Θέματα Ιστορίας Δογμάτων.

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΘέματα Ιστορίας Δογμάτων. / Themes in the History of the Doctrines.
ΚωδικόςΔΘ52
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΚοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή
Υπεύθυνος/ηΧρήστος Φιλιώτης-Βλαχάβας
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600015735

Πρόγραμμα Σπουδών: Ορθόδοξη Θεολογία και Χριστιανικός Πολιτισμός

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 8
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
Βιβλικών, Πατερικών, Αγιολογικών και Θρησκειολογικών ΣπουδώνΥποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν3210
Ιστορίας, Δόγματος, Φιλοσοφίας και ΑρχαιολογίαςΥποχρεωτικό Κατεύθυνσης3210
Εφαρμοσμένης ΘεολογίαςΥποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν3210
Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΘέματα Ιστορίας Δογμάτων.
Ακαδημαϊκό Έτος2023 – 2024
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά52
Class ID
600229834
Τύπος Μαθήματος
Ειδικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Εξέταση)
  • Γαλλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Η επιτυχημένη ολοκλήρωση έρευνας και διδασκαλίας του συγκεκριμένου μαθήματος αποβλέπει: - στην εμπέδοση των μεθοδολογικών αρχών ερμηνείας των δογματικών κειμένων - στην κατανόηση των αιτιών ανάδυσης των αρχαίων αιρέσεων - στην διάκριση των κριτηρίων ορθής διατύπωσης των όρων πίστεως - στη σημασία της συνοδικής πράξης για την έκφραση της εκκλησιαστικής πίστης και ζωής
Γενικές Ικανότητες
  • Ομαδική εργασία
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το συγκεκριμένο μάθημα στοχεύει στη ανάλυση πτυχών του λειτουργήματος της θεολογίας. Μετά την υπενθύμιση των βασικών θεολογικών διακρίσεων θεολογίας και οικονομίας, χαρισματικής και επιστημονικής θεολογίας εξετάζεται ό λόγος για τον οποίο αναδύθηκαν οι συγκεκριμένες θεολογικές αρχές μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι και το διάλογο των θεολόγων της Εκκλησίας με την σκέψη της εποχής τους. Ποια είναι ακριβώς τα ερμηνευτικά κλειδιά με τα οποία οι μεγάλοι πατέρες κατά τους 5 πρώτους αιώνες διατύπωσαν την χριστιανική σκέψη σε μία γόνιμη αντιπαράθεση με τις μεγάλες αιρέσεις, έχοντας στο επίκεντρο την προσέγγιση των βιβλικών κειμένων; Η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται μέσω της κειμενικής ανάλυσης. Στο τέλος του μαθήματος αναλύονται οι δυσκολίες σύνταξης μίας μεταπτυχιακής εργασίας πιο συγκεκριμένα στο γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας των Δογμάτων, καθώς αυτός είναι και ο σκοπός της φοίτησης σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών. Οι παρακάτω ενότητες δομούν το διάγραμμα της διδασκαλίας: 1. Διευρεύνηση των όρων θεολογία, θεολογείν, θεολογική επιστήμη 2. Η ιδιαιτερότητα της γνωστικής περιοχής της Ιστορίας των Δογμάτων. Αναθέσεις εργασιών. 3. Ειρηναίος-Αθανάσιος-Γρηγόριος Θεολόγος ως ερμηνευτές των βιβλικών κειμένων Α´ 4. Ειρηναίος-Αθανάσιος-Γρηγόριος Θεολόγος ως ερμηνευτές των βιβλικών κειμένων Β´ 5. Ειρηναίος-Αθανάσιος-Γρηγόριος Θεολόγος ως ερμηνευτές των βιβλικών κειμένων Γ´ 6. Προυποθέσεις και κριτήρια ερμηνείας της θεολογικής σκέψης του Μ. Αθανασίου κατά τον καθ. Νίκο Ματσούκα 7. Προϋποθέσεις και κριτήρια μίας ορθής ερμηνευτικής προσέγγισης της Αγίας Γραφής σύμφωνα με την καθ. Δέσπω Λιάλιου και την ερμηνεία της στον αγ. Γρηγόριο Θεολόγο. 8. Προϋποθέσεις και τα κριτήρια μίας ορθής ερμηνευτικής προσέγγισης των συνοδικών κειμένων σύμφωνα με την καθ. Δέσπω Λιάλιου και την ερμηνεία της στον αγ. Κύριλλο Αλεξανδρείας. 9. Ιστορικοδογματική ανάλυση πατερικών κειμένων σε απάντηση της αρειανικής έριδας 10. Ιστορικοδογματική ανάλυση κειμένων της αρειανικής έριδας και αρειανικών συμβόλων 11. Παρουσιάσεις εργασιών 12. Παρουσιάσεις εργασιών 13. Στην τελική πορεία για τη σύνταξη της Διπλωματικής εργασίας (Master)
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις39✓
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων110✓
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων14✓
Συγγραφή εργασίας / εργασιών85✓
Εξετάσεις2✓
Σύνολο250
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση του μαθήματος γίνεται είτε με γραπτή εργασία την οποία καλούνται οι σπουδαστές να παρουσιάσουν στο τέλος του εξαμήνου είτε με προφορική εξέταση μετά από τη μελέτη σχετικών έργων.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Μία πρώτη βιβλιογραφία: -Νίκου Ματσούκα, Θεολογία, κτισιολογία κατά τον Μέγαν Αθανάσιον. Σημεία πατερικής και οικουμενικής θεολογίας, Θεσσαλονίκη 2001. -Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Α. Εισαγωγή στη θεολογική γνωσιολογία, Εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2016. -Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β, Εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2016. -Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Γ. Ανακεφαλαίωση και Αγαθοτοπία. Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα της χριστιανικής διδασκαλίας, Εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2016. -Δέσπω Αθ. Λιάλιου, Γρηγοριανά Α᾽, Θεσσαλονίκη 1997. -Δέσπω Αθ. Λιάλιου, Γρηγοριανά Β᾽ και Σύμμικτα, Θεσσαλονίκη 1998. Κωνσταντίνου Σκουτέρη, Η έννοια των όρων Θεολογία, Θεολογείν, Θεολόγος στη διδασκαλία των Ελλήνων πατέρων και Εκκλησιαστικών συγγραφέων μέχρι και των Καππαδοκών, Αθήνα 2016. -Δέσπω Λιάλιου, Ερμηνεία των Δογματικών και Συμβολικών κειμένων της ορθοδόξου Εκκλησίας. Τόμος Β: Ερμηνεία της Εκθέσεως των Διαλαγών, των Β᾽και Γ´ Επιστολών του αγ. Κυρίλλου προς Νεστόριο και συναφών ι. κανόνων της Γ´ Οικουμενικής Συνόδου, Θεσσαλονίκη (Θεολογία και Οικουμένη), Εκδόσεις Κυριακίδη 2016. - Δέσπω Λιάλιου, Ερμηνεία των Δογματικών και Συμβολικών κειμένων της ορθοδόξου Εκκλησίας. Τόμος Γ´: Ερμηνεία των Υπομνηστικών του αγ. Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Θεσσαλονίκη 2000.΄ ------------------ Ενδεικτική βιβλιογραφία για περαιτέρω μελέτη: 1. DANIELOU J., Histoire des Doctrines Chretiennes avant Nicée, 2 Vol., Paris 1958-1961. 2. EVDOKIMOV P., Το Άγιο Πνεύμα στην Ορθόδοξη Παράδοση, Θεσσαλονίκη 1991. 3. GRILLMEIER A., Christ in Christian Tradition, A. R. Mowbray 1965. 4. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ Ο., Ιστορία Δογμάτων. Τόμος Α´-B´, Θεσσαλονίκη 1984-1985. 5. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ Ο., Το Τριαδικόν Δόγμα κατά τον Δ´αιώνα, Θεσσαλονίκη 1969. 6. HANSON R. P. C., The Search of the Christian Doctrine of God, Edinburg 1988. 7. KELLY J., Early Christian Doctrines, London 1968. 8. LOSSKY V., Η Μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 1991. 9. ΜΑΓΙΕΝΤΟΡΦ Ι., Βυζαντινή Θεολογία, Αθήνα 2010. 10. ΜΑΡΤΖΕΛΟΥ Γ., Γένεση και Πηγές του Όρου της Χαλκηδόνας. Συμβολή στην Ιστορικοδογματική Διερεύνηση του Όρου της Δ´Οικουμενικής Συνόδου, Θεσσαλονίκη 1986. 11. PELIKAN J., Development of Christian Doctrine: Some Historical Prolegomena, New Haven 1969. 12. PELIKAN J., The Christian Tradition. A History of the Development of Doctrine, vol 1: The Emergence of the Catholique Tradition (100-600), Chicago 1971. 13. ΦΟΥΓΙΑ Μ. (Μητρ. Πισιδίας), Το Ελληνικό Υπόβαθρο του Χριστιανισμού, Αθήνα 1992. 14. PRESTIGE G., God in Patristic Thought, London 1957. 15. ΣΚΟΥΤΕΡΗ Β., Ιστορία Δογμάτων. Τόμος Α´, Εκδ. Επιμέλεια Διαφημηστική Α. Ε., Αθήνα 1998. 16. ΘΕΟΔΩΡΟΥ Α., Εισαγωγή εις την Ιστορίαν των Δογμάτων, εν Αθήναις 1962. 17. ΘΕΟΔΩΡΟΥ Α., Ιστορία Δογμάτων I-II, εν Αθήναις 1963. 18. TORRANCE TH., The Trinitarian Faith. The Evangelical Theology of the Ancient Catholic Church, Edinburg 1988. 19. WOLFSON H., The Philosophy of the Greek Fathers. Vol. 1: Faith, Trinity, Incarnation, Cambridge 1956. 20. SESBOUE B., Histoire des Dogmes. Tome 1: Le Dieu du Salut, Mame Desclée, Paris 1994. 21. SESBOUE B., Histoire des Dogmes. Tome 2: L'Homme et son Salut, Mame-Desclée, Paris 2016.
Τελευταία Επικαιροποίηση
21-11-2023