Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
(α) Εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την ανάλυση των πηγών και τη χρήση της βιβλιογραφίας του αντίστοιχου γνωστικού πεδίου.
(β) Εφαρμογή του διεπιστημονικού τρόπου προσέγγισης του οικείου γνωστικού πεδίου με την επιλογή ποικίλης φύσεως πηγών.
(γ) Κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών/τριών του χαρακτήρα και του τρόπου οργάνωσης της εκπαίδευσης των Ρωμαίων.
(δ) Κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών/τριών του ρόλου και της σημασίας της εκπαίδευσης και της παιδείας στην πολιτική και κοινωνική ζωή του ελληνορωμαϊκού κόσμου.
(ε) Κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών/τριών της σημασίας της παιδείας ως στοιχείου της ταυτότητας του ανώτερου κοινωνικού στρώματος.
(στ) Εξάσκηση στην προφορική και γραπτή παρουσίαση θεμάτων του γνωστικού πεδίου.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη του ρόλου και της σημασίας της εκπαίδευσης και γενικότερα της παιδείας στην πολιτική και κοινωνική ζωή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από την ρεπουμπλικανική εποχή έως και την ύστερη αρχαιότητα. Στο πλαίσιο αυτό -με τη χρήση επιλεγμένων κειμένων- εξετάζονται θέματα που άπτονται του χαρακτήρα του πολιτισμού των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, όπως η προφορικότητα, η εγγραμματοσύνη και τα όρια του αναλφαβητισμού, κι άλλα που αφορούν στις αντιλήψεις των θεωρητικών της εποχής (Ελλήνων και Ρωμαίων) για την σημασία της μόρφωσης και της παιδείας ως στοιχείων της ταυτότητας του ανώτερου κοινωνικού στρώματος, στη συμμετοχή των γυναικών στην εκπαίδευση, στα πνευματικά κέντρα της εποχής (Ρώμη, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια, Πέργαμος κλπ.). Έμφαση δίνεται στην εκπαίδευση των νέων στις πόλεις του ανατολικού τμήματος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και ειδικότερα στη μελέτη του θεσμού του γυμνασίου.
Λέξεις Κλειδιά
Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, εκπαίδευση, παιδεία, γυμνάσιο, ευεργετισμός, κοινωνικές ελίτ
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
• G. Bowersock, Ο Ελληνισμός στην ύστερη αρχαιότητα (μτφ. Μ. Γιόση, επιμ. Α. Φιλιπποπούλου), ΜΙΕΤ, Αθήνα 2000.
• L. Casson, Οι βιβλιοθήκες στον αρχαίο κόσμο (μτφ. Α. Φιλιπποπούλου), ΜΙΕΤ, Αθήνα 2006.
• J. Evans Grubbs, The Oxford Handbook of Childhood and Education in the Classical World, Oxford-New York 2013.
• E. Α. Hemelrijk, Matrona docta: Educated Women in the Roman Élite from Cornelia to Julia Domna, London – New York 1999.
• M. Joyal & I. MacDougall & J. Yardley, Greek and Roman Education: A Sourcebook, London-New York 2009.
• J. Lee Too (εκδ.), Education in Greek and Roman Antiquity, Leiden-Boston-Köln 2001.
• H.-I. Marrou, Ιστορία της εκπαίδευσης στην Αρχαιότητα. Ο ελληνικός κόσμος, Δαίδαλος. Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 2009.
• M. Scholz & M. Horster (εκδ.), Lesen und Schreiben in den römischen Provinzen. Schriftliche Kommunikation im Alltagsleben. Akten des 2. Internationalen Kolloquiums von Ductus – Association international pour l’étude des inscriptions mineures, RGZM Mainz, 15.-17. Juni 2011, Mainz 2015.
• R. Thomas, Γραπτός και προφορικός λόγος στην αρχαία Ελλάδα (μτφ. Δ. Κυρτάτας), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 20013.