Μαθησιακά Αποτελέσματα
Το μάθημα εμβαθύνει στη συλλογιστική των διασυνδέσεων μεταξύ ατόμου, περιβάλλοντος και υλικών / μη-υλικών δικτύων. Κατά τη διάρκεια του οι φοιτητές/τριες καλούνται να διερευνήσουν κριτικά τις προεκτάσεις των αιωρούμενων γραμμικών μορφών μεταφοράς, στάσης και αναψυχής αλλά και να εγκαθιδρύσουν ενναλακτικά περιβάλλοντα (τεχνολογικά υποβοηθούμενοι χώροι και αντικείμενα) για τη μεγιστοποίηση του λειτουργικού προγράμματος της γέφυρας.
Οι φοιτητές αναμένεται ότι στα πλαίσια του μαθήματος θα:
• γνωρίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της συγκρότησης μεταβάσεων μεταξύ δυο ή περισσότερων αστικών σημείων και θα κατανοήσουν την συνθετική αντιμετώπιση στη διαδικασία μορφοποίησης της Γέφυρας
• κατανοήσουν τις θεωρήσεις της μετάβασης (από την φιλοσοφία και το πεδίο της «ψυχολογίας του βάθους» μέχρι το τεχνικό και χωρικό πεδίο μελέτης) και τους ιδιαίτερους ρόλους/προσεγγίσεις της στην αρχιτεκτονική εκπαίδευση
• εξοικειωθούν με το σχεδιασμό και την οργάνωση δημόσιων χώρων πάνω από το υγρό στοιχείο
• εξασκηθούν στη κριτική μελέτη αστικών αναπλάσεων μεγάλης κλίμακας (large scale transformations) και τις επιπτώσεις τους στο κοινωνικο/χωρικο πεδίο
• εξασκηθούν στην ανάλυση και την ερμηνεία της συνθετικής πρότασης μέσα από την διερεύνηση εγκάρσιων τομών με φυσικό μοντέλο (μακέτα)
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η καταγωγική εμπειρία της μετάβασης ορίων και της διασύνδεσης ενός σημείου με ένα άλλο που βρίσκεται «απέναντι» έχουν διαχρονικά απασχολήσει την αρχιτεκτονική ως ενδιάμεσες χωρικές συνθήκες. Ταυτόχρονα έχουν νοηματοδοτήσει τη γραμμικότητα της (δια)σύνδεσης ως μια μεσολαβούμενη -από ευμετάβλητες σχέσεις- δικτύωση. Παρόλα αυτά, η διασύνδεση ως τόπος αρχιτεκτονικής παρουσίας συχνά αγνοείται ή παραποιείται από την ασφυκτική εποπτεία της υλοποίησης. Το μάθημα εντοπίζει και διερευνά τις προεκτάσεις σχέσεων και διαστάσεων που μεσολαβούν/συμμετέχουν στην επανα-γεγονοποίηση της μετάβασης τόσο ως εμπειρία και δράση αλλά και ως αρχιτεκτονική έκφραση. Υπό αυτή την οπτική, μελετά το ζήτημα της Γέφυρας αλλά και τις παράγωγες έννοιες που αυτή εισαγάγει στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Διερευνά κριτικά τη συνεργασία της μορφής στη συγκρότηση της μετάβασης «απέναντι», ανάγοντας τη συνθετική διαδικασία στις ιδιαίτερες προϋποθέσεις του τόπου: την αιώρηση πάνω από το φυσικό, την αποκοπή και απόσταση από το σταθερό, το αδιάφορο κενό που σημαδεύει τις εσωτερικές πορείες.
Οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν κριτικά το σχεδιασμό μιας «ενδιάμεσης» συνθήκης χωρικής εμπειρίας που ανήκει, κατά τον Bachelard, στη φαινομενολογία του ρήματος κατοικώ– έναν αναδυόμενο τύπο κατοίκησης στην πόλη που δεν ταυτίζεται όμως ούτε με την απλή παραμονή στον ανοιχτό δημόσιο χώρο ούτε και με το στερεότυπο πρόγραμμα της γέφυρας ως γραμμική μεταφορά και μετακίνηση. Το εργαστηριακό θέμα διερευνά τη συνθετική, πολυλειτουργική και κοινωνική διάσταση αυτής της ενδιάμεσης εναλλακτικής: μιας συλλογικής μορφής εγκατάστασης πάνω από το υγρό στοιχείο με στόχο να κάνει τους επισκέπτες πρόθυμους στην περιπέτεια του ταξιδιού «απέναντι».
Η μεθοδολογία του εργαστηρίου μπορεί να συνοψιστεί σε δύο δέσμες προσεγγίσεων: αφενός, σε αυτές που στοχεύουν στη συνάντηση της αρχιτεκτονικής με τα υλικά όρια της και αφετέρου, σε εκείνες που τα ξεπερνούν προσεγγίζοντας μια εναρκτήρια διαλεκτική ανάμεσα στις μεταβατικές πορείες και τη φαντασμαγορία τους.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Carlos Smaniotto Costa and Konstantinos Ioannidis, The Making Of The Mediated Public Space- Essays on emerging urban phenomena, http://209.177.156.169/libreria_cm/archivos/pdf_1711.pdf
Smaniotto Costa, C., Šuklje Erjavec, I., Kenna, T., de Lange, M., Ioannidis, K., Maksymiuk, G., de Waal, M. (Eds.) CyberParks – The Interface Between People, Places and Technology:New Approaches and Perspectives, 2019, Springer
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-3-030-13417-4.pdf
Klaske Havik, Urban Literacy: A Scriptive Approach to the Experience, Use and Imagination of Place, 2012, TU Delft
Lars Marcus, Alexander Ståhle, Malin Dahlhielm, Architectural Knowledge and Complex Urban Space: Analysis of Five Proposals for Slussen in Stockholm, Journal of Space Syntax, 177-198, 2010, v1.