Περιεχόμενο Μαθήματος
ΘΕΩΡΙΑ
Το μάθημα παρέχει α) βασικές πληροφορίες για το κείμενο της Καινής Διαθήκης και την ιστορία του, για τη συγκρότηση του κανόνα της Καινής Διαθήκης, για τις εκδόσεις και τις μεταφράσεις της και β) μία σύντομη εισαγωγή στα επιμέρους βιβλία της Καινής Διαθήκης (σχεδιάγραμμα και περιεχόμενο, ιστορικοφιλολογικά και ερμηνευτικά ζητήματα, θεολογική διδασκαλία του κάθε βιβλίου, το πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννήθηκαν)
ΑΣΚΗΣΗ (ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ)
Στην άσκηση του μαθήματος παρουσιάζεται η ιστορία της χειρόγραφης παράδοσης του κειμένου της Καινής Διαθήκης, οι κυριότεροι μάρτυρες του κειμένου, αρχαίες και νέες μεταφράσεις και διδάσκονται στοιχεία της κριτικής του κειμένου στο συγκεκριμένο παράδειγμα της κριτικής έκδοσης της Κ.Δ. από το Ινστιτούτο Nestle-Aland στο Münster της Γερμανίας
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ
ΘΕΩΡΙΑ
1η (α) Εισαγωγικά στο μάθημα της «Εισαγωγής στην Καινή Διαθήκη» - ιστορία και περιεχόμενο του μαθήματος, στόχοι, τρόποι αξιολόγησης κτλ. (β) Τι είναι η Καινή Διαθήκη και από ποια βιβλία συναπαρτίζεται, (γ) Πριν από το κείμενο της Κ.Δ.: η Παλαιά Διαθήκη ως Γραφή της πρώτης Εκκλησίας και οι προφορικές παραδόσεις για τον Ιησού, (δ) Σκοπός και ρόλος των κειμένων της Καινής Διαθήκης στη ζωή της Εκκλησίας και στην ιστορία του πολιτισμού
2) (α) Ο κανόνας της Καινής Διαθήκης: η ιστορία και η θεολογική του σημασία, (β) Τα εξωκανονικά («απόκρυφα») κείμενα και τα «άγραφα» λόγια του Ιησού
3)(α) Τα ευαγγέλια: το φιλολογικό είδος του ευαγγελίου, σκοπός και χαρακτήρας, (β) Το συνοπτικό πρόβλημα
4) Τα συνοπτικά ευαγγέλια Α΄ : το κατά Μάρκον και το κατά Ματθαίον
5) Τα συνοπτικά ευαγγέλια Β΄: το κατά Λουκάν
Το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο. Σύγκριση του κατά Ιωάννην με τα συνοπτικά
6) Πράξεις των Αποστόλων: Ο απόστολος Παύλος στις Πράξεις και στις επιστολές
7) Α΄ και Β΄ επιστολές προς Θεσσαλονικείς. Το πρόβλημα της ψευδεπιγραφίας
8) Προς Γαλάτας επιστολή. Προς Ρωμαίους επιστολή
9) Α΄ και Β΄ Κορινθίους
Επιστολές αιχμαλωσίας Α΄: Προς Φιλιππησίους και προς Φιλήμονα
10) Επιστολές αιχμαλωσίας Β΄: Προς Εφεσίους και προς Κολοσσαείς
Ποιμαντικές επιστολές
11) Προς Εβραίους
Καθολικές επιστολές Α΄: Ιακώβου, Α΄ και Β΄ Πέτρου
12) Καθολικές επιστολές Β΄: Α΄, Β΄ και Γ΄ Ιωάννου, Ιούδα
13)Αποκάλυψη
ΑΣΚΗΣΗ
1) Εισαγωγή στο μάθημα της άσκησης – τεχνικές πληροφορίες του μαθήματος
Ιστορία του χειρόγραφου κειμένου: υλικά, τυπολογία χειρογράφων
Η θέση των χειρογράφων της Κ.Δ. στην αρχαία Εκκλησία
2) Τα σημαντικότερα χειρόγραφα της Κ.Δ. Α΄ : πάπυροι
3) Τα σημαντικότερα χειρόγραφα της Κ.Δ. Β’ : μεγαλογράμματοι κώδικες σε περγαμηνές (Σιναϊτικός, Βατικανός, Αλεξανδρινός, Βέζα, παλίμψηστος του Εφραίμ κ.ά.)
Χρήση των σχετικών ιστοσελίδων (π.χ. Codex Sinaiticus Project)
4) Τα σημαντικότερα χειρόγραφα της Κ.Δ. Γ΄: οι μικρογράμματοι κώδικες
Κέντρα μελέτης των χειρογράφων της Κ.Δ. – Περιήγηση στις ιστοσελίδες των σχετικών προγραμμάτων (π.χ. CSNTM, Nestle-Aland Virtual Library κ.ά.)
5) Αρχές της κριτικής του κειμένου της Καινής Διαθήκης
Ασκήσεις και παραδείγματα
6) Τύποι του κειμένου της Καινής Διαθήκης Α΄ – Ασκήσεις και παραδείγματα
7) Τύποι του κειμένου της Καινής Διαθήκης Α΄ - Το Εκκλησιαστικό/Βυζαντινό κείμενο : Σύγχρονες τάσεις στην έρευνα
8) Αρχαίες και σύγχρονες μεταφράσεις της Κ.Δ. - Μεταφράσεις της Κ.Δ. στη νεοελληνική
9) Εκδόσεις του κειμένου της Καινής Διαθήκης στο εξωτερικό και στην Ελλάδα
10) Εισαγωγή στο κριτικό υπόμνημα. Το παράδειγμα της 27ης κριτικής έκδοσης Nestle-Aland. Ασκήσεις και παραδείγματα
11) Κριτική έκδοση Nestle-Aland: σύμβολα στα περιθώρια των σελίδων της έκδοσης
Σύμβολα μαρτύρων της χειρόγραφης παράδοσης
Ασκήσεις και παραδείγματα
12) Κριτική έκδοση Nestle-Aland: σύμβολα στο κείμενο και στο κριτικό υπόμνημα Α΄
Ασκήσεις και παραδείγματα
13) Κριτική έκδοση Nestle-Aland: σύμβολα στο κείμενο και στο κριτικό υπόμνημα Α΄
Ασκήσεις και παραδείγματα
Λέξεις Κλειδιά
Καινή Διαθήκη, ιστορία κειμένου, κανόνας Καινής Διαθήκης, χειρόγραφα, κριτική κειμένου, ιστορία έρευνας
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Νοvum Testamentum Graece, 27η έκδοση, 2006. ISBN: 9783438051004
• Χ. Βούλγαρη, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Ι-ΙΙ, Αθήνα 2005
• Ι. Παναγόπουλου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Αθήνα 1993
• Στ. Σάκκου, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Θεσσαλονίκη 1984
• Π. Βασιλειάδη, Τα Λόγια του Ιησού. Το αρχαιότερο ευαγγέλιο, Αθήνα 2005
• Χ. Οικονόμου, Το πρόβλημα του τίτλου «Πράξεων των Αποστόλων», Θεσσαλονίκη 1988
• Γ. Γαλίτη, Η Χριστολογία του απ. Πέτρου. Μέρος Α’: Εισαγωγικόν, Μέρος Β’: Συστηματικόν, Αθήνα 1990
• Ι. Καραβιδόπουλου, «Το πρόβλημα της ψευδεπιγραφίας», ΔΒΜ 1978, 178-188
• C. Holladay, A Critical Introduction to the New Testament; Interpreting the Message and Meaning of Jesus Christ, Nashville 2005
• U. Schnelle, Einleitung in das Neue Testament, Göttingen 2005