Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Ⓐ — Όλοι γνωρίζουν το «Α» που περιβάλλεται από το «Ο»· όλοι το έχουν δει ως γκράφιτι σε προσόψεις σπιτιών, σε ηλεκτρονικούς μετρητές ή σε γκαραζόπορτες. Λέγεται ότι αυτό το σύμβολο εικονοποιεί τον περίφημο ορισμό του Pierre-Joseph Proudhon —η αναρχία είναι «τάξη χωρίς εξουσία»—, παραπέμποντας έτσι στη θεμελιώδη αρχή του πολιτικού αυτού κινήματος. Σε αντίθεση, δηλαδή, με τις τρέχουσες αντιλήψεις σύμφωνα με τις οποίες η αναρχία συνδέεται με το χάος, την αναταραχή και τον βανδαλισμό, για τον Proudhon η αναρχία μπορεί να βιωθεί «εντός της κοινωνικής σφαίρας [και] όχι μόνο εναντίον αυτής» (Daniel Loick).
Πράγματι, ένα μεγάλο μέρος της αναρχικής παράδοσης τονίζει ότι μπορεί να παράγει κοινωνική αρμονία — βασισμένη σε εθελοντικές συμφωνίες, στην αυτοοργάνωση και αλληλεγγύη και, προπαντός, στην απόρριψη της υπακοής προς κάθε εξουσία. Είτε ατομικά είτε συλλογικά λοιπόν: μόνο πέραν του κρατικού καταναγκασμού υπάρχει η δυνατότητα μιας ευτυχισμένης ζωής. Από αυτή την άποψη, ο αναρχισμός δεν είναι ποτέ απλώς θεωρία ή μοντέλο σκέψης· είναι πάντα ταυτοχρόνως βιωμένη πολιτική πρακτική.
Ιδανικά το σεμινάριό μας θα ακολουθήσει την αρχή μιας αντι-αυταρχικής ανταλλαγής απόψεων, θα προβεί σε διάλογο, θα πειραματιστεί. Μεταξύ άλλων θα διαβάσουμε τους θεωρητικούς Max Stirner και Pyotr Kropotkin (σχετικά με την αλληλεγγύη των ζώων) καθώς και συγγραφείς όπως τον Hans Magnus Enzensberger (Der kurze Sommer der Anarchie) ή την Marlene Streeruwitz (Die Reise einer jungen Anarchistin in Griechenland). Θα αναλύσουμε (παλιό και νέο) κινηματογραφικό υλικό για τον αναρχισμό, θα εποπτεύσουμε ιστορικές και σύγχρονες συλλογικότητες («Κ1» και «Kommune 2» στο Βερολίνο) και, τέλος, θα καλέσουμε σε συζήτηση αναρχικούς, αναρχικές και θεωρητικούς του αναρχισμού από την Ελλάδα και τη Γερμανία ...
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Bibliographie-Auswahl
Bakunin, Michael (1972): Die Commune von Paris und der Staatsbegriff, in: ders.: Staatlichkeit und Anarchie und andere Schriften, Frankfurt am Main: Ullstein.
Benjamin, Walter (1991): Zur Kritik der Gewalt, in: Gesammelte Schriften Band II.1, Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Blanqui, Auguste (2017): Die Ewigkeit durch die Gestirne. Mit einem Vorwort von Jaques Ranciére, Wien: bahoe books.
Butler, Judith (2011): On Anarchism: An Interview with Judith Butler, in: Jamie Heckert und Richard Cleminson (Hg.): Anarchism & Sexuality: Ethics, Relationships and Power, London/New York: Routledge.
Enzensberger, Hans-Magnus (1972): Der kurze Sommer der Anarchie. Buenaventura Durrutis Leben und Tod, Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Goldmann, Emma (2013): Anarchismus und andere Essays, Münster: Unrast.
Kropotkin, Peter (1911): Anarchism, in: Encyclopaedia Britannica, 11th Edition, vol. 1, Cambridge: University of Cambridge.
Landauer, Gustav (2009): Anarchismus. Ausgewählte Schriften Band 2, Lich: Edition AV.
Loick, Daniel (2017): Anarchismus zur Einführung, Hamburg: Junius.
May, Todd u.a. (2012): Εισαγωγή στον Μετα_αναρχισμό, μτφρ. Γ. Βογιατζής, Χ. Ηλιόπουλος, Athen: Σπάσει εκπίπτοντες.
Streeruwitz, Marlene (2015): Die Reise einer jungen Anarchistin in Griechenland, Frankfurt am Main: Fischer.
Tsomou, Margarita (2014): Last Exit. Zum Aufschwung solidarischer Ökonomien im Griechenland der Krise, in: WestEnd. Neue Zeitschrift für Sozialforschung 11, Frankfurt am Main: Campus, S. 79–92.