Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση
1.- να αναλύσουν το ειδικό φαινόμενο των εμφυλίων πολέμων στη σύγχρονη εποχή
2.- να κατανοήσουν τους μηχανισμούς του πολέμου γενικότερα
3.- να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα τους επιτρέπουν να κατανοούν και να αναλύουν περιόδους έντασης και κοινωνικών συγκρούσεων
4.- να κατανοήσουν την πολιτική διάσταση και την δυναμική των κοινωνικών, ιδεολογικών κινημάτων
5.- να αποκτήσουν μια πιο σύνθετη οπτική ως προς την μελέτη του σύγχρονου κόσμου
6.- να αποκτήσουν μια πιο σύνθετη οπτική πάνω στη συγκρότηση κράτους
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα μελετά τους εμφυλίους πολέμους τόσο στο τρέχοντα κόσμο και στην σύγχρονη ιστορία. Σε ένα πρώτο τμήμα ασχολείται με την περιγραφή των γενικών χαραντηριστικών των εμφυλίων πολέμων, τις ομοιότητες και τις διαφορές που τους διακρίνουν από τους λοιπούς, "Κλασσικούς" πολέμους.
Για τον καλύτερο προσδιορισμό των κοινών χαρακτηριστικών μελετούνται τέσσερεις γνωστοί, "τυπικοί" εμφύλιοι πόλεμοι της σύγχρονης εποχής: ο αμερικανικός, ο ρωσικός, ο ισπανικός και ο ελληνικός. Ο τρόπος με τον οποίο συγκροτούνται τα αντίπαλα στρατόπεδα, το οικονομικό και κοινωνικό υπόστρωμα, τα διακυβεύματα και οι στόχοι, η διαδικασία εμπλοκής, η συγκρότηση αντίπαλω πολιτικών και στρατιωτικών μηχανισμών, η θέση της θρησκείας, των γυναικών, των παιδιών μέσα σε αυτούς είναι μερικά από τα ζητήματα που εξετάζονται στο μάθημα.
Σε ένα δεύτερο μέρος του μαθήματος εξετάζεται πιο αναλυτικά ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος. Οι ιστορικές του, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές ρίζες, η συγκυρία μέσα στην οποία συμβαίνει, είναι σημεία στα οποία επικεντρώνεται η διδασκαλία του μαθήματος. Οι διεργασίες που οδηγούν στον εμφύλιο και οι μηχανισμοί εμπλοκής σε αυτόν αναλύονται διεξοδικότερα στη συνέχεια. Η μελέτη του ελληνικού εμφυλίου βοηθά στην εμβάθυνση της κατανόησης των γενικών χαρακτηριστικών και μηχανισμών των εμφυλίων. όπως τους περιέγραψε το πρώτο μέρος του μαθήματος.
Λέξεις Κλειδιά
εμφύλιος πόλεμος, ξένη επέμβαση, σχέδιο Μάρσαλ, Δόγμα Τρούμαν, διεθνείς ταξιαρχίες, ψυχρός πόλεμος, ρωσική επανάσταση
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Μαργαρίτης, Γιώργος. Ιστορία του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου, 1946-1949. Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2000
Hobsbawm Eric, Ο σύντομος 20ος αιώνας, 1914-1991, Αθήνα: Θεμέλιο 2010
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Βόγλης Πολυμέρης, Η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου, Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2014
Λάζου Βασιλική, Η επιβολή του κράτους. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Λαμία 1945-1949
Close David, Οι ρίζες του εµφυλίου πολέµου στην Ελλάδα, Αθήνα, 2003.
Thomas Hugh, Ιστορία του ισπανικού εµφυλίου πολέµου, Αθήνα, 1961.
Roberts J.M., Παγκόσµια ιστορία, Β΄ τόµος, Αθήνα, 1997.
Ranzato G., O ισπανικός εµφύλιος, Aθήνα, 2006.
Lorien Foote, Earl J. Hess, The Oxford Handbook of the American Civil War, Oxford University Press, 2021.