Ο καθημερινός βίος στο Άγιο Όρος κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο
| Τίτλος | Ο καθημερινός βίος στο Άγιο Όρος κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο / The every day life on Mount Athos during the Byzantine and Post-Byzantine Period |
| Κωδικός | ΙΑΟ02 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Δημοσθένης Κακλαμάνος |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015053 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Σπουδές στην Ιστορία, την Πνευματικότητα, την Τέχνη και τη Μουσική παράδοση του Αγίου Όρους
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 21
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Ιστορία και Τέχνη του Αγίου Όρους | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 1 | 1 | 10 |
| Τίτλος | Ο καθημερινός βίος στο Άγιο Όρος κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2022 – 2023 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600214040
|
Τύπος Μαθήματος
Eιδίκευσης / Kατεύθυνσης
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
- Eξ απoστάσεως εκπαίδευση
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600214040
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του καθημερινού βίου των μοναχών και των οικονομικών δραστηριοτήτων τους στο Άγιον Όρος κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, μέσα από τις πηγές, τα αντικείμενα, τα λειτουργικά σκεύη και τα αρχαιολογικά κατάλοιπα.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1.Συνοπτική ιστορική εισαγωγή. Η οργάνωση και η κτιριακή διάρθρωση ενός αθωνικού μοναστηριού: ο ρόλος του καθολικού και των υπόλοιπων κτισμάτων.
2. Οι ανάγκες του καθημερινού βίου: φιλοξενία και παραγωγή διατροφικών ειδών πρώτης ανάγκης και οι απαραίτητες κτιριακές υποδομές (Α)
3. Οι ανάγκες του καθημερινού βίου: φιλοξενία και παραγωγή διατροφικών ειδών πρώτης ανάγκης και οι απαραίτητες κτιριακές υποδομές (Β)
4. Παρακολούθηση Διεθνούς Επιστημονικού Εργαστηρίου Αγιορειτικής Εστίας.
5. Αρχαιολογικά τεκμήρια του καθημερινού βίου. Η συμβολή των γραπτών πηγών στη γνώση του καθημερινού βίου
6. Η οικονομία των μονών (καλλιέργειες κ.λπ.). Το κέντρο των Καρυών: η καθημερινότητα και οι λειτουργίες μίας μοναστικής πρωτεύουσας διαχρονικά. Τα Τυπικά και οι Βίοι Αγίων ως πηγή πληροφόρησης για την καθημερινή ζωή
7. Η δομή της ιεραρχίας στις μοναστικές αδελφότητες. Η συμμετοχή των προσκυνητών στη μοναστική ζωή. Τα εξαρτήματα (σκήτες, κελλιά, καθίσματα κ.λπ.), η καθημερινή ζωή σε αυτά και ο ρόλος τους. Διακονήματα στην όψιμη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Όψεις της καθημερινότητας στο Άγιον Όρος μέσα από τα κείμενα των περιηγητών.
8. Ο εσωτερικός εξοπλισμός των αγιορειτικών ναών. Λειτουργικά σκεύη και ιερά αντικείμενα. Λειτουργικά και ιερατικά άμφια. Μοναχοί τεχνίτες και καλλιτέχνες.
9. Η ενσωμάτωση στην Οθωμανική πραγματικότητα και η προσαρμογή στο νέο καθεστώς. Οι σχέσεις με την Οθωμανική διοίκηση. Η στροφή στον Ορθόδοξο κόσμο (χώρες Βαλκανικής, Ρωσία): οι ζητείες. Από τη ζητεία στο μετόχι. Τα δύσκολα χρόνια της Επανάστασης και η μετεπαναστατική περίοδος.
10. H σχέση των μοναχών με το παρελθόν και η πρόσληψη της αρχαιότητας. Η συγκρότηση αρχαιολογικών και λαογραφικών "συλλογών" σε διάφορες μονές διαχρονικά.
11. Τα σκευοφυλάκια των μονών του Αγίου Όρους.
12. Συνέδρια και Εκθέσεις σχετικά με την ζωή και την τέχνη του Αγίου Όρους
13. Παρουσίαση εργασιών. Επισκόπηση της διδαχθείσας ύλης
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 250 | 10 | |||
| Σύνολο | 250 | 10 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Δ. Παπαχρυσάνθου, Ο Αθωνικός μοναχισμός. Αρχές και Οργάνωση, Αθήνα 2004.
Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική. Άγιον Όρος, Αθήνα 1991.
Θησαυροί του Αγίου Όρους, Κατάλογος Έκθεσης, Θεσσαλονίκη 1997².
Χ. Πατρινέλης, «Το Άγιον Όρος», στο: Η Νεότερη και Σύγχρονη Μακεδονία, τ. Α΄, Θεσσαλονίκη 1992, 112-145.
Αλέξανδρος Λαυριώτης, «Το Άγιον Όρος μετά την Οθωμανικήν κατάκτησιν», ΕΕΒΣ 32 (1964) 113-261.
Κ. Χρυσοχοΐδης, «Τα κελλιά των Καρυών», στο: Άγιον Όρος. Τα κελλιά των Καρυών, Ημερολόγιο Αγιορειτικής Εστίας 2004, Θεσσαλονίκη 2004, χ.σ.
Βασίλι Γκρηγκόροβιτς Μπάρσκι, Τα ταξίδια του στο Άγιον Όρος, 1725-1726, 1744-1745 (με τη φροντίδα και τα σχόλια του ακαδημαϊκού Παύλου Μυλωνά), Θεσσαλονίκη 2009.
Πρακτικά των κάτωθι Συνεδρίων της Αγιορειτικής Εστίας:
α. Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα, Θεσσαλονίκη 2012.
β. Το Άγιον Όρος στα χρόνια της Απελευθέρωσης, Θεσσαλονίκη 2013.
γ. Άγιον Όρος και Λογιοσύνη, Θεσσαλονίκη 2014.
Τελευταία Επικαιροποίηση
08-09-2023
