Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία: Σελίδες Πατριαρχικής Ιστορίας

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΗ Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία: Σελίδες Πατριαρχικής Ιστορίας / The Holy Great Church of Christ: Pages of Patriarchal History
Κωδικός2261
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΘεολογίας
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή
Υπεύθυνος/ηΑθανάσιος Τζιερτζής
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600019517

Πρόγραμμα Σπουδών: Μερικής

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΧειμερινή-3

Πρόγραμμα Σπουδών: Αναμορφωμένο ΠΠΣ Τμήματος Θεολογίας (2023-2024)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 7
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΧειμερινή-3

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΗ Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία: Σελίδες Πατριαρχικής Ιστορίας
Ακαδημαϊκό Έτος2022 – 2023
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600212502

Πρόγραμμα Τάξης

ΚτίριοΘεολογική
ΌροφοςΌροφος 2
ΑίθουσαΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Α (96)
ΗμερολόγιοΠέμπτη 15:00 έως 18:00
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές / φοιτήτριες με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος είναι σε θέση να -αναλύουν την αναγκαιότητα μετεξέλιξης του θεσμού του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την ανάληψη εθναρχικού ρόλου μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. -εξοικειωθούν με την οργάνωση και διοίκηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά την Οθωμανοκρατία. -προσδιορίζουν τους διάφορους τρόπους επιβίωσης υπό την οθωμανική εξουσία. -εμβαθύνουν στους παράγοντες που προκάλεσαν τις συχνές αλλαγές στον Πατριαρχικό Θρόνο. -συγκρίνουν τη στάση του Οικουμενικού Πατριαρχείου με αυτή άλλων ορθόδοξων Εκκλησιών αλλά και άλλων χριστιανικών δογμάτων κατά την Οθωμανοκρατία.
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Θα εξεταστούν: α) ο ρόλος και η προσφορά των Πατριαρχών του Γένους (από τον πρώτο Πατριάρχη μετά την Άλωση Γεννάδιο Σχολάριο μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα), β) οι μετακινήσεις της έδρας του Οικουμενικού Πατριαρχείου έως την εγκατάστασή του στο Φανάρι, γ) οι αιτίες των αλλαξοπατριαρχιών, δ) οι διακυμάνσεις των σχέσεων με την Πύλη και τον σουλτάνο, ε) η επικοινωνία ή οι ανταγωνισμοί με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες της Δύσης, στ) οι επαφές με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες (τα υπόλοιπα πρεσβυγενή Πατριαρχεία, το σερβικό του Ιπεκίου και το νεοπαγές της Μόσχας, κ.α.) Η περίοδος εξέτασης θα αγγίξει μέχρι και το 1821 με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, ενώ θα παρουσιαστούν και σημαντικές μορφές του Γένους που προηγήθηκαν και συνέβαλαν στην Παιδεία του Γένους (ενδεικτικά αναφέρονται οι Ευγένιος Βούλγαρης, Νικηφόρος Θεοτόκης, εκ των Κολλυβάδων Μακάριος Νοταράς, Νικόδημος Αγιορείτης και Αθανάσιος Πάριος), ή και θυσιάστηκαν για τη διατήρηση της πίστης και της γλώσσας (λ.χ. Κοσμάς Αιτωλός, Γρηγόριος Ε΄, Κύριλλος ΣΤ΄, Δωρόθεος Πρώιος κ.α.).
Λέξεις Κλειδιά
Εκκλησιαστική Ιστορία - Οικουμενικό Πατριαρχείο - Οικουμενικοί Πατριάρχες μετά την Άλωση - αλλαξοπατριαρχίες
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Διαδραστικές ασκήσεις
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Περιγραφή
Χρήση υπολογιστή α) για την εύρεση αναγκαίων πληροφοριών μέσω διαδικτύου β) και προβολέα για την προβολή παρουσίασης (powerpoint) γ) για την αναπαραγωγή μικρών ταινιών - ντοκιμαντέρ
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις39
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων13
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων5
Συγγραφή εργασίας / εργασιών10
Εξετάσεις8
Σύνολο75
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των φοιτητών / φοιτητριών γίνεται εκτός από τη συνεκτίμηση της ενεργητικής συμμετοχής τους κατά τη διάρκεια των εβδομαδιαίων συναντήσεων με την ανάληψη και κατάθεση επιστημονικής εργασίας, η οποία προύποθέτει τα ακόλουθα στάδια: α) διενέργεια προσωπικής έρευνας με κατευθύνσεις από τον διδάσκοντα, β) επεξεργασία της βιβλιογραφίας που συστήνεται από τον διδάσκοντα ή και ανίχνευση περαιτέρω βιβλιογραφικών αναφορών από τον φοιτητή, γ) συγγραφή ενός δοκιμίου σε μορφή σύντομης εισήγησης (όπως σε Ημερίδα ή Συνέδριο) ή επιστημονικού άρθρου, δ) παρουσίαση της εργασίας ενώπιον του διδάσκοντος και των συμφοιτητών (με παράλληλη παρουσίαση), ε) υποβολή ερωτήσεων από τον διδάσκοντα και τους ακροατές του μαθήματος, στ) κατάθεση τελικής μορφής εργασίας, ζ) αξιολόγηση τελικής μορφής εργασίας βάσει των παρατηρήσεων που έγιναν - βελτιώσεων που προτάθηκαν στα προηγούμενα στάδια.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Steven Runciman (Στήβεν Ράνσιμαν), Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία: Το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως λίγο πριν από την Άλωση της Πόλης μέχρι και την Επανάσταση του 1821, μετάφραση Πολυξένη Αντωνοπούλου, Αθήνα: Εκδόσεις Γκοβόστη, 2010.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. α) Crusius, Martin, Turcograeciae libri octo, Basilieae: per Leonardum Ostenium, Sebastiani Henricpetri impensa, 1584. β)Crusius, Martin, Turcograecia, Modena: Memor, [1972] 2. α) Βιβλίον ιστορικόν περιέχον εν συνόψει διαφόρους και εξόχους ιστορίας: Αρχόμενον από κτίσεως Κόσμου μέχρι της αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως, και επέκεινα, Συλλεχθέν μεν εκ διαφόρων ακριβών ιστοριών και εις την κοινήν γλώσσαν μεταγλωτισθέν παρά του ιερωτάτου μητροπολίτου Μονεμβασίας Κυρίου Δωροθέου. Νεωστί δε τυπωθέν περιέχον και πίνακα πλουσιώτατον πάντων των αξιομνημονεύτων πραγμάτων. Ενετίησιν: Παρ' Ιωάννη Αντωνίω τω Ιουλιανώ, αχλα' (1631) β) Βιβλίον ιστορικόν: Περιέχον εν συνόψει διαφόρους και εξόχους ιστορίας. Αρχόμενον από Κτήσεως[sic] Κόσμου, μέχρι της αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως, και των ακολούθων Σουλτάνων. συλλεχθέν μεν εκ διαφόρων ακριβών Ιστοριών, και εις την κοινήν γλώτταν μεταφρασθέν παρά του ιερωτάτου μητροπολίτου Μονεμβασίας, Κυρίου Δωροθέου. Νυν δε μετατυπωθέν, και επιμελώς διορθωθέν. Ενετίησιν: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, αψyη'., 1798. γ) Βιβλίον ιστορικόν περιέχον εν συνόψει διαφόρους και εξόχους ιστορίας: Αρχόμενον από Κτίσεως Κόσμου, μέχρι της αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως, και των ακολούθων Σουλτάνων, Συλλεχθέν μεν εκ διαφόρων ακριβών Ιστοριών, και εις την κοινήν γλώσσαν μεταφρασθέν παρά του πανιερωτάτου μητροπολίτου Μονεμβασίας Κυρίου Δωροθέου, Εν Βενετία: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, 1814. 3. α) Εκκλησιαστική Ιστορία Μελετίου Μητροπολίτου Αθηνών, μετενεχθείσα εκ της ελληνικής εις την ημετέραν απλοελληνικήν φράσιν, εις τόμους τρεις διαιρεθείσα και πλουτισθείσα με πολλάς χρησίμους, και αναγκαίας υποσημειώσεις, και ακριβείς πίνακας παρά Γεωργίου Βενδότη εκ Ζακύνθου, και παρ' αυτού διορθωθείσα. προσφωνηθείσα τω υψηλοτάτω, ευσεβεστάτω, και γαληνοτάτω αυθέντη, και ηγεμόνι πάσης Ουγγροβλαχίας κυρίω κυρίω Ιωάννη Νικολάω Καραντζά, τόμ. 1-4, Εν Βιέννη της Αουστρίας: Παρά Ιωσήπω Βαουμεϊστέρω, Νομοδιδασκάλω, και Τυπογράφω, 1783-1795. β)Εκκλησιαστική Ιστορία Μελετίου Αθηνών Μητροπολίτου, συγγραφείσα μεν Ελληνιστί, μετά δε την τελευτήν του Εν Κωνσταντινουπόλει :Παρά τω εκδότη και βιβλιοπώλη Ν. Αδαμίδη,1853. 4. Αθανασίου Κομνηνού Υψηλάντου εκκλησιαστικών και πολιτικών των εις δώδεκα: ήτοι τα μετά την άλωσιν (1453-1789), (Εκ του χειρογράφου ανεκδότου της ιεράς μονής του Σινά) Εκδίδοντος Αρχιμ. Γερμανού Αφθονίδου Σιναΐτου, Εν Κωνσταντινουπόλει: Τυπογρ. Ι. Α. Βρετού, 1870. 5. Ζαχαρίας Μαθάς, Κατάλογος ιστορικός των πρώτων Επισκόπων, και των εφεξής Πατριαρχών της εν Κωνσταντινουπόλει Αγίας και Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Εν Ναυπλίω: Εκ της Τυπογραφίας Κωνσταντίνου Τόμπρα Κυδωνιέως, και Κωνσταντίνου Ιωαννίδου Σμυρναίου,1837 (και 2η εκδ., επαυξηθείσα και μετά τον θάνατον του συγγραφέως συμπληρωθείσα, Εν Αθήναις: Εκ των Καταστημάτων Ανδρέου Κορομηλά, 1884. 6. Γεδεών Μανουήλ,Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως : από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης 36-1884, Εν Κωνσταντινουπόλει:Lorenz & Κeil,[Σεπτ.1885-Οκτ.1890] [έκδοσις δευτέρα: Αθήναι: Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, 1996] 7. Μανουήλ Ι. Γεδεών, Χρονικά του Πατριαρχικού Οίκου και του Ναού, Εν Κωνσταντινουπόλει: Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου, ΑΩΠΔ'(=1884). 8. Κούκκου, Ελένη, Θεσμοί και προνόμια του Ελληνισμού μετά την άλωση : διαμόρφωση της Ελληνικής κοινωνίας κατά την Τουρκοκρατία, Αθήνα: Σάκκουλας Αν., 1988β. 9. α) Yiannias, John James, The Byzantine tradition after the fall of Constantinople, Charlottesville: University Press of Virginia, 1991. β) Yiannias, John James, Η Βυζαντινή παράδοση μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα: Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1994. 10. Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ., Οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως μετά την Αλωση, Αθήνα: Ιδρυμα Γουλανδρή-Χόρν, 1995. 11. Θρησκευτική και ηθική εγκυκλοπαιδεία, τόμ. 1-12, Αθήνα: Αθ. Μαρτίνος, 1962-1968. 12. Μεγάλη ορθόδοξη χριστιανική εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 1-12, Αθήνα: Στρατηγικές εκδόσεις, 2010-2012.
Τελευταία Επικαιροποίηση
14-10-2021