Άγιον Όρος, Μοναστικά Κέντρα και Προσκυνήματα της Ορθόδοξης Ανατολής

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΆγιον Όρος, Μοναστικά Κέντρα και Προσκυνήματα της Ορθόδοξης Ανατολής / Mount Athos, Μonastic Centers and Pilgrimages of the Orthodox East
Κωδικός2265
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΘεολογίας
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΑθανάσιος Τζιερτζής
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600019521

Πρόγραμμα Σπουδών: Μερικής

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΕαρινό-3

Πρόγραμμα Σπουδών: Αναμορφωμένο ΠΠΣ Τμήματος Θεολογίας (2023-2024)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 5
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΕαρινό-3

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΆγιον Όρος, Μοναστικά Κέντρα και Προσκυνήματα της Ορθόδοξης Ανατολής
Ακαδημαϊκό Έτος2022 – 2023
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600212848

Πρόγραμμα Τάξης

ΚτίριοΘεολογική
ΌροφοςΌροφος 2
ΑίθουσαΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Β (97)
ΗμερολόγιοThursdsay 15:00 to 18:00
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές είναι σε θέση να: -Προσδιορίζουν τις φάσεις εξέλιξης και διαμόρφωσης του αγιορειτικού μοναχισμού -Αναλύουν βασικά στοιχεία, οι οποίες σχετίζονται με την οργάνωση και διοίκηση της Αθωνικής Πολιτείας -Περιγράφουν διάφορους τρόπους επιβίωσης και άσκησης των αγιορειτών μοναχών ανά τους αιώνες -Εξηγούν σε βάθος τους λόγους θέσπισης του επί αιώνες ισχύοντος καθεστώτος του Αγίου Όρους -Εκτιμούν και να αναγνωρίζουν το επί αιώνες ισχύον καθεστώς του Αγίου Όρους, που αποσκοπεί στην προστασία της μοναχικής ειρήνης και την ανεμπόδιστη λατρευτική ζωή της μοναστικής κοινότητας -Συγκρίνουν τον Άθωνα με άλλα μοναστικά κέντρα της Ορθοδοξίας
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Πρωτίστως θα εξεταστούν α) οι συνθήκες δημιουργίας και διαμόρφωσης της Μοναστικής Πολιτείας του Άθωνος, β) η μετάβασή της από τη μία αυτοκρατορία στην άλλη και η ένταξή της στο ελληνικό κράτος, γ) οι μορφές του μοναχικού βίου (ιδιόρρυθμος και κοινοβιακός μοναχισμός), δ) η οργάνωση και η διοίκηση του Αγίου Όρους (Μονές - Σκήτες - Κελλιά), ε) η πνευματική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στ) η χιλιόχρονη και πλέον ιστορία και προσφορά της Αθωνικής Πολιτείας και η διαμόρφωση του αβάτου, ζ) η παράδοση εύρεσης εφέστιων και θαυματουργών εικόνων, η) η ανάδειξη αγίων και λογίων μοναχών ή η παρουσία εκκλησιαστικών ανδρών (λ.χ. Οικουμενικών Πατριαρχών) που εφησύχαζαν στο Άγιον Όρος, και θ) η σύνδεση με αυτό Αυτοκρατόρων, Ηγεμόνων, και σημαινουσών γυναικών που το ενίσχυσαν με δωρεές και ιερά κειμήλια. Ακολούθως προσεγγίζοντας συγκεκριμένα προσκυνηματικά και λογοτεχνικά κείμενα των τελευταίων αιώνων (18ου-20ού αι.) αλλά και ανακαλώντας προσωπικά βιώματα, εφόσον υπάρχουν, θα παρουσιαστούν μέσα από την οπτική γωνία Ελλήνων και ξένων περιηγητών Μονές του Αγίου Όρους, και το ταξίδι τους μέσα στον χρόνο. Επιπροσθέτως θα εξεταστούν άλλα Μοναστικά Κέντρα και Προσκυνήματα της Ορθόδοξης Ανατολής (Παλαιστίνης, Σινά, Πάτμου, Μετεώρων).
Λέξεις Κλειδιά
Εκκλησιαστική Ιστορία - Άγιον Όρος - Μοναστικά Κέντρα - Προσκυνήματα - Mορφές - Kειμήλια
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Χρήση υπολογιστή α) για την εύρεση αναγκαίων πληροφοριών μέσω διαδικτύου β) και προβολέα για την προβολή παρουσίασης (powerpoint) γ) για την αναπαραγωγή μουσικών αποσπασμάτων ή μικρών ταινιών - ντοκιμαντέρ ή και τραβηγμένων βίντεο σύγχρονων προσκυνητών - περιηγητών.
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις39
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων13
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων5
Συγγραφή εργασίας / εργασιών10
Εξετάσεις8
Σύνολο75
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των φοιτητών / φοιτητριών γίνεται εκτός από τη συνεκτίμηση της ενεργητικής συμμετοχής τους κατά τη διάρκεια των εβδομαδιαίων συναντήσεων με την ανάληψη και κατάθεση επιστημονικής εργασίας, η οποία προύποθέτει τα ακόλουθα στάδια: α) διενέργεια προσωπικής έρευνας με κατευθύνσεις από τον διδάσκοντα, β) επεξεργασία της βιβλιογραφίας που συστήνεται από τον διδάσκοντα ή και ανίχνευση περαιτέρω βιβλιογραφικών αναφορών από τον φοιτητή, γ) συγγραφή ενός δοκιμίου σε μορφή σύντομης εισήγησης (όπως σε Ημερίδα ή Συνέδριο) ή επιστημονικού άρθρου, δ) παρουσίαση της εργασίας ενώπιον του διδάσκοντος και των συμφοιτητών (με παράλληλη παρουσίαση), ε) υποβολή ερωτήσεων από τον διδάσκοντα και τους ακροατές του μαθήματος, στ) κατάθεση τελικής μορφής εργασίας, ζ) αξιολόγηση τελικής μορφής εργασίας βάσει των παρατηρήσεων που έγιναν - βελτιώσεων που προτάθηκαν στα προηγούμενα στάδια.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Βασίλι Γκρηγκόροβιτς Μπάρσκι, Τα ταξίδια στο Άγιον Όρος, 1725-1726 / 1744-1745, επιμέλεια: Παύλος Μ. Μυλωνάς, Αγιορειτική Εστία - Μουσείο Μπενάκη 2009.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Προσκυνητάριον του Αγίου Όρους του Άθωνος, πρότερον μεν, παρά του Εξοχωτάτου Ιατρού Κυρίου Ιωάννου του Κομνηνού, και συγγραφέν, και εις τύπους εκδοθέν, νυν δε, πόνω και επιμελεία Ιγνατίου Ιεροδιακόνου Κεμίζου, του εκ Μονεμβασίας, διορθωθέν, μόνης της Ιεράς των Ιβήρων μονής, περιγραφείσης παρ' αυτού ακριβέστερον τε και διεξοδικώτερον, μετατυπωθέν δαπάνη του Πανοσιωτάτου, και Σεβασμιωτάτου Αγίου Προηγουμένου της αυτής ιεράς βασιλικής και πατριαρχικής των Ιβήρων μονής, Κυρίου Χριστοφόρου του εξ Ιωαννίνων, Ενετίησι: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, 1745. 2. Καλλιγά, Σωφρονίου, Αθωνιάς ήτοι Σύντομος περιγραφή του Αγίου Όρους Άθωνος, Περιέχουσα υπομνήματα παλαιά τε και νέα συλλεχθέντα εκ διαφόρων αρχαίων σωζομένων υπομνημάτων, χ.τ., χ.ε., 1863. 3. Πίστη, Διονυσίου, πρώην Ξάνθης, Περιγραφική ιστορία του Αγίου Όρους Άθω: αρχήν έχουσα προ 2187 ετών, Εν Θεσσαλονίκη: Εκ του τυπογραφείου "Η Μακεδονία" Ν. Βαγδάμαλη,1870. 4. Νικολοπούλου Γ. Α., Περιήγησις εις τας Ιεράς Μονάς του Αγίου Όρους και της Χαλκιδικής χερσονήσου, Αθήνησιν χ.ε.,1874. 5. Γεδεών Μανουἠλ, Ο Άθως: Αναμνήσεις-έγγραφα-σημειώσεις, Εν Κωνσταντινουπόλει: Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου, ΑΩΠΕ'(1885)[Επανέκδοση: Αθήνα: Ερμής, 1990]. 6. Καρολίδου Π., Η ενεστώσα κατάστασις εν τω Αγίω Όρει . Εν Αθήναις: Τυπογραφείον "Παλιγγενεσίας", 1896. 7. Δημητροπούλου Γεωργίου, Περιήγησις εις Άγιον Όρος, Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Αντ. Σ. Γεωργίου, 1896. 8. Βλάχου Κοσμά, διακόνου Αγιορείτου, Ἡ χερσόνησος τοῦ Ἁγίου Ὄρους Άθω καὶ αἱ ἐν αὐτῇ Μοναὶ καὶ πἱ Μοναχοί πάλαι τε καὶ νῦν, Ἐν Βόλῳ: Πανθεσσαλικὸν Τυπογραφεῖον Ἀθ. Πλατανιώτου, 1903 [=Φωτοαναστατική ανατύπωση: Αγιορετική Εστία, 2 Αθωνικά Ανάλεκτα: Θεσσαλονίκη 2005] 9. Ιωακείμ του Γ΄, Το Αγιώνυμον Όρος Πληροφορίαι διά τους αγνοούντας, Εν Κωνσταντινουπόλει: [χ.ε.], 1911. 10. Καραβοκυρού, Μιλτιάδη, Του Αγίου Όρους τα δίκαια και προνόμια :Κατά τα χρυσόβουλλα των ιδρυτών αυτών, τα χρυσόβουλα και νεαράς των βυζαντινών αυτοκτρατόρων, τους ιερούς κανόνας, τα υψηλά βεράτια, τα πατριαρχικά σιγγίλια, τα τυπικά αυτών και κανονισμούς, τα προαιώνια έθιμα και τας διεθνείς συνθήκας, Εν Κωνσταντινούπολει: Τύποις Αριστοβούλου, Αναστασιάδου, 1913. 11. Μωραϊτίδη, Αλέξανδρου, Με του βορηά τα κύματα: ταξείδια-περιγραφαί-εντυπώσεις Σειρά Γ': Άγιον Όρος μετά πολλών εικόνων Αθήναι Εκδότης Ιωάννης Ν. Σιδέρης,[1924] 12. Πετρακάκου, Δημητρίου Α., Το μοναχικόν πολίτευμα του Αγίου Όρους Άθω, Εν Αθήναις: [Τύποις Κ. Καμινάρη] ,1925. 13. Παπαντωνίου Ζαχ. Λ., Άγιον Όρος, Πρωτότυπες ξυλογραφίες σχεδιασμένες και χαραγμένες από τον Ευθ. Παπαδημητρίου, Αθήνα 1934. 14. Μαμαλάκη Ιωάννη, Το Αγιον Ορος (Αθως) διά μέσου των αιώνων, Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Μακεδονική βιβλιοθήκη, αρ. 33), 1971. 15. Τσάμη Δημητρίου, Αγιον Ορος: προσέγγιση στην πρόσφατη ιστορία του, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς, 2007 (5η έκδοση).
Τελευταία Επικαιροποίηση
25-10-2020