Περιεχόμενο Μαθήματος
Παρουσιάζεται η επιστήμη της ερμηνευτικής και ειδικότερα η ιστορία της, η θεωρία της και η εφαρμογή των αρχαίων και νέων μεθόδων ερμηνείας στα βιβλικά κείμενα. Περιγράφονται αναλυτικά οι αρχές, οι προϋποθέσεις και οι βασικοί εκπρόσωποι των ερμηνευτικών μεθόδων από την αρχαία εκκλησία έως και σήμερα και αναλύονται σχετικά παραδείγματα με την κριτική σύγκριση των διακριτών στοιχείων τους. Γίνεται ειδική αναφορά της ερμηνευτικής στον Ορθόδοξο χώρο μέσω της δημιουργικής αξιοποίησης των σύγχρονων ερμηνευτικών μεθόδων και των διαθέσιμων βιβλικών ηλεκτρονικών πόρων.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ:
1) Ερμηνευτική. Ορισμός, βασικές αρχές, στόχοι, μεθοδολογία, αντικείμενο και προϋποθέσεις. Η Ερμηνεία στον αρχαίο, ελληνικό και ιουδαϊκό κόσμο.
2) Η Ερμηνευτική των βιβλικών κειμένων. Ιστορία, αρχές, προϋποθέσεις και προβλήματα. Ερμηνεία και Ερμηνευτική: σχέση και διαφορές.
3) Η ερμηνεία της Αγίας Γραφής στην αρχαία Εκκλησία. Ερμηνευτικές σχολές καὶ μέθοδοι. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι.
4) Η ερμηνευτική παραγωγή στον Μεσαίωνα. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι.
5) Η πατερική Ερμηνευτική. Ερμηνευτικές σχολές καὶ μέθοδοι. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι.
6) Ερμηνευτικές μέθοδοι των νεότερων χρόνων: Κριτική του κειμένου, Ιστορική κριτική, Ιστορικοφιλολογική κριτική, Μορφοϊστορία, Κριτική των πηγών, Κριτική της σύνταξης. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι. Παρουσίαση κυρίως της Μορφοϊστορίας και της Κριτικής της σύνταξης και συνοπτική έκθεση των υπολοίπων.
7) Σύγχρονες ερμηνευτικές μέθοδοι Α’: Το κοινωνιολογικό πρότυπο. Κοινωνιολογική, Πολιτισμική, Συγκριτολογική μέθοδος. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι. Παρουσίαση κυρίως της Κοινωνιολογικής ανάλυσης και συνοπτική έκθεση των υπολοίπων.
8) Σύγχρονες ερμηνευτικές μέθοδοι Β’: Το γλωσσολογικό πρότυπο. Σημασιολογική ανάλυση, Πραγματολογική προσέγγιση (Θεωρία των γλωσσικών πράξεων, Κριτική ανάλυση της Ομιλίας), Κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι. Παρουσίαση κυρίως της Σημασιολογικής ανάλυσης και συνοπτική έκθεση των υπολοίπων.
9) Λογοτεχνικές θεωρίες. Ρητορική και ρητορικο-κοινωνική ανάλυση, Αφηγηματική ανάλυση, Στρουκτουραλιστική προσέγγιση, Μεταστρουκτουραλιστική κριτική προσέγγιση, Διακειμενική προσέγγιση, Σημειωτική ανάλυση. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι. Παρουσίαση κυρίως της Ρητορικο-κοινωνικής ανάλυσης και συνοπτική έκθεση των υπολοίπων.
10) Θεωρία της πρόσληψης, Ιστορία της πρόσληψης, Κριτική προσέγγιση στο πλαίσιο του κανόνα, Θεωρία της μετάφρασης. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι. Παρουσίαση κυρίως της Ιστορίας της πρόσληψης και συνοπτική έκθεση των υπολοίπων.
11) Θεωρία της ανταπόκρισης του αναγνώστη, Αναγνωστικές θεωρίες (Φεμινιστική κριτική, Μετααποικιακή κριτική). Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι. Παρουσίαση κυρίως της Ανταπόκρισης του αναγνώστη και συνοπτική έκθεση των υπολοίπων.
12) Οικολογική ερμηνευτική. Αρχές, παραδείγματα, εκπρόσωποι.
13) Η σύγχρονη Ερμηνευτική της Καινής Διαθήκης στον ορθόδοξο χώρο. Η Ερμηνευτική και η αξιοποίησή της στη διεπιστημονική έρευνα της Καινής Διαθήκης.