Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα
(1) αποκτήσουν γενικές γνώσεις του υλικού πολιτισμού των πρώιμων ιστορικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων,
(2) μελετήσουν τα τέχνεργα και τις αρχαιολογικές θέσεις σε συνδυασμό με τις γραπτές μαρτυρίες,
(3) κατανοήσουν το καλλιτεχνικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο του αρχαίου ελληνικού υλικού πολιτισμού ,
(4) παρουσιάσουν σημαντικά μνημεία της γεωμετρικής, αρχαϊκής και κλασικής εποχής,
(5) είναι σε θέση να συζητήσουν τη διαπολιτισμική διάδραση των πρώιμων ιστορικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων και τις επιπτώσεις της στον υλικό πολιτισμό.
(6) εξασκηθούν στην προφορική και γραπτή παρουσίαση των ιδεών και επιχειρημάτων τους.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα επικεντρώνεται στις διάφορες εκφάνσεις του ελληνικού πολιτισμού και στις ποικίλες κατηγορίες των υλικών καταλοίπων του κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη των ιστορικών χρόνων έως την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (1100-323 π.Χ.), με έμφαση στην αρχαϊκή (700-480 π.Χ.) και την κλασική (480-323 π.Χ.) περίοδο. Συγκεκριμένα εξετάζονται θέματα που σχετίζονται με τη γένεση και την εξέλιξη της πόλης-κράτους, την ίδρυση των αποικιών στις ακτές της Μεσογείου, του Αιγαίου και του Εύξεινου Πόντου, την ίδρυση και την οργάνωση των τοπικών και πανελλήνιων ιερών, την πολεοδομική οργάνωση, τις ταφικές πρακτικές, την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής (θρησκευτικής και κοσμικής), της πλαστικής, της κεραμικής, της μεγάλης ζωγραφικής, της μεταλλοτεχνίας, της μικροτεχνίας. Εξετάζονται επίσης οι σχέσεις των Ελλήνων με γειτονικούς λαούς, ο ανταγωνισμός και οι ηγεμονικές τάσεις των ελληνικών πόλεων-κρατών που είχαν ως αποτέλεσμα την επικράτηση του βασιλείου της Μακεδονίας και συζητούνται ερμηνευτικά ζητήματα σε σχέση με τις πολιτικές και κοινωνικές δομές, καθώς και θέματα θρησκευτικής, οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα.
Λέξεις Κλειδιά
Σκοτεινοί αιώνες, αρχαϊκή εποχή, κλασική εποχή, αρχιτεκτονική, πλαστική, κεραμική, μικροτεχνία, πανελλήνια ιερά, πολεοδομία, ταφικές πρακτικές
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
R. Neer, Τέχνη και αρχαιολογία του ελληνικού κόσμου, μτφρ. Α. Καλλέγια, Αθήνα: εκδ. Καρδαμίτσα, 2018.
T. Hölscher,Κλασική Αρχαιολογία, μτφρ. Π. Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη: University Studio Press, β΄εκδ. 2019.
Chr. Howgego, Η αρχαία ιστορία μέσα από τα νομίσματα, μτφρ. Μ. Ζαχαριάδου, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2009
G. Gruben, Ιερά και ναοί των αρχαίων Ελλήνων, μτφρ. Δ. Ακτσελή, Αθήνα: εκδ. Καρδαμίτσα, β΄ εκδ. 2015.
J. Boardman, Η ιστορία των αρχαίων ελληνικών αγγείων, μτφρ. Κ. Κοπανιάς, Αθήνα: εκδ. Πατάκη, 2006.
J. Boardman, Ελληνική πλαστική: Αρχαϊκή περίοδος, μτφρ. Ε. Σημαντώνη-Μπουρνιά, Αθήνα: εκδ. Καρδαμίτσα, 1982.
J. Boardman, Ελληνική πλαστική: Κλασική περίοδος, μτφρ. Δ. Τσουκλίδου, Αθήνα: εκδ. Καρδαμίτσα, 2002
Μ. Τιβέριος, Ελληνική τέχνη: Αρχαία αγγεία, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1996.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Cl. Rolley, Η ελληνική πλαστική, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα β' εκδ. 2015.
J. Boardman, Αθηναϊκά μελανόμορφα αγγεία, εκδ. Καρδαμίτσα,Αθήνα β΄ εκδ. 2001.
J. Boardman, Αθηναϊκά ερυθρόμορφα αγγεία: αρχαϊκή περίοδος, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1985.
J. Boardman, Αθηναϊκά ερυθρόμορφα αγγεία: κλασική περίοδος, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1995.