Η αγιολογική και υμνογραφική παράδοση του Αγίου Όρους
| Τίτλος | Η αγιολογική και υμνογραφική παράδοση του Αγίου Όρους / The hagiographic and hymnographic tradition of Mount Athos |
| Κωδικός | ΘΑΟ01 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Συμεών Πασχαλίδης |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015054 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Σπουδές στην Ιστορία, την Πνευματικότητα, την Τέχνη και τη Μουσική παράδοση του Αγίου Όρους
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 20
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Θεολογία και Πνευματική Ζωή του Αγίου Όρους | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 1 | 1 | 10 |
| Τίτλος | Η αγιολογική και υμνογραφική παράδοση του Αγίου Όρους |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2022 – 2023 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 39 |
| Class ID | 600214034
|
Τύπος Μαθήματος
Ειδικού Υποβάθρου
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
- Eξ απoστάσεως εκπαίδευση
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600214034
- eLearning (Moodle): https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=11530
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Αυτόνομη εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Ως χώρος που προσδιορίζεται από την αγιότητα, ο ιερός Άθως διακρίνεται για τη δημιουργία μιας πλούσιας αγιολογικής παράδοσης που εμφανίζεται ήδη από τις απαρχές της κοινοβιακής του ιστορίας και σχετίζεται με τα προβεβλημένα εκείνα πρόσωπα της προϊστορίας και ιστορίας του (Πέτρος Αθωνίτης, Αθανάσιος Αθωνίτης, Γρηγόριος Παλαμάς, Νικόδημος Αγιορείτης κ.ά.). Από την έρευνα των αγιορειτικών αγιολογικών κειμένων διαπιστώνεται ότι με την πάροδο των χρόνων η παράδοση αυτή εμπλουτίστηκε σε μεγάλο βαθμό και κατέστη ένα από τα κύρια είδη που διακρίνουν την αγιορειτική γραμματεία. Ο αριθμός των Αγιορειτών Αγίων είναι πολύ μεγάλος και χρονικά ή θεματικά κριτήρια τους διακρίνουν σε ιδιαίτερες κατηγορίες.
Σε άμεση συνάφεια εξετάζεται και η καλλιέργεια της υμνογραφίας που εύλογα απασχόλησε ιδιαίτερα τους Αγιορείτες, αφού σχετιζόταν με την απόδοση λειτουργικής τιμής σε εορτές και ιερά πρόσωπα που εντάσσονται στον ενιαύσιο εορτολογικό κύκλο της Εκκλησίας. Ο κύκλος των Αγιορειτών υμνογράφων είναι ιδιαίτερα μεγάλος και η υμνογραφική παραγωγή τους, τόσο στο πλαίσιο της συγκροτήσεως υμνογραφικών συλλογών όσο και της συνθέσεως υμνογραφικών κειμένων, είναι πολύ μεγάλη και παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη.
1. Εισαγωγή: Το Άγιον Όρος ως Όρος Αγίων - Μοναχισμός και Αγιότητα
2. Η καλλιέργεια της υμνογραφίας στο Άγιον Όρος - Γενική επισκόπηση
3. Επιστημονικό Εργαστήριο (Workshop) Αγιορειτικής Εστίας
4. Οι Άγιοι του προκοινοβιακού Άθωνα και οι Κτίτορες Άγιοι των μεγάλων Κοινοβιακών Μονών
5. Οι Αγιορείτες Άγιοι της Βυζαντινής περιόδου και του Βυζαντινού Ησυχασμού
6. Οι Αγιορείτες Άγιοι της περιόδου της Τουρκοκρατίας
7. Οι Αγιορείτες Οσιομάρτυρες
8. Οι Αγιορείτες Άγιοι της νεότερης περιόδου (Κολλυβάδες - πατέρες της φιλοκαλικής αναγέννησης)
9. Οι σύγχρονοι Αγιορείτες Άγιοι
10. Οι σημαντικότεροι Αγιορείτες Υμνογράφοι της μεταβυζαντινής περιόδου
11. Χειρόγραφες και έντυπες υμνογραφικές συλλογές στο Άγιο Όρος
12. Νεότεροι και σύγχρονοι Αγιορείτες Υμνογράφοι
13. Παρουσίαση εργασιών. Εξετάσεις
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Διαφάνειες
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Περιγραφή
Χρήση ppt παρουσιάσεων κατά τη διάρκεια των διαλέξεων
Χρήση ειδικού ηλεκτρονικού εξοπλισμού για υβριδική διδασκαλία
Χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας διδασκαλίας elearning.auth.gr
Χρήση ηλεκτρονικής επικοινωνίας μέσω email
Χρήση κουίζ με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής από την πλατφόρμα elearning.auth.gr
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | 1,6 | ✓ | ||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 25 | 1 | ✓ | ✓ | |
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 15 | 0,6 | ✓ | ||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 30 | 1,2 | ✓ | ||
| Σύνολο | 109 | 4,4 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
- Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Σ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Tὸ ὑμναγιολογικὸ ἔργο τῶν Κολλυβάδων. Συμβολὴ στὴ μελέτη τῆς ἁγιολογικῆς γραμματείας κατὰ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, Θεσσαλονίκη 2007, σ. 121-140.
2. Σ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, «Ὁ τρόπος ἐργασίας τοῦ ὁσίου Νικοδήμου κατὰ τὴ συγγραφὴ τοῦ Συναξαριστοῦ του καὶ οἱ πηγές του», στό: Πρακτικὰ Β´ Ἐπιστημονικοῦ Συμπο- σίου «Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης – 200 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του» (3-5 Σε- πτεμβρίου 2009), Θεσσαλονίκη 2011, σ. 255-289.
3. Σ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ – Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ, «Ὁ μοναχὸς Ἀγάπιος Λάνδος καὶ ἡ ἰδέα τῆς ἔκδοσης συλλογῶν ἀπὸ ἁγιορειτικὰ χειρόγραφα: Ἡ Καλοκαιρινὴ καὶ ὁ ἀνέκδοτος δεύτερος τόμος της», Πρακτικὰ Η´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου: ‘‘Ἅγιον Ὄ- ρος καὶ Λογιοσύνη’’, Ἁγιορειτικὴ Ἑστία 2014, σ. 123-138.
4. Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ, «Νέα Πανηγυρικὰ στὸ Ἅγιον Ὄρος κατὰ τὸ 15ο αἰώνα. Τὰ Πα- νηγυρικὰ τῆς μονῆς Βατοπεδίου (κώδ. 631-637) καὶ ὁ συντάκτης τους», Πρακτικὰ ΣΤ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου: ‘‘Τὸ Ἅγιον Ὄρος στὸν 15ο καὶ 16ο αἰώνα’’, Ἁγιορειτικὴ Ἑστία, Θεσσαλονίκη 2012, σ. 263-277.
5. Π. ΠΑΣΧΟΣ, «Ὑμνογραφία καὶ Ὑμνογράφοι στὸ Ἅγιον Ὄρος», στό: Ἅγιον Ὄρος. Φύση – Λατρεία – Τέχνη, τ. Α ́, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 205-222.
6. Σ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ (ἐπιστ. ἐπιμ.), Τῶν ἐν Ἄθω Ἁγίων ὁ Χορός. Ἁγιορειτικὸν Πανάγιον, Ἁγιορειτικὴ Ἑστία, Θεσσαλονίκη 2013, σ. 43-45, 49-51, 115-116, 149-151, 235- 236, 299-301, 417-418, 473-474.
Τελευταία Επικαιροποίηση
10-11-2022
