Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του μαθήματος, σε θεωρητικό και εργαστηριακό επίπεδο, είναι η μελέτη & ανάδειξη του γραμματισμού στα ΜΜΕ και την πληροφορία ως πλαισίου για τη διδασκαλία της γλώσσας. Ο γραμματισμός στα ΜΜΕ και την πληροφορία εμπεριέχει τόσο την καλλιέργεια & ανάπτυξη παραδοσιακών γραμματισμών (ανάγνωση & γραφή), όσο & «νέων» γραμματισμών (πολυτροπική/πολυκαναλική επικοινωνία). Σκοπός είναι να αναδειχθεί ότι η σχέση μεταξύ αυτών των γραμματισμών είναι μάλλον συμπληρωματική & συνεργατική, παρά ανταγωνιστική & αποκλειστική. Επιπλέον, μεταξύ των στόχων του μαθήματος συγκαταλέγεται η κριτική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το περιεχόμενο των ΜΜΕ επηρεάζει τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και των στάσεων μέσω της μελέτης της οικονομικής και θεσμικής τους υπόστασης, αλλά και της πολιτικής και κοινωνικής τους λειτουργίας. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/ήτριες θα είναι σε θέση:
• Να αξιοποιούν τα ΜΜΕ ως πηγές πληροφόρησης και γνώσης στη διδασκαλία της γλώσσας σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας ολοκληρωμένες διδακτικές προτάσεις και δραστηριότητες για την επίτευξη συγκεκριμένων γλωσσοδιδακτικών στόχων.
• Να κατανοούν πώς παράγεται το περιεχόμενο των ΜΜΕ και της λοιπής πληροφορίας.
• Να αναλύουν και να αξιολογούν κριτικά τα κείμενα των ΜΜΕ και των λοιπών παρόχων πληροφόρησης, κατανοώντας τους τρόπους λειτουργίας τους εντός του σύγχρονου κοινωνικοπολιτι[σμι]κού πλαισίου.
• Να αναπτύσσουν κριτική και διερευνητική στάση απέναντι στα Μέσα προκειμένου να καλλιεργούν τις δεξιότητες των μαθητών/τριών όσον αφορά στη χρήση και στην αξιολόγησή τους.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σε θεωρητικό επίπεδο, κατά τις εναρκτήριες συναντήσεις το περιεχόμενο του μαθήματος εστιάζει στην παρουσίαση των βασικών εννοιών-πτυχών του πεδίου του γραμματισμού στα ΜΜΕ και την πληροφορία, στη μελέτη της αλληλεπίδρασής του με άλλες μορφές γραμματισμού και στην κριτική θεώρηση των παιδαγωγικών προσεγγίσεων της εκπαίδευσης στα ΜΜΕ – Κριτικός γραμματισμός στα ΜΜΕ και την πληροφορία. Στη συνέχεια, το περιεχόμενο του μαθήματος επικεντρώνεται στην ‘ανάγνωση’, ανάλυση και αξιολόγηση επίκαιρων παραδειγμάτων κειμένων από τρεις βασικές θεματικές ενότητες, την ειδησεογραφία (έντυπη και τηλεοπτική) και το ρεπορτάζ, τη διαφήμιση (έντυπη, τηλεοπτική, ραδιοφωνική) και τον κινηματογράφο (ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ), εστιάζοντας ιδιαίτερα σε στοιχεία όπως, οι ‘γλώσσες’, οι ‘γραμματικές’ των μέσων και της πληροφορίας για τη μετάδοση ιδεολογικών και κοινωνικο-πολιτικών μηνυμάτων, αξιών και αντιλήψεων, οι κώδικες, συμβάσεις, εκφραστικά και ρητορικά μέσα στα κείμενα των μέσων και της πληροφορίας, τα σύμβολα και η οπτική γλώσσα, η αναπαράσταση διαφόρων κοινωνικών ομάδων/ζητημάτων.
Σε εργαστηριακό επίπεδο, οι φοιτητές/ήτριες εμπλέκονται σε δραστηριότητες και συζητήσεις αναφορικά με το Διαδίκτυο, δίνοντας έμφαση στην κατανόηση βασικών εννοιών όπως, για παράδειγμα, διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός, μηχανές αναζήτησης, ιστορία του διαδικτύου και λειτουργία του (εμπορικός χαρακτήρας), προσωποποιημένη πληροφόρηση, και συνεπαγωγές τους για την εκπαίδευση.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Baker, F. W. (2012). Media Literacy in the K-12 Classroom. International Society for Technology in Education.
Buckingham, D., & (2008). Εκπαίδευση στα ΜΜΕ: Αλφαβητισμός, μάθηση και σύγχρονη κουλτούρα, Ε. Κούρτη (Επιμέλεια). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Carr, P. R. (2018). Democracy 2.0 (Series: Critical Media Literacies) (Book 1). Brill | Sense.
Curran, J. (2005). Μέσα επικοινωνίας και εξουσία. Αθήνα: Καστανιώτης.
Λέανδρος, Ν. (2000). Πολιτική Οικονομία των ΜΜΕ: Η Αναδιάρθρωση της Βιομηχανίας των Μέσων στην Εποχή της Πληροφορικής Επανάστασης. Αθήνα: Καστανιώτης.
Macedo, D. & Steinberg, S. (2007). Media literacy: Α reader. New York: Peter Lang.
O'Shaughnessy, Μ., Stadler, J. & Casey, S. (2016) (6th edition). Media and Society. Oxford University Press.
Πλειός, Γ. (2001). Ο λόγος της εικόνας: Ιδεολογία και πολιτική. Αθήνα: Παπαζήσης.
Σμυρναίος, Ν. (2018). Το ολιγοπώλιο του Διαδικτύου: Πώς οι Google, Apple, Facebook, Amazon και Microsoft πήραν τον έλεγχο της ψηφιακής μας ζωής. Αθήνα: Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις.
UNESCO (2014). Παιδεία στα Μέσα και την Πληροφορία: Οδηγός Σπουδών των Εκπαιδευτικών.
Wilson, C., Grizzle, A., Tuazon, R., Akyempong, K., & Cheung, C. (2011). Media and Information Literacy Curriculum for Teachers. http://unesdoc.unesco.org/images/0019/001929/192971e.pdf.