ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ / PATROLOGY I. INTRODUCTION TO PATROLOGY. PATRISTIC LITERATURE AND THEOLOGY (1ST-4TH CENT.)
ΚωδικόςΥ102
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΚοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή
Υπεύθυνος/ηΣυμεών Πασχαλίδης
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID60005023
Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ
Ακαδημαϊκό Έτος2023 – 2024
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Class ID
600229883

Πρόγραμμα Τάξης

ΚτίριοΘεολογική
ΌροφοςΌροφος 1
ΑίθουσαΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Δ (94)
ΗμερολόγιοDienstag 11:00 to 14:00
Τύπος Μαθήματος
Ειδικού Υποβάθρου
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Βασικό προαπαιτούμενο είναι η γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, ώστε να καθίσταται εφικτή η χρήση των πατερικών πηγών στο πρωτότυπο, αν και επικουρικά χρησιμοποιούνται και μεταφράσεις, και δευτερευόντως οι στοιχειώδεις γνώσεις στη χρήση Η/Υ και προγραμμάτων όπως το Word, για την εκπόνηση της γραπτής εργασίας.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Mε την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές – θα αναλύουν τις εισαγωγικές αρχές της Πατρολογίας και χριστιανικής Γραμματολογίας ως διακριτού επιστημονικού κλάδου – θα διακρίνουν και συγκρίνουν μεταξύ τους τα λογοτεχνικά είδης της χριστιανικής γραμματείας – θα περιγράφουν την ομάδα των χριστιανών συγγραφέων που περιλαμβάνει τους «Πατέρες της Εκκλησίας» και τα κριτήρια διάκρισής τους από τους λοιπούς χριστιανούς συγγραφείς. – θα αναλύουν τις κυριότερες ομάδες πατέρων και χριστιανών συγγραφέων των τεσσάρων πρώτων αιώνων, τα ιδιαίτερα γνωρίσματά τους, το σημαντικότερο συγγραφικό τους έργο και τη θεολογική τους διδασκαλία.
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Παρουσιάζεται το εισαγωγικό πλαίσιο για τις πατρολογικές σπουδές, με διεξοδική αναφορά στη διαμόρφωση του επιστημονικού κλάδου της Πατρολογίας στην Ελλάδα και στη Δύση. Παρέχονται στους φοιτητές οι πληροφορίες για τα instrumenta studiorum των πατρολογικών σπουδών τόσο στην έντυπη όσο και στην ψηφιακή μορφή τους. Διευκρινίζεται η χρήση του προσδιορισμού «πατήρ» και «οικουμενικός διδάσκαλος» της Εκκλησίας κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και διασαφηνίζεται το ιστορικό και θεολογικό πλαίσιο των διαφόρων πατερικών περιόδων. Εξετάζονται επίσης βασικά ζητήματα που αφορούν στην πατερική γραμματεία: το φαινόμενο της ανωνυμογραφίας και της ψευδεπιγραφίας, η μορφολογική και ειδολογική διάκριση των πατερικών κειμένων. Παρουσιάζεται επίσης με συστηματικό τρόπο η ιστορία, γραμματεία και θεολογία των Πατέρων και λοιπών χριστιανών συγγραφέων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. Διασαφηνίζεται η βασική πατρολογική ορολογία και εξετάζεται το ιστορικογραμματολογικό πλαίσιο της ανάπτυξης της χριστιανικής γραμματείας από την μεταποστολική εποχή (Αποστολικοί Πατέρες) ώς τα τέλη του 4ου αιώνα (Ιωάννης Χρυσόστομος και λοιποί Αντιοχειανοί θεολόγοι). Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξέλιξη της πατερικής θεολογίας από την εποχή των αποστολικών πατέρων ώς τους Καππαδόκες πατέρες, μέσα στό έργο των οποίων διαμορφώνεται με συστηματικό τρόπο η ορθόδοξη θεολογία και ανθρωπολογία. 1. Προεισαγωγικά στην επιστήμη της Πατρολογίας και τη σημασία της για την Ορθόδοξη Θεολογία. Η ιστορία των πατρολογικών σπουδών στην Ελλάδα. Η εμφάνιση και ανάπτυξη των πατερικών σπουδών στη Δύση. 2. Ιnstrumenta Studiorum στις πατρολογικές σπουδές: Α) Έντυπες πατρολογικές εκδόσεις [και μεταφράσεις], Κλείδες, Σειρές, περιοδικά και βιβλιογραφικές βάσεις, Β): Η Πατρολογία στο Διαδίκτυο (ψηφιακές βάσεις, πατρολογικοί ιστότοποι και λοιπό ηλεκτρονικό υλικό). [Φροντιστήριο στο Αναγνωστήριο της Θεολογικής Σχολής] 3. Πατέρες της Εκκλησίας – Οικουμενικοί Διδάσκαλοι – Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς. Το πολιτισμικό και πνευματικό πλαίσιο της «εποχής» των Πατέρων: Παιδεία, γλώσσα, φιλοσοφία. 4. Οι περίοδοι της πατερικής γραμματείας. Θεολογικός χαρακτήρας και λογοτεχνική διαίρεση των πατερικών κειμένων. Ανωνυμογραφία και ψευδεπιγραφία στη χριστιανική γραμματεία. 5. Το ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο ανάπτυξης του πρώιμου Χριστιανισμού. Πρώιμα είδη της εκκλησιαστικής γραμματείας (εκκλησιαστική ποίηση, αρχαίες εκκλησιαστικές διατάξεις, Σύμβολα πίστεως και λειτουργικά κείμενα). 6. Οι Αποστολικοί Πατέρες. 7. Οι αρχαίοι Απολογητές. Ελληνισμός, αίρεση και ορθοδοξία το 2ο και 3ο αιώνα: Χριστιανικά απόκρυφα, Γνωστικισμός και αντιαιρετικοί θεολόγοι (Ειρηναίος Λυώνος και Ιππόλυτος Ρώμης). 8. Οι Θεολόγοι της Μικράς Ασίας, η Αντιοχειανή και η Αλεξανδρινή Σχολή. 9. Οι μεγάλοι Αλεξανδρινοί Θεολόγοι: Κλήμης Αλεξανδρεύς, Ωριγένης και Δίδυμος ο Τυφλός 10. Αίρεση και Ορθοδοξία κατά τον 4ο αιώνα: Ο Αρειανισμός και οι υπέρμαχοι του δόγματος της Νικαίας. 11. Οι Καππαδόκες Πατέρες (Α): Μέγας Βασίλειος και Γρηγόριος Νύσσης. 12. Οι Καππαδόκες Πατέρες (Β): Γρηγόριος o Θεολόγος και Αμφιλόχιος Ικονίου. 13. Iωάννης ο Χρυσόστομος και η Αντιοχειανή θεολογία.
Λέξεις Κλειδιά
Πατρολογία, Πατέρες της Εκκλησίας, Αποστολικοί Πατέρες, Απολογητές, Αλεξανδρινή Σχολή, Καππαδόκες Πατέρες, Ιωάννης Χρυσόστομος
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Όλες οι διαλέξεις οργανώνονται με τη χρήση powerpoint στην αίθουσα διδασκαλίας. Επιπλέον, παρέχονται ηλεκτρονικοί σύνδεσμοι που αφορούν στο περιεχόμενο του μαθήματος τόσο στη διεύθυνση του μαθήματος στο Blackboard όσο και στο blog του διδάσκοντος Patristica et hagiographica [http://blogs.auth.gr/spaschal/]
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις391,6✓
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων50,2✓
Συγγραφή εργασίας / εργασιών210,8✓
Εξετάσεις602,4
Σύνολο1255
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Βιβλίο [2687]: ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. ΤΟΜΟΣ Α´, ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Κ. Λεπτομέρειες 2. Βιβλίο [13224]: Εκκλησιαστική γραμματολογία και κείμενα πατερικής γραμματείας, Τσάμης Δημήτριος Γ. Λεπτομέρειες
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Α´ (Εισαγωγή), Θεσσαλονίκη 2004 (Ηλεκτρονικές Σημειώσεις από το elearning.auth.gr) Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Β´ (Περίοδος Διωγμών), Θεσσαλονίκη 2005 Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Γ´ (Περίοδος Θεολογικής Ακμής, Δ´ και Ε´ αιώνες), Θεσσαλονίκη 2008 Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, τ. Α´ (Εισαγωγή, Β´και Γ´ αιώνας), Αθήνα 2011 Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, τ. Β´ (Ο τέταρτος αιώνας), Αθήνα 2011 Δ. Τσάμης, Εισαγωγή στη σκέψη των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 2005 Η. Μουτσούλας, Εισαγωγή εις την Πατρολογίαν, Αθήνα 2009 Χρ. Αραμπατζής, Χριστιανική Γραμματεία, τ. Α´: Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς και κείμενα της πρώτης χιλιετίας, Θεσσαλονίκη 2008 F. Young, L. Ayres, A. Louth (eds.), The Cambridge History of Early Christian Literature, Cambridge, 2008 C. Richardson, Early Christian Fathers, Kentucky, 2006.
Τελευταία Επικαιροποίηση
18-09-2023