Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, το μάθημα θα επιχειρήσει θα διερευνήσει το αποτύπωμά της στην ποίηση, πρωτίστως στη νεοελληνική αλλά, κατά περίπτωση, και στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια. Για τον σκοπό αυτό, ξεκινώντας από το έργο του Κάλβου και του Σολωμού, που αναγνωρίζονται ως οι κατεξοχήν ποιητές της Ελληνικής Επανάστασης, θα εξετάσει μια σειρά από ποιητικά κείμενα που γράφονται στον "μακρύ 19ο αιώνα" δηλαδή, στο χρονικό διάστημα 1780-1912 και ασχολούνται με τις πολιτικές και ιδεολογικές εξελίξεις που ετοίμασαν την Επανάσταση, με τη διεξαγωγή της, την ίδρυση του Ελληνικού κράτους και τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του μέχρι την πολεμική δραστηριότητα του 1897, που ανανεώνει την πολεμική προσπάθεια του 1821 χωρίς να ολοκληρώνει τις επιδιώξεις της, και μέχρι την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων (1912).
Ειδικότερα, το μάθημα θα διερευνήσει τις ιδεολογικές και αισθητικές μετουσιώσεις στον ποιητικό λόγο ιδεολογιών και νοοτροπιών που συνδέονται με την Ελληνική Επανάσταση, με άλλα λόγια εννοιών και ζητημάτων όπως ελευθερία, εθνογένεση, εθνική συνείδηση, πατρίδα, αρχαίοι & νέοι έλληνες, ευρωπαϊκή πολιτική, φιλελληνισμός, ανδρεία, διχόνοια, αυτόχθονες & ετερόχθονες, ήρωες, διάψευση κ.ά. Η διερεύνηση θα γίνει με τη βοήθεια ιστορικών και γραμματολογικών προσεγγίσεων και παράλληλων κειμένων και με σταθερές αναφορές στο πνευματικό κίνημα του Διαφωτισμού και στα καλλιτεχνικά ρεύματα του Νεοκλασικισμού, του/των Ρομαντισμού/Ρομαντισμών και του Συμβολισμού.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
- Eric Hobsbawm, Έθνη και εθνικισμός από το 1780 μέχρι σήμερα : πρόγραμμα, μύθος, πραγματικότητα, Καρδαμίτσα 1994.
- Eric Hobsbawm, Η εποχή των Επαναστάσεων, 1789-1848, ΜΙΕΤ 2015.
- Το 1821 στην ελληνική ποίηση, Ανθολόγηση-επίμετρο Ηλίας Γκρης, Κέδρος 2011.
- Σόνια Ιλίνσκαγια επιμ., Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στον καθρέφτη της ρωσικής ποίησης, Εστία, 2001.
- Γιάννης Ξούριας, Ανεβαίνοντας τον Ελικώνα. Για την ποίηση του γένους την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Gutenberg, 2018.
- Αλέξης Πολίτης, Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και Νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, Ε.Μ.Ν.Ε. Μνήμων, 1993 [Θεωρία και Μελέτες Ιστορίας, 14].
- Αθανάσιος Τρικούπης, «Εθνική ποίηση και μελοποίηση στα Επτάνησα του 19ου αιώνα: η Ελληνίς ως σύμβολο στο έργο των Γεωργίου-Κανδιάνου Ρώμα, Νικόλαου Μάντζαρου και Γεωργίου Λαμπίρη», Ιονικά Ανάλεκτα 3 (2013) 178-192.
Για φοιτητές/τριες Erasmus
- Benedict Anderson, Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, London 1991: pp. 1-46, 163-85.
- Eric Hobsbawm, Nations and Nationalism since 1780: Programme, Myth, Reality, Cambridge 1992: pp. 46-100.
- Anthony Smith, Myths and Memories of the Nation, Oxford 1999: pp. 8-19.
- Michalis Sotiropoulos and Antonis Hadjikyriacou, Patris, Ethnos, and Demos, Representation and Political Participation in the Greek World, στο Re-imagining Democracy in the Mediterranean, 1798-1860, Oxford University Press 2018: pp 99-124.