Πρακτική άσκηση στην ψαλτική τέχνη.
| Τίτλος | Πρακτική άσκηση στην ψαλτική τέχνη. / Practical aspects of the Chanting Art. |
| Κωδικός | ΜΥ5 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Ιωάννης Λιάκος |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015777 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Ορθόδοξη Θεολογία και Χριστιανικός Πολιτισμός
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 2
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Βιβλικών, Πατερικών, Αγιολογικών και Θρησκειολογικών Σπουδών | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 3 | 2 | 10 |
| Ιστορίας, Δόγματος, Φιλοσοφίας και Αρχαιολογίας | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 3 | 2 | 10 |
| Εφαρμοσμένης Θεολογίας | Υποχρεωτικό Κατεύθυνσης | 3 | 2 | 10 |
| Τίτλος | Πρακτική άσκηση στην ψαλτική τέχνη. |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2023 – 2024 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600229857
|
Τύπος Μαθήματος
Ειδικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600229857
- eLearning: https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=18166
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές θα
• Θα έχουν μάθει τις αρχές και μεθόδους εκμάθησης της Ψαλτικής Τέχνης μέσα από την παλαιά μουσική προθεωρία και θα μπορέσουν έτσι να εξοικειωθούν με τις διάφορες περιόδους της μουσικής σημειογραφίας.
• Έχουν γνώση την θεωρία της οκταηχίας έτσι όπως μας παραδίδεται στην Νέα Μέθοδο της σημειογραφίας για να μπορούν να μελετήσουν τα διάφορα είδη της μελοποιίας.
• Γνωρίζουν τα γένη και είδη της μελοποίας και όσα ψάλλονται μέσα στην Ορθόδοξη Λατρεία.
• Πληροφορηθούν για την ελληνική ρυθμοποιία και τα αρχαία ελληνικά μέτρα και πως αυτά έχουν ενταχθεί στις μουσικές εκκλησιαστικές συνθέσεις αλλά και στην Λόγια- Κοσμική Μουσική.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Περιγραφή μαθήματος
Διδάσκονται αρχές και μέθοδοι εκμάθησης και άσκησης της Βυζαντινής εκκλησιαστικής Μουσικής σύμφωνα με τη σημειογραφία της, τα είδη μελοποιίας, τους ήχους και τα γένη των μελών της, όπως αυτά διαμορφώθηκαν στην ιστορική της πορεία.
Αναλυτική οργάνωση της ύλης.
1. Μέθοδοι Ψαλτικής Tέχνης. Περίοδοι της Βυζαντινής σημειογραφίας. H Nέα Μέθοδος της Εκκλησιαστικής Mουσικής. Η Οκταηχία. Ιδιώματα των οκτώ ήχων. Απηχήματα των ήχων.
2. Τα γένη καί είδη της Βυζαντινής Μελοποιίας. Ονοματολογία και περιεχόμενο μουσικών κωδίκων (Ασματικό, Ψαλτικό, Στιχηράριο, Παπαδική, Ειρμολόγιο). Το Αναστασιματάριον. Κεκραγάρια Ήχος α΄ και πλ. α΄.
3. Περὶ ρυθμοῦ και Ρυθμοποιΐας. Τα αρχαία ρυθμικά μέτρα. Πατριαρχικές Σχολές Ψαλτικής (ιε΄-ιη΄αι.). Κεκραγάρια. Ήχος δ΄ και πλ. δ΄.
4. Η εκφώνηση των αναγνωσμάτων καί η εκφωνητική σημειογραφία. Κεκραγάρια Ήχος γ΄ και βαρύς.
5. H Nέα Μέθοδος της Εκκλησιαστικής Mουσικής. Άλλα σημειογραφικά συστήματα. Κεκραγάρια. Ήχος β΄ και πλ. β΄.
6. Το Αναστασιματάριον. Τα Δογματικά Θεοτοκία. Ήχος α΄ και πλ. α΄.
7. Τα Δογματικά Θεοτοκία. Ήχος δ΄ και πλ. δ΄. Oι ύμνοι των βυζαντινών Λειτουργιών και ακολουθιών της Θείας Λατρείας.
8. Ψαλμικοί ύμνοι. Κεκραγάρια, Δοχές, Προκείμενα, Άμωμος, Επιτάφιος Θρήνος, Αντίφωνα.
9. Τα Δογματικά Θεοτοκία. Ήχος β΄ και πλ. β΄ Ήχος γ΄ και βαρύς.
10. Η κατάρτιση χορού ψαλτών. Ψαλμικοί ύμνοι. Πολυέλεοι, Τιμιωτέρα, Τριαδικά, Μεγαλυνάρια.
11. Ψαλμικοί ύμνοι. Τρισάγιος Ύμνος, Αλληλουϊάρια. Χερουβικά, Κοινωνικά.
12. Το Στιχηραρικό γένος μελοποιΐας. Το Στιχηράριον. Τα Εωθινά Δοξαστικά.
13. Καλοφωνικό Ειρμολόγιο, Κρατηματάριον.
Λέξεις Κλειδιά
Μέθοδοι Ψαλτικής Tέχνης, Η Οκταηχία, Το Αναστασιματάριον, Το Στιχηράριον, Καλοφωνικό Ειρμολόγιο, Κρατηματάριον
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Ήχος
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | ✓ | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 61 | ✓ | |||
| Πρακτική (Τοποθέτηση) | 50 | ✓ | ✓ | ||
| Καλλιτεχνικό Εργαστήριο | 50 | ✓ | ✓ | ||
| Καλλιτεχνική δημιουργία | 50 | ✓ | ✓ | ||
| Σύνολο | 250 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Στάθης Θ. Γρ., «Η Βυζαντινή Μουσική στην Λατρεία και στην Επιστήμη», Βυζαντινά 4 (1972).
Στάθης Θ. Γρ., Αναγραμματισμοί και τα Μαθήματα της Βυζαντινής Μελοποιϊας, εκδ. ΙΒΜ, Μελέται 3, Αθήνα 2008.
Τελευταία Επικαιροποίηση
17-11-2023
