Θεωρία σημειωτικής και πολιτισμού
| Τίτλος | Θεωρία σημειωτικής και πολιτισμού / Semiotic and Cultural Theories |
| Κωδικός | ΥΜ-1 |
| Διατμηματικό Πρόγραμμα | Σημειωτική, Πολιτισμός και Επικοινωνία |
| Συνεργαζόμενα Τμήματα | Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας Αρχιτεκτόνων Μηχανικών |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600014982 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Σημειωτική, Πολιτισμός και Επικοινωνία
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 30
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| ΚΟΡΜΟΣ | Υποχρεωτικό | 1 | 1 | 7,5 |
| Τίτλος | Θεωρία σημειωτικής και πολιτισμού |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2021 – 2022 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600198296
|
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Γενικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600198296
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: http://dpms-semiotics.frl.auth.gr/courses-menu-gr
- eLearning (Moodle): https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=11055
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα γνωρίζουν τις βασικές έννοιες της σημειωτικής και πολιτισμικής θεωρίας ώστε να μπορούν να τις αναγνωρίσουν στην πολιτισμική πραγματικότητα και τις εφαρμόσουν σε μελλοντικές τους εργασίες και έρευνες.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα αποσκοπεί στο να μυήσει τους φοιτητές σε βασικές έννοιες της σημειωτικής και του πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζονται:
- Το μοντέλο της γλώσσας, η έννοια του κειμένου στη σημειωτική
- Η τυπολογία του σημείου (εικόνα, ενδείκτης, σύμβολο) και η έννοια της (ατελούς) σημείωσης (C.-S. Peirce)
- Η έννοιες δήλωση και συνδήλωση, οι μυθολογίες, η έννοια της συνέργιας
(R. Barthes)
- Η έννοια του κώδικα (U. Eco, R. Barthes)
- Οι σημασιολογικές ισοτοπίες, τo σημειωτικό τετράγωνο και η δυαδικότητα (A.-J. Greimas)
- Οι έννοιες της διακειμενικότητας και της διασημειωτικότητας (J. Kristeva, R. Jakobson, S. Petrilli, P. Torop)
- To έργο της ερμηνείας (U. Eco - S. Hall)
- Πολιτισμική σημειωτική (Από τον Geertz και την κοινωνιοσημειωτική στη Σχολή του Tartu)
- Η σημειόσφαιρα (J. Lotman)
- O δομισμός του Claude Levi-Strauss
- Mελέτη περίπτωσης Ι: Η σημειωτική των κλόουν (P. Bouissac)
- Μελέτη περίπτωσης ΙΙ: Η εικόνα του κόσμου και η διαμάχη για την παγκοσμιοποίηση
Λέξεις Κλειδιά
σημείο, κώδικας, κείμενο, μυθολογίες, σημειόσφαιρα, σημασιολογικές ισοτοπίες
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Πολυμεσικό υλικό
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Διεξαγωγή του μαθήματος με τη συνδρομή της πλατφόρμας elearning και τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων.
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 26 | ✓ | |||
| Άσκηση Πεδίου | 4 | ✓ | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 40 | ✓ | |||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 8 | ✓ | |||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 120 | ✓ | |||
| Σύνολο | 198 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Το μάθημα εξετάζεται με συνεχή αξιολόγηση και με κατάθεση 2 εργασιών στο τέλος του εξαμήνου.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Barthes, R. (2007). Μυθολογίες. Μάθημα (μτφρ. Γ. Κρητικός). Αθήνα: Κέδρος.
Barthes, R. (1983). Ο φωτεινός θάλαμος. Σημειώσεις για τη φωτογραφία. Αθήνα: Κέδρος.
Barthes, R. (2007). Εικόνα-Μουσική-Κείμενο (μτφρ. Γ. Σπανός). Αθήνα: Πλέθρον.
Benveniste, E., Barthes, R., Derrida, J., Peirce, C.-S., Foucault, M. (1981). Κείμενα Σημειολογίας (μτφρ. Κ. Παπαγιώργης). Αθήνα, Νεφέλη.
Εco, U. (1994). Θεωρία της σημειωτικής. Αθήνα: Γνώση.
Fabbri, P. (2012). Η σημειωτική στροφή (μτφ. Ε. Κουρδής, Α.-Χ. Χριστοδούλου). Θεσσαλονίκη: University Press.
Hall, S. (2017). Το έργο της αναπαράστασης. Αθήνα: Πλέθρον.
Λαγόπουλος, Α.-Φ. (2004). Επιστημολογίες του νοήματος, δομισμός και σημειωτική. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
Kress, G. & Van Leeuwen, T. (2010 [1996]). Η ανάγνωση των εικόνων. Η γραμματική του οπτικού σχεδιασμού (επιμ. Φ. Παπαδημητρίου). Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
Λαγόπουλος, Α.-Φ. & Boklund-Λαγοπουλου Κ. (2016). Θεωρία Σημειωτικής: η παράδοση του Ferdinand de Saussure. Αθήνα: Πατάκης.
Μοσχονάς, Σ. (2005). Ιδεολογία και γλώσσα. Αθήνα: Πατάκης.
Lotman, Y. (1990). Universe of the Mind. A Semiotic Theory of Culture. Bloomington and Indianapolis: Indiana Up.
Lotman, J. (2005 [1984]).‘‘On semiosphere’’. Sign Systems Studies 33 (1): 205-229.
Hebdidge, D. (1981). Υπο-κουλτούρα. Το νόημα του στυλ. Αθήνα: Γνώση
Hall, S. (1973).''Encoding and Decoding in Television Discourse''.Discussion Paper. Birmingham: University of Birmingham, http://epapers.bham.ac.uk/2962/1/Hall%2C_1973%2C_Encoding_and_Decoding_in_the_Television_Discourse.pdf
Eco, U. (1985). "Για ένα σημειωτικό αντατροπόλεμο". Στο H Σημειολογία στην Καθημερινή Ζωή (Μτφ. Α. Τσοπάνογλου). Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης
Eco, U. (1990). Eρμηνεία και Υπερερμηνεία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
Lorusso, A.M. (2015). Cultural Semiotics. Palgrave Macmillan.
Bouissac, P. (2017). Semiotics of Clowns. London: Bloomsbury.
Κόντος, Ν. (2014). Αναζητώντας το νήμα της ερμηνείας. Για τη ρητορική και σημειωτική του μαζικού πολιτισμού. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Πασχαλίδης, Γ.(2008). "Imago Mundi και η διαμάχη περί της παγκοσμιοποίησης", Στο Ε. Χοντολίδου, Γ. Πασχαλίδης, Κ. Τσουκαλά, Α. Λάζαρης (επιμ.), Διαπολιτισμικότητα, Tαυτότητες και Παγκοσμιοποίηση. Αθήνα: Gutenberg, σσ. 35-54.
Τελευταία Επικαιροποίηση
01-03-2022
