώρες)
1η-2η ώρα
• Κατάρτιση πινάκων συχνοτήτων με ταξινόμηση πειραματικών δεδομένων τόσο συνεχών όσο και ασυνεχών μεταβλητών.
• Μορφές γραφικής απεικόνισης των κατανομών συχνοτήτων και κατασκευή γραμμογραμμάτων, ραβδογραμμάτων, ιστογραμμάτων και πολυγωνικών γραμμών.
3η-5η ώρα
• Εφαρμογές υπολογισμού των βασικών μέτρων θέσης ή κεντρικής τάσης της κατανομής ενός συνό-λου πειραματικών δεδομένων.
• Εκλογή κατάλληλου μέτρου θέσης.
• Εφαρμογές υπολογισμού των βασικών μέτρων διασποράς, ασυμμετρίας και κύρτωσης μιας κατα-νομής ενός συνόλου πειραματικών δεδομένων.
6η-8η ώρα
• Υπολογισμός πιθανότητας.
• Εφαρμογές χρήσης πινάκων των θεωρητικών κατανομών (τυπική κανονική κατανομή Ζ, κατανομή t, χ2 κατανομή, κατανομή F, κ.τ.λ.).
• Προβλήματα υπολογισμού πιθανότητας και σφάλματος δειγματοληψίας σε δειγματοληψία με και χωρίς επανατοποθέτηση. Εφαρμογές του κεντρικού οριακού θεωρήματος.
• Εκτίμηση διαστήματος εμπιστοσύνης του μέσου, της διακύμανσης, της διαφοράς δύο μέσων, της αναλογίας, κ.τ.λ.
9η-11η ώρα
• Προβλήματα προσδιορισμού του κατάλληλου μεγέθους δείγματος, όταν στόχος είναι η εκτίμηση του μέσου ή της αναλογίας σε απλή τυχαία και τυχαία κατά στρώματα δειγματοληψία.
• Προβλήματα ελέγχου υποθέσεων του μέσου, της διαφοράς δύο μέσων, της αναλογίας, της διαφο-ράς δύο αναλογιών, της διακύμανσης και του λόγου δύο διακυμάνσεων.
12η -13η ώρα
• Προβλήματα ελέγχου της καλής προσαρμογής πειραματικών δεδομένων ως προς την κανονική κατανομή και εφαρμογές ελέγχων ανεξαρτησίας και ομοιογένειας σε πειραματικά δεδομένα, ταξινο-μημένων σε πίνακες συνάφειας 2x2, 2xc και rxc.
14η -16η ώρα
• Βάσεις δεδομένων για αγροτική και στατιστική έρευνα. Ανάκτηση δεδομένων από τις βάσεις δε-δομένων του FAO (Agriculture, Fisheries, κ.τ.λ.).
• Χρήση του στατιστικού λογισμικού SPSS για την περιγραφή και την ανάλυση πειραματικών δεδο-μένων, με εφαρμογές ελέγχων καλής προσαρμογής, μετασχηματισμού των δεδομένων, ελέγχων υποθέσεων, υποδειγμάτων γραμμικής παλινδρόμησης και αξιολόγησης εξισώσεων παλινδρόμησης, μη παραμετρικών ελέγχων υπόθεσης, κ.τ.λ., με έμφαση στην ερμηνεία και τη στατιστική επαγωγή των αποτελεσμάτων.