ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΨΥΧΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ

Γενικού Υποβάθρου

Σκοπός του μαθήματος είναι η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη και η ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων για τη βελτιστοποίηση των ατόμων με ψυχικές και κινητικές αναπηρίες μέσω της προσαρμοσμένης φυσικής αγωγής σε όλα τα πεδία εφαρμογής της επιστήμης της άσκησης στην εκπαίδευση, την προσαρμοσμένη άσκηση & αθλητισμό και την άσκηση σε περιβάλλοντα αποκατάστασης. Ιδιαίτερη έμφαση στο μάθημα αυτό δίνεται -μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων και projects- στην εκμάθηση κατάρτισης και εφαρμογής εξατομικευμένων και ομαδικών προγραμμάτων προσαρμοσμένης άσκησης εκτός νερού και εντός νερού (σε ένα υδρόβιο φάσμα από την προσαρμοσμένη-θεραπευτική κολύμβηση έως την υδροθεραπεία) , σε άτομα με ψυχικές νόσους (ψυχώσεις, διαταραχές διάθεσης και διαταραχές άγχους) και κινητικές αναπηρίες (καταστάσεις υπερτονιών, νευρομυϊκές παθήσεις, κακώσεις και παθήσεις σπονδυλικής στήλης, ακρωτηριασμούς κ.α.), με βάση το διεθνές πενταξονικό σύστημα ταξινόμησης ICF του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.). Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να: • Αξιολογεί το επίπεδο δραστηριότητας και λειτουργικότητας των ατόμων με ψυχικές και κινητικές αναπηρίες, ακολουθώντας μία ολιστική και εξατομικευμένη προσέγγιση με βάση το διεθνές πενταξονικό σύστημα ταξινόμησης ICF. • Επιδεικνύει δεξιότητες που σχετίζονται με την αξιολόγηση και την κατάρτιση εξατομικευμένων και ομαδικών προγραμμάτων προσαρμοσμένης άσκησης εντός και εκτός νερού σε άτομα με ψυχικές και κινητικές αναπηρίες σε ένα εύρος ηλικιών, καθώς και πεδίων εφαρμογής της ειδικής φυσικής αγωγής (στην εκπαίδευση, στην προσαρμοσμένη άσκηση και αθλητισμό και σε περιβάλλοντα αποκατάστασης). • Διαχειρίζεται την συναισθηματική και κινητική κατάσταση του ασκούμενου με ψυχικές και/ή κινητικές αναπηρίες στα πλαίσια μίας «βιοψυχοκοινωνικής» προσέγγισης κατανόησης και εξήγησης της αναπηρίας και του επιπέδου λειτουργικότητας. • Σχεδιάζει και προσαρμόζει την διδασκαλία, ασκήσεις και περιβάλλον της άσκησης με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνονται στις διαφορετικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των ατόμων με ψυχικές και κινητικές αναπηρίες. • Σχεδιάζει και εφαρμόζει βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους προσαρμοσμένης άσκησης εντός και εκτός νερού σε μια ποικιλία πεδίων εφαρμογής, ευθυγραμμισμένος/η με τους σκοπούς που θέτει. • Αναζητεί, αναλύει και συνθέτει δεδομένα και πληροφορίες, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών. • Εφαρμόζει με τρόπο αποτελεσματικό επιδείξεις και είδη ανατροφοδότησης, επιχειρώντας να συνδέσει έννοιες της επιστήμης της προσαρμοσμένης άσκησης με τις κατάλληλες μαθησιακές εμπειρίες. • Αιτιολογεί τον τρόπο διδασκαλίας, λαμβάνει αποφάσεις και κινείται κριτικά προκειμένου να εφαρμόσει αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας της προσαρμοσμένης άσκησης ή/και στους σχετικούς στόχους και αποφάσεις. • Εφαρμόζει στρατηγικές οι οποίες βοηθούν τα άτομα με ψυχικές και κινητικές αναπηρίες να επιδεικνύουν συμπεριφορές βέλτιστης προσωπικής και κοινωνικής λειτουργικότητας. • Επικοινωνεί με τρόπους οι οποίοι εκφράζουν σεβασμό και ευαισθησία στην διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα, χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά λεκτικές και μη λεκτικές επικοινωνιακές δεξιότητες σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. • Επιδεικνύει συμπεριφορές οι οποίες συνάδουν με την επαγγελματική ηθική δεοντολογία υψηλά εξειδικευμένων επαγγελματιών σε όποιο εργασιακό χώρο κι αν δοκιμαστεί. • Συλλέγει γνώση, κατανόηση και διάκριση της λειτουργίας του υποβοηθητικού εξοπλισμού, των εργονομικών διευθετήσεων και άλλων συναφών τροποποιήσεων.

1. Βασικές έννοιες και οριοθέτηση της έννοιας των ψυχικών και κινητικών αναπηριών μέσα στο γενικότερο πλαίσιο ορισμού της αναπηρίας και των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Εισαγωγή στα ψυχικά νοσήματα κατά την αναπτυξιακή ηλικία και την ενήλικη ζωή. Ορισμός των εννοιών της ψυχικής υγείας και της ψυχικής διαταραχής, ταξινόμηση και βασικές κατηγορίες των ψυχικών νοσημάτων με βάση τα κύρια συμπτώματα, τα αίτια και το επίπεδο λειτουργικότητας. 2. Αντιμετώπιση των ψυχικών νοσημάτων με ψυχοθεραπεία και/ή τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής. Βασικές σχολές ψυχολογικής παρέμβασης και θεωρητικών προσεγγίσεων (ψυχαναλυτική, συμπεριφοριστική, ανθρωποκεντρική, κοινωνικογνωστική και υπαρξιακή). Η σημασία της προσαρμοσμένης άσκησης ως τρίτος πόλος συμμετοχής στη θεραπεία ατόμων με ψυχικές νόσους. 3. Προσαρμογές και συνδυασμός βασικών αρχών άσκησης με εφαρμογή ψυχολογικών τεχνικών για άτομα με ψυχώσεις (σχιζοφρένεια), διαταραχές διάθεσης (κατάθλιψη, διπολική διαταραχή) και διαταραχές άγχους (φοβίες, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κρίσεις πανικού, γενικευμένη αγχώδη διαταραχή). Αθλητική ψυχολογία και αναπηρία. 4. Θεραπευτική κολύμβηση – υδροθεραπεία I. Βασικοί ορισμοί, απαιτούμενες γνώσεις και προϋποθέσεις για τη διδασκαλία θεραπευτικής κολύμβησης σε άτομα με κινητικές και άλλες αναπηρίες. Βασικές μέθοδοι θεραπευτικής κολύμβησης και υδροθεραπείας (Halliwick, WST, BRRM, Ai Chi & Clinical Ai Chi, Watsu) που μπορούν να εφαρμοστούν σε περιπτώσεις κινητικών και άλλων αναπηριών. 5. Θεραπευτική κολύμβηση – υδροθεραπεία II. Βασικά τεστ αξιολόγησης στο νερό για άτομα με αναπηρίες. Το πενταξονικό σύστημα ταξινόμησης ICF του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Διαχείριση της συναισθηματικής και κινητικής κατάστασης του ασκούμενου με αναπηρίες στα πλαίσια μιας «βιοψυχοκοινωνικής» προσέγγισης κατανόησης και εξήγησης της εκάστοτε αναπηρίας και του επιπέδου λειτουργικότητας. 6. Θεραπευτική κολύμβηση – υδροθεραπεία III. Συνεργατική προσέγγιση μεθόδων θεραπευτικής κολύμβησης, σε ένα υδρόβιο φάσμα από την προσαρμοσμένη-θεραπευτική κολύμβηση έως την υδροθεραπεία. Προσαρμογές άσκησης στο νερό για άτομα με κινητικές και άλλες αναπηρίες. Αντενδείξεις για συμμετοχή στην προσαρμοσμένη κολύμβηση και προσαρμογές του περιβάλλοντος πισίνας και της θερμοκρασίας νερού για άτομα με κινητικές και άλλες αναπηρίες. 7. Εγκεφαλική Παράλυση. Αιτιολογία και συνοδές διαταραχές. Τρόποι ταξινόμησης της εγκεφαλικής παράλυσης και υπάρχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Βασικές αρχές ειδικής φυσικής αγωγής και προσαρμογές της άσκησης εντός και εκτός νερού για ασκούμενους με εγκεφαλική παράλυση. 8. Τραυματισμοί εγκεφάλου και εγκεφαλικό επεισόδιο. Αιτιολογία και συνοδές διαταραχές. Τρόποι ταξινόμησης των αναπηριών αυτών και υπάρχουσες θεραπευτικές αντιμετωπίσεις. Προσαρμογές της άσκησης για τη βελτίωση των επιμέρους παραμέτρων που συνθέτουν τη γενικότερη φυσική κατάσταση ατόμων με τραυματισμό εγκεφάλου ή εγκεφαλικό επεισόδιο. 9. Nευρομυϊκές παθήσεις ως μια μεγάλη ετερογενής ομάδα νοσημάτων του νευρικού και του μυϊκού συστήματος. Αίτια, χαρακτηριστικά και κύριες επιπτώσεις. Προσαρμογές της άσκησης για άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση, μυϊκή δυστροφία, λοιμώδη πολυνευρίτιδα, μυασθένεια gravis, αταξία friedreich κ.α. 10. Κακώσεις και παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Αποκλίσεις σπονδυλικής στήλης, σπονδυλόλυση – σπονδυλολίσθηση, κακώσεις νωτιαίου μυελού, δισχιδής ράχη και μεταπολιομυελιδικό σύνδρομο. Κύριες προσαρμογές της άσκησης για άτομα με κακώσεις και παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. 11. Ακρωτηριασμοί και άλλες αναπηρίες (αρθρίτιδα, αρθρογρύπωση και ατελής οστεογένεση). Ακρωτηριασμοί, τα αίτια, οι κατηγορίες και η επίδραση των ακρωτηριασμών στη σωματική και συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Κύριες προσαρμογές της άσκησης για άτομα με ακρωτηριασμούς και άλλες αναπηρίες. 12. Άνοια και νόσος του Parkinson, ως αναπηρίες που συναντώνται κυρίως σε άτομα τρίτης ηλικίας σε περιβάλλοντα άσκησης αλλά και αποκατάστασης (π.χ. άνοια που προκαλείται ύστερα από αγγειακό ή ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο). Βασικές προσαρμογές της άσκησης για την άνοια και τη νόσο του Parkinson. 13. Βιωματικές δραστηριότητες και παραδείγματα με τη μορφή σχεδίων εργασίας (project) που δίνονται κατά τη διάρκεια του εξαμήνου δια ζώσης ή ασύγχρονα και σχετίζονται με την αξιολόγηση και την κατάρτιση εξατομικευμένων και ομαδικών προγραμμάτων προσαρμοσμένης άσκησης εντός και εκτός του νερού σε άτομα με ψυχικές και κινητικές αναπηρίες, συνδυάζοντας τις αποκτηθείσες γνώσεις των παραπάνω ενοτήτων. 14. Εξετάσεις.

Ψυχοκινητικές αναπηρίες, άσκηση, θεραπευτική κολύμβηση, εγκεφαλική παράλυση, τραυματισμοί εγκεφάλου, σπονδυλική στήλη, ακρωτηριασμοί

11-09-2023