Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση της διδασκαλίας του μαθήματος ο επιδιωκόμενος μαθησιακός στόχος του είναι να έχουν τη δυνατότητα οι φοιτητές της τάξης:
1.Να συγκρίνουν την ιστορική εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας ανά τους αιώνες σε σχέση και με τη λατρεία των υπολοίπων θρησκευμάτων του κόσμου.
2.Να εξοικειωθούν με συμβολική γλώσσα της λατρείας και τις δυσκολίες της λειτουργικής- θεολογικής ορολογίας.
3.Να περιγράψουν συγκριτικά τις κατά τόπους μορφές της λατρείας ( λειτουργικούς τύπους) και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.
4.Να εφαρμόσουν τις εκ της ιστορίας και θεολογίας της θείας λατρείας γνώσεις στο σχολείο ή στο ναό με σκοπό την άριστη προσέγγιση ή επιτέλεσή της.
5.Να αναλύουν και ερμηνεύουν τη λειτουργική πράξη του σήμερα σε σχέση και αναγωγή προς τις ιστορικές πηγές της θείας λατρείας.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο μάθημα αυτό διδάσκονται εισαγωγικά ζητήματα της επιστήμης της Λειτουργικής. Επίσης, μελετώνται οι πηγές της Λειτουργικής, η ιστορική εξέλιξη της Θείας λατρείας. Αναλύονται και ερμηνεύονται οι Λειτουργικοί τύποι της Ανατολής και της Δύσεως καθώς και θέματα της λειτουργικής θεολογίας. Τέλος, υπάρχει και η πρακτική άσκηση στη Λειτουργική.
Οι 13 διδακτικές ενότητες διαρθρώνονται ως εξής:
2. Εισαγωγικά ζητήματα της επιστήμης της Λειτουργικής.
2. Έμμεσες και κύριες πηγές της Λειτουργικής.
3. Η Θεία λατρεία στην Καινή Διαθήκη.
4. Ιστορική εξέλιξη της λατρείας από τον Β΄ μέχρι τον Ζ΄ αιώνα.
5. Η Θεία λατρεία από τον Η΄ αιώνα μέχρι σήμερα.
6. Λειτουργικοί Τύποι της Ανατολής.
7. Λειτουργικοί Τύποι της Δύσεως.
8.Βυζαντινός Λειτουργικός Τύπος.
9. Η θεολογία του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας και οι διαφορές της Ορθοδόξου Ευχαριστιολογίας προς τις αιρετικές ευχαριστιακές αντιλήψεις.
10. Γενικές και ειδικές προϋποθέσεις συμμετοχής στο μυστήριο της θ. Ευχαριστίας.
11. Η ημέρα της Κυριακής στην εκκλησιαστική παράδοση και τη λειτουργική πράξη.
12. Τα προνόμια της Κυριακής
έναντι των άλλων ημερών της εβδομάδος.
13. Μνημόσυνα και Κυριακή. Κυριακή και Ευχαριστία.
Λέξεις Κλειδιά
Λειτουργική, θεία λατρεία, λειτουργικοί τύποι, θεία ευχαριστία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
«Η ακρίβεια στη λειτουργική τάξη κατά τη διδασκαλία των Κολλυβάδων», Πρακτικά Συνεδρίου «Ο Άγιος Μακάριος (Νοταράς) - Γενάρχης του Φιλοκαλισμού - Μητροπολίτης Κορίνθου και ο περίγυρός του» (Κόρινθος - Ξυλόκαστρο 2005), επιμέλεια Στυλιανου Γ. Παπαδοπουλου, Αθήνα 2006, σσ. 465-502