ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ: Εμβάθυνση στην τραγική δραματουργία

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ: Εμβάθυνση στην τραγική δραματουργία / SPECIAL TOPICS IN ANCIENT GREEK THEATRE I
ΚωδικόςΑΔ0301
ΣχολήΚαλών Τεχνών
ΤμήμαΘεάτρου
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΕλένη Παπάζογλου
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID120000978

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Θεάτρου (2019-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 62
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
Δραματολογία-ΠαραστασιολογίαΥποχρεωτικό Κατεύθυνσης425
ΥποκριτικήΕπιλογής Κατεύθυνσης425
Σκηνογραφία-ΕνδυματολογίαΕπιλογής Κατεύθυνσης425
ΣκηνοθεσίαΥποχρεωτικό Κατεύθυνσης425

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ: Εμβάθυνση στην τραγική δραματουργία
Ακαδημαϊκό Έτος2023 – 2024
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Class ID
600249007
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
  • Eξ απoστάσεως εκπαίδευση
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές - διευρύνουν και εμβαθύνουν τη γνώση τους πάνω στο έργο των θεατρικών συγγραφέων της Αρχαιότητας - εξοικειώνονται με την πολλαπλότητα των μεθόδων προσέγγισης των επιμέρους έργων του αρχαίου δράματος και το εύρος των προτεινόμενων ερμηνειών - εξοικειώνονται με ζητήματα σύγχρονων παραστάσεων αρχαίου δράματος
Γενικές Ικανότητες
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα συνεχίζει και εμβαθύνει τις θεματικές των δύο εισαγωγικών μαθημάτων κορμού, μέσα από αναλυτικές αναγνώσεις έργων του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι, επιπλέον, να αναδείξει την πολλαπλότητα των μεθοδολογικών προσεγγίσεων των επιμέρους έργων, αλλά και το εύρος των προτεινόμενων ερμηνειών. Το μάθημα, επίσης, ασχολείται με ζητήματα σύγχρονων παραστάσεων αρχαίου δράματος. Α. Διδακτικές ενότητες Προσοχή: Οι διδ. ενότητες δεν αντιστοιχούν ακριβώς στις διδακτικές εβδομάδες. Ο σχολιασμός κάποιων έργων μπορεί να επεκταθεί σε περισσότερα του ενός μαθήματα, ανάλογα με το έργο αλλά και την ετοιμότητα της τάξης. Θα τηρηθεί, πάντως, η σειρά εξέτασης των έργων. Υπενθυμίζεται ότι οι φοιτητές θα πρέπει να προσέρχονται στο μάθημα, έχοντας διαβάσει το έργο που ορίζεται κάθε βδομάδα προς συζήτηση. Διδακτικές ενότητες Προσοχή: Οι διδ. ενότητες δεν αντιστοιχούν ακριβώς στις διδακτικές εβδομάδες. Ο σχολιασμός κάποιων έργων μπορεί να επεκταθεί σε περισσότερα του ενός μαθήματα, ανάλογα με το έργο αλλά και την ετοιμότητα της τάξης. Θα τηρηθεί, πάντως, η σειρά εξέτασης των έργων. Υπενθυμίζεται ότι οι φοιτητές θα πρέπει να προσέρχονται στο μάθημα, έχοντας διαβάσει το έργο που ορίζεται κάθε βδομάδα προς συζήτηση. 1. Αντουάν Βιτέζ: Τρεις Ηλέκτρες. 2. Σοφοκλής, Φιλοκτήτης. Ανάμεσα στον στρουκτουραλισμό και την πολιτική (α) 3. Σοφοκλής, Φιλοκτήτης. Ανάμεσα στον στρουκτουραλισμό και την πολιτική (β) 4. Ευριπίδης, Βάκχες. Ανάμεσα στον στρουκτουραλισμό και την ψυχανάλυση (α). 5. Ευριπίδης, Βάκχες. Ανάμεσα στον στρουκτουραλισμό και την ψυχανάλυση (β). 6. Ευριπίδης, Μήδεια. Το ζήτημα της φύσης του δραματικού προσώπου. 7. Ευριπίδης, Μήδεια: Πρόσληψη 8. Αισχύλος, Ικέτιδες. Τελετουργική διαφθορά και ψυχανάλυση 9. Ευριπίδης, Ικέτιδες. Τελετουργική διαφθορά και πολιτική 10. Αισχύλος, Επτά επί Θήβας (α) 11. Αισχύλος, Επτά επί Θήβας (β) 12. Ευριπίδης, Φοίνισσες 13. Ευριπίδης, Ελένη και Άλκηστη. Το πρόβλημα των ειδολογικών κατατάξεων
Λέξεις Κλειδιά
Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, αρχαία ελληνική τραγωδία, πρόσληψη αρχαίου δράματος
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Διαφάνειες
  • Βιβλίο
  • φυλλάδια
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
Περιγραφή
ppt, videos
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις642,6
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων271,1
Εξετάσεις341,4
Σύνολο1255
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η επίδοση των φοιτητών αξιολογείται μέσα από γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου. Η βαθμολόγηση βασίζεται: - στον βαθμό κατανόησης όρων και εννοιών - στην ικανότητα σύνθεσης πληροφοριών και διατύπωσης ερμηνειών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
D. Wiles, Το αρχαίο ελληνικό δράμα ως παράσταση, μτφ. Ελ. Οικονόμου, θεώρηση μτφ. Κ. Σκλαβενίτη, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2009 C. Meier, Η πολιτική τέχνη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, μτφ. Φλ. Μανακίδου, επιμ. Μ. Ιατρού, Ινστιτούτο του Βιβλίου - Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1997 Ελένη Παπάζογλου, «Μια γνώριμη κυρά της ιθαγένειάς μας»: Η εξοικείωση με την αρχαία τραγωδία στη νεοελληνική σκηνή, Νήσος, Αθήνα 2022. Marianne McDonald, Αρχαίος ήλιος, νέο φώς: το αρχαίο ελληνικό δράμα στη σύγχρονη σκηνή, μτφ. Παύλος Μάτεσις, 1η έκδ., Εστία, Αθήνα 1993. R. P. Winnington-Ingram, Σοφοκλής: Ερμηνευτική προσέγγιση, μτφ. Ν. Κ. Πετρόπουλος και Χ. Π. Φαράκλας, Ινστιτούτο του βιβλίου - Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1999. Σενέκας, Μήδεια, μτφ. Τάσος Ρούσος, Καστανιώτης, Αθήνα 2000 Ευριπίδης, Τρωάδες, Μήδεια, μτφ. Θανάσης Βαλτινός, Εστία, Αθήνα 2020.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Σημ. Για κάθε ένα από τα παραπάνω έργα διανέμεται στην τάξη ειδικό φυλλάδιο, με τις ειδικές θεματικές του έργου και τη σχετική βιβλιογραφία (μπορείτε να βρείτε τα φυλλάδια σε ηλεκτρονική μορφή στο e-learning). Εδώ εμφανίζεται μια επιλογή από τα γενικότερα βιβλία για τους τρεις τραγικούς. Baldry H. C., Το τραγικό θέατρο στην αρχαία Ελλάδα, μτφ. Γ. Χριστοδούλου και Λ. Χατζηκώστα, Καρδαμίτσας, Αθήνα 1981. Beaufret Jean, Χαίλντερλιν & Σοφοκλής, μτφ. Ιωάννα Αβραμίδου, Σαιξπηρικόν, Αθήνα 2010. Beer Josh, Sophocles and the Tragedy of Athenian Democracy, Praeger, Westport, Conn. 2004. Blundell M. W., Helping Friends and Harming Enemies: A Study in Sophocles and Greek Ethics, Cambridge University Press, Cambridge 1989. Bowra C. M., «Sophocles on His Own Development», American Journal of Philology, τμ. 61, τχ. 4 (1940), σ. 385–401. Cropp Martin, K. H Lee και David Sansone (επιμ.), Euripides and Tragic Theatre in the Late Fifth Century. Illinois Classical Studies 24-5, Stipes Pub. LLC, Champaign, Ill 2000. Dunn Francis M., Tragedy’s End: Closure and Innovation in Euripidean Drama, Oxford University Press, Oxford & New York 1996. Easterling P. E. (επιμ.), Οδηγός για την αρχαία Ελληνική τραγωδία από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, μτφ. Λίνα Ρόζη και Κώστας Βαλάκας, ΠΕΚ, Ηράκλειο 2007. Easterling P. E. και B. M. W. Knox (επιμ.), Ιστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, μτφ. Ν. Κονομή, Χρ. Γρίμπα, Μ. Κονομή, και Α. Στεφανή, 3η εκδ. αναθεωρημένη., Δημ. Ν. Παπαδήμα, Αθήνα 1999. Ιδ. τα κεφάλαια: P. E. Easterling, «Σοφοκλής», 394-419 και «Ευριπίδης», 420-450. Foley Helene, Ritual Irony: Poetry and Sacrifice in Euripides, Cornell Univ. Press, Ithaca 1985. Goldhill Simon, «The Great Dionysia and Civic Ideology», στο: J. J. Winkler και Froma Zeitlin (επιμ.), Nothing to Do with Dionysos?: Athenian Drama in its Social Context, Princeton University Press, Princeton N.J. 1990, σ. 97–129. Το διαβάσαμε στο Θέατρο Ι. Αυτή τη φορά θέλω να προσέξετε τον σχολιασμό του Φιλοκτήτη. ———, Sophocles and the Language of Tragedy, Oxford University Press, Oxford 2012. Goldhill Simon και Edith Hall (επιμ.), Sophocles and the Greek Tragic Tradition, Cambridge University Press, Cambridge 2009. Gregory Justina (επιμ.), Όψεις και θέματα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας: 31 εισαγωγικά δοκίμια με 14 εικόνες εντός κειμένου, μτφ. Δανιήλ Ιακώβ, Μαρία Καίσαρ, Γαρουφαλιά Φιλίππου, και Όλγα Μπεζαντάκου, Παπαδήμας, Αθήνα 2010. Hose Martin, Ευριπίδης: Ο ποιητής των παθών, επιμ. Ν. Π. Μπεζαντάκος, μτφ. Μπέτυ Ταραντίλη, Καρδαμίτσα, Αθήνα 2011. Kennedy Rebecca Futo (επιμ.), Brill’s Companion to the Reception of Aeschylus, Brill, Leiden & Boston 2018. Knox Bernard, The Heroic Temper: Studies in Sophoclean Tragedy, University of California Press, Berkeley 1964. Kyriakou Poulheria, The Past in Aeschylus and Sophocles, Walter de Gruyter, Berlin & New York 2011. Lauriola Rosanna και Kyriakos N Dēmētriou (επιμ.), Brill’s Companion to the Reception of Euripides, Brill, Leiden; Boston 2015. ——— (επιμ.), Brill’s Companion to the Reception of Sophocles, Brill, Leiden & Boston 2017. Lesky Albin, Η τραγική ποίηση των αρχαίων Ελλήνων.1. Από τη γένεση του είδους ως και τον Σοφοκλή, μτφ. Ν. Χ. Χουρμουζιάδης, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1987. ———, Η τραγική ποίηση των αρχαίων Ελλήνων. 2. Ο Ευριπίδης και το τέλος του είδους, μτφ. Ν. Χ. Χουρμουζιάδης, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1988. Πολλές σελίδες αυτών των δύο βιβλίων αφορούν μόνον κλασικούς φιλολόγους. Ωστόσο, είναι ένα βασικό βιβλίο για το αρχαίο δράμα, που περιλαμβάνει όλους τους ποιητές και, κατά σημεία, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο και σε θεατρολόγους. Στη συζήτηση των διαφόρων ερμηνευτικών απόψεων για τα έργα, η βιβλιογραφική ενημέρωση σταματά περ. στη δεκαετία του 80. Ωστόσο, μέχρι τότε, η επισκόπηση του Λέσκυ είναι καίρια. Μαρκαντωνάτος Ανδρέας και Χρήστος Τσαγγάλης (επιμ.), Σοφοκλής. Τριάντα δύο μελέτες, μτφ. Κική Δημοπούλου, University Studio Prees, Θεσσαλονίκη 2019. Mastronarde Donald J., The Art of Euripides: Dramatic Technique and Social Context, Cambridge University Press 2010, 377 σ. McDonald M., Η ζώσα τέχνη της ελληνικής τραγωδίας, μτφ. Ελ. Τσερεζολε, Αιθήρ, Αθήνα 2005. McLure Laura K. (επιμ.), Ευριπίδης. 35 μελέτες. Eπιμ. Ε. Σιστάκου και Α. Ρεγκάκος, μτφ. Δ. Μουρατίδης, Φωτεινή Πετικα-Ψαρούλη, Μαρία-Δέσποινα Ράμμου, Φιλιώ Φιλίππου, Εβίνα Σιστάκου, και Αντώνης Ρεγκάκος, University Studio Prees, Θεσσαλονίκη 2021. Meier Christian, Η πολιτική τέχνη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, επιμ. Μ. Ιατρού, μτφ. Φλ. Μανακίδου, Καρδαμίτσας, Αθήνα 1997, 281 σ. Michelini Ann N, Euripides and the Tragic Tradition, University of Wisconsin Press, Madison, Wis. 1987. Παπάζογλου Ελένη, «Ιδού: πάθος. Σημείωμα για τη δραματουργία του συναισθήματος στον Σοφοκλή», Σκηνή, τχ. 8 (2017), σ. 18–29. Rabinowitz Nancy Sorkin, Anxiety Veiled: Euripides and the Traffic in Women, Cornell University Press, Ithaca & London 1993. Rosenmeyer Thomas, The Art of Aeschylus, Univ. of California P., Berkeley 1982. Scott W. C., Musical Design in Aeschylean Theater, University Press of New England, Hanover 1984. Segal Charles, Sophocles’ Tragic World: Divinity, Nature, Society, Harvard University Press, Cambridge Mass. 1998. ———, Tragedy and Civilization: An Interpretation of Sophocles, 2nd έκδ., Univ. of Oklahoma Press, Norman 1999. Silk M. S. (επιμ.), Tragedy and the Tragic. Greek Theatre and Beyond, OUP, Oxford; New York 1996. Συλλογικός τόμος με πολλά και ενδιαφέροντα άρθρα για το τραγικό θέατρο, από μερικούς από τους καλύτερους μελετητές της αγγλοσαξονικού κυρίως χώρου. Sommerstein Alan, Αρχαίο ελληνικό δράμα και δραματουργοί, μτφ. Ι. Ν. Παπαδοπούλου και Α. Χρήστου, Μεταίχμιο, Αθήνα 2007. Taplin Oliver, The Stagecraft of Aeschylus: The Dramatic Use of Exits and Entrances in Greek Tragedy, Clarendon Press, Oxford [Eng.] 1977. ———, Η αρχαία ελληνική τραγωδία σε σκηνική παρουσίαση, μτφ. Β. Ασημομύτης, Παπαδήμας, Αθήνα 1988. Valakas Kostas, «The Use of the Body by Actors in Tragedy and Satyr Play», στο: P. E. Easterling και Edith Hall (επιμ.), Greek and Roman Actors. Aspects of an Ancient Profession, Cambridge University Press, Cambridge 2002, σ. 69–92. Walton Michael, Το αρχαίο ελληνικό θέατρο επί σκηνής. Εγχειρίδιο για τις παραστάσεις του αρχαίου δράματος στην κλασική εποχή και στους νεότερους χρόνους, μτφ. Κ. Αρβανίτη και Β. Μαντέλη, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2007. Προσοχή στη χρήση αυτού του βιβλίου: α) υπάρχουν λάθη και β) η συζήτηση των ερμηνειών σε κάθε έργο είναι πολύ περιορισμένη. Συχνά, μια ερμηνεία εμφανίζεται ως αυτονόητη και αποκλειστική, παρόλο που στο πλαίσιο των αρχαιογνωστικών σπουδών έχουν υποστηριχθεί με ισχυρά επιχειρήματα πολύ διαφορετικές ερμηνευτικές προτάσεις (χαρακτηριστικό παράδειγμα η συζήτηση για τη σοφόκλεια Ηλέκτρα). ΜΗΝ ΕΠΑΝΑΠΑΥΘΕΙΤΕ λοιπόν Whitman C. H., Ο Ευριπίδης και ο κύκλος του μύθου, επιμ. Μ. Ι. Γιόση, μτφ. E. Θωμαδάκη, Εκδ. του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 1996. Winkler J. J. και Froma Zeitlin (επιμ.), Nothing to Do with Dionysos? : Athenian Drama in its Social Context, Princeton Univ. Press, Princeton N.J. 1990. Winnington-Ingram R. P., Σοφοκλής: Ερμηνευτική προσέγγιση, μτφ. Ν. Κ. Πετρόπουλος και Χ. Π. Φαράκλας, Ινστιτούτο του βιβλίου - Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1999.
Τελευταία Επικαιροποίηση
27-04-2024