Ειδικά θέματα βυζαντινής μουσικολογίας.
| Τίτλος | Ειδικά θέματα βυζαντινής μουσικολογίας. / Special Themes in Byzantine Musicology. |
| Κωδικός | ΜΥ2 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Ιωάννης Λιάκος |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015756 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Ορθόδοξη Θεολογία και Χριστιανικός Πολιτισμός
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 7
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Βιβλικών, Πατερικών, Αγιολογικών και Θρησκειολογικών Σπουδών | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 2 | 1 | 10 |
| Ιστορίας, Δόγματος, Φιλοσοφίας και Αρχαιολογίας | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 2 | 1 | 10 |
| Εφαρμοσμένης Θεολογίας | Υποχρεωτικό Κατεύθυνσης | 2 | 1 | 10 |
| Τίτλος | Ειδικά θέματα βυζαντινής μουσικολογίας. |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2023 – 2024 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600229821
|
Τύπος Μαθήματος
Eιδίκευσης / Kατεύθυνσης
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
- Eξ απoστάσεως εκπαίδευση
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600229821
- eLearning: https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=16588
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές θα
• Έχουν γνωρίσει τα βασικά στάδια εξέλιξης της βυζαντινής και μεταβυζαντινής μελοποιίας, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη της εκκλησιαστικής μουσικής.
• Έχουν μελετήσει τους μελουργούς ώστε να κατανοήσουν την σπουδαιότητα των προσώπων που έπαιξαν ρόλο στις εξελίξεις κατά περιόδους.
• Έχουν μάθει για τις μουσικές θεωρητικές συγγραφές και πως αυτές μας βοηθούν στην καλύτερη γνώση της διδασκαλίας της Ψαλτικής Τέχνης.
• Έχουν καλλιεργήσει τις προσωπικές τους μουσικές δεξιότητες σε βασικές μουσικές γνώσεις μέσω χρήσης της φωνής τους.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Μελέτη ακμής και στασιμότητας της Ψαλτικής Τέχνης. Εισαγωγική θεώρηση της μεσοβυζαντινής σημειογραφίας. Ερμηνεία των μεγάλων υποστάσεων, αφώνων σημαδίων. Γνωριμία τους με τους μεταβυζαντινούς μουσικούς κώδικες και το περιεχόμενό τους. Η Νέα Μέθοδος και η διάδοσή της.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ
1. Η Βυζαντινή Καλοφωνία (τέλη 13ου-15ος αι.) Βυζαντινή Ars nova, η κορύφωση της Ψαλτικής Τέχνης. Η επιβίωση της Ψαλτικής παράδοσης (1453-1580) Η προπαρασκευή για την ανανέωση της Ψαλτικής Τέχνης (1580-1650)
2. Η Τετρανδρία: Ξένος Κορώνης, Ιωάννης Κλαδάς, Μανουήλ Χρυσάφης, Ιωάννης Κουκουζέλης.
3. Ιωάννης Κουκουζέλης (περ. 1270-πριν 1340): Το Μέγα ίσον και ο τροχός. Αναγραμματισμοί και Μαθήματα. Μορφολογικές παρατηρήσεις.
4. Α΄ μεγάλη ακμή μετά την Άλωση (1650-1720) Στασιμότητα και ανάκαμψη – Η νέα προετοιμασία (1720- 1770) Μορφές του Βυζαντινού μουσικού πολιτισμού. Η δοξολογία. Τα ασματικά.
5. Η αναγέννηση της Ψαλτικής Τέχνης, εποχή του νέου καλλωπισμού (1650- 1720): Η Τετρανδρία: Παναγιώτης Χρυσάφης ο Νέος, ο Γερμανός επίσκοπος Νέων Πατρών, Μπαλάσης ο Ιερεύς, Πέτρος ο Μπερεκέτης. Το έργο τους.
6. Η Μεσοβυζαντινή σημειογραφία. Η εξήγηση της παλαιάς σημειογραφίας. Οι εξηγητές. Η Μετροφωνία.
7. B΄ μεγάλη ακμή της Ψαλτικής Τέχνης μετά την Άλωση (1770-1820)
8. Η τριανδρία (ιη΄αί.): Πέτρος Πελοποννήσιος, Πέτρος Βυζάντιος, Ιάκωβος Πρωτοψάλτης
9. Βυζαντινές και Μεταβυζαντινὲς θεωρητικὲς συγγραφές
10. Η Μεταρρύθμιση. Κωνσταντινούπολη 1814. Οι Τρεις διδάσκαλοι: Χρύσανθος εκ Μαδύτων, Χουρμούζιος Χαρτοφύλαξ, Γρηγόριος Πρωτοψάλτης
11. Η διάδοση του Νέου Συστήματος. Η μουσική τυπογραφία: Βουκουρέστι 1820
12. Πατριαρχικές Σχολές Ψαλτικής (ιε΄-ιη΄αι.)
13. Η Ψαλτική παράδοση της Κωνσταντινουπόλεως και του Αγίου Όρους
Λέξεις Κλειδιά
Η Βυζαντινή Καλοφωνία, Η δοξολογία, Τα ασματικά, Βυζαντινές και Μεταβυζαντινὲς θεωρητικὲς συγγραφές, Η Μεταρρύθμιση Πατριαρχικές Σχολές Ψαλτικής
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Ήχος
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | ✓ | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 61 | ✓ | |||
| Πρακτική (Τοποθέτηση) | 50 | ✓ | ✓ | ||
| Καλλιτεχνικό Εργαστήριο | 50 | ✓ | ✓ | ||
| Καλλιτεχνική δημιουργία | 50 | ✓ | ✓ | ||
| Σύνολο | 250 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Στάθης Θ. Γρ., Αναγραμματισμοί και τα Μαθήματα της Βυζαντινής Μελοποιϊας, εκδ. ΙΒΜ, Μελέται 3, Αθήνα 2008.
Στάθης Θ. Γρ., Φάκελος Μαθήματος, Ιστορία της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης, Αθήνα 2002.
Στάθης Θ. Γρ., Ιστορία και παρουσίαση της εκφωνητικής σημειογραφίας, Συμβολή στη Μνήμη Γεωργίου Στ. Αμαργιανάκη (1936-2003) Μελέτες και κείμενα συναδέλφων και μαθητών του, Αθήνα 2013
Μπαλαγεώργος Δημ. Η πρωτοφανέρωση του μέλους της Μεγάλης Δοξολογίας στις χειρόγραφες πηγές του ιδ΄ αι΄, Συμβολή στη Μνήμη Γεωργίου Στ. Αμαργιανάκη (1936-2003) Μελέτες και κείμενα συναδέλφων και μαθητών του, Αθήνα 2013.
Τελευταία Επικαιροποίηση
17-11-2023
