ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

Eιδίκευσης / Kατεύθυνσης

Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων

Οι φοιτητές αναμένεται ότι θα • εξοικειωθούν με συγκεκριμένους θεματικούς τομείς και να εμβαθύνουν περαιτέρω σε ερευνητικά προβλήματα της Βυζαντινής Ιστορίας • μπορούν να αποτιμήσουν διαφορετικές επιστημονικές προσεγγίσεις για συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούν στη θεσμική οργάνωση και την εσωτερική και εξωτερική πολιτική και στρατιωτική ιστορία του Βυζαντινού κράτους • εμβαθύνουν παράλληλα σε ειδικό θέμα της θεματικής ενότητας σχετικό με τους τομείς της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής και τις σχέσεις του Βυζαντίου με γειτονικά κράτη και φύλα (διπλωματία, στρατιωτική οργάνωση, πολεμικές επιχειρήσεις). • αναπτύξουν περαιτέρω τις κριτικές και συνθετικές τους ικανότητες στην παραγωγή γραπτού λόγου με τη χρήση βυζαντινών πηγών και σύγχρονης βιβλιογραφίας • θα βελτιώσουν τη δυνατότητά τους να αποτιμούν και να αξιολογούν ιστορικά ερωτήματα επιχειρηματολογώντας κατάλληλα γι' αυτά • εξοικειωθούν με διεπιστημονικές προσεγγίσεις της συγκεκριμένης θεματικής ενότητας.

Γενικό περιεχόμενο: Όπως υποδηλώνεται σαφώς στον τίτλο του, βασικό αντικείμενο ενασχόλησης του συγκεκριμένου μαθήματος (Υποχρεωτικό Ειδίκευσης - Θεματικής Ενότητας / ΥΕΙΔ) αποτελεί η ανάλυση –κυρίως δια της προσέγγισης ευρύτερης βιβλιογραφικής ύλης– τριών κυρίως (ή ειδικά ενός εξ αυτών), διακριτών αλλά και αλληλοσυνδεόμενων, ερευνητικών θεματικών της Βυζαντινής Ιστορίας: Πολιτική, Άμυνα και Διπλωματία της λεγόμενης «Ρωμαίων πολιτείας» ή απλώς «Ρωμανίας», δηλαδή του ανατολικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (324-1453), όπως αυτές σημειώθηκαν ή ασκήθηκαν καταρχάς στο στενό γεωπολιτικό της πυρήνα (Κωνσταντινούπολη, Στενά, κόσμος Αιγαίου αλλά και στον ευρύτερο γεωγραφικό (χερσαίο και θαλάσσιο) κόσμο της ανατολικής Μεσογείου (που η ίδια επίσης εξουσίαζε ή επηρέαζε άμεσα), των όμορων περιοχών της και ακόμη μακρύτερα κατά τους τελευταίους αιώνες της ύστερης αρχαιότητας (ca. 4ος - αρχές 7ου αι.) και τους μετέπειτα μεσαιωνικούς χρόνους (ca. μέσα 7ου - μέσα 15ου αι.). Οι ανωτέρω θεματικές καλύπτουν τα κύρια ερευνητικά θέματα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής του Βυζαντίου εστιάζοντας ειδικά στους τομείς της προστασίας των ορίων και της εσωτερικής επικράτειας του κράτους (σύνορα, στρατιωτική οργάνωση, πόλεμοι, μάχες, επιχειρήσεις, εισβολές κλπ.) αλλά και της τέχνης και πρακτικής της διεξαγωγής ποικίλων διαπραγματεύσεων με τρίτα μέρη (αποστολή πρεσβειών σε οργανωμένα κράτη ή φυλετικές ή άλλες ανθρώπινες ομάδες, καταβολή πάκτων, αποστολή δώρων, σύναψη συνθηκών ή συμφωνιών, παρακολούθηση / εποπτεία και έλεγχος γειτονικών ή και πιο μακρινών περιοχών κλπ.). Το μάθημα αναφέρεται παράλληλα στις διαφορετικές ιστοριογραφικές προσεγγίσεις των συγκεκριμένων ερευνητικών προβλημάτων. Η βυζαντινή μελέτη, ανάπτυξη και εφαρμογή των προαναφερθέντων θεωρητικών και πρακτικών πεδίων, αλλά και των ανάλογων ιδεολογικών πλαισίων, θεσμών, μηχανισμών και δράσεων που συνδέονταν άμεσα με αυτά, βασίστηκαν οπωσδήποτε εν μέρει στην παλαιότατη ελληνιστική και (κυρίως) ρωμαϊκή κρατική παράδοση και πολιτική εμπειρία που διέσωζε επιμελώς και συντεταγμένα ως νόμιμος και εκ των πραγμάτων κληρονόμος το Βυζάντιο· παράλληλα όμως, επανακαθορίστηκαν κατά τους 4ο - 6ο αι. υπό το πρίσμα και την επιρροή του νέου πολιτειακού απολυταρχισμού (δεσποτεία), του αναπτυχθέντος γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού, του ανανεωμένου διοικητικού και νομοθετικού πλαισίου αλλά –ως ένα βαθμό– (ιδεολογικά) και του χριστιανισμού, ενώ εξακολούθησαν να αναπροσαρμόζονται διαρκώς (κατ’ οικονομία) στις εκάστοτε πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και στρατιωτικές αλλαγές και πραγματικότητες. Γενικότερα, η ανάπτυξή τους υπήρξε ιδιαίτερα εξελιγμένη, πολύπλοκη και γενικότερα αξιοσημείωτη, ειδικά για τα δεδομένα των μεσαιωνικών χρόνων, και οπωσδήποτε συνέβαλλε τα μέγιστα στον υπερχιλιετή ιστορικό βίο του Βυζαντίου. Βασικοί μαθησιακοί στόχοι: To Βυζάντιο αναδείχθηκε και ενίοτε διέπρεψε ως εξελιγμένο και ιδιαίτερα οργανωμένο για την εποχή του κράτος· παράλληλα, ανέπτυξε και υπήρξε ιδιαίτερα καινοτόμο και προσαρμοστικό στα πεδία της Πολιτικής, της Άμυνας και της Διπλωματίας. Γι’ αυτούς τους λόγους, τα τελευταία χρήζουν ειδικής, συστηματικής και διεξοδικής (ξεχωριστής και συνολικής) διερεύνησης και παρουσίασης, ώστε να αναδειχθούν και να γίνουν κατανοητά. Κύριος σκοπός του μαθήματος είναι η προσέγγιση και ανάλυση των συγκεκριμένων θεματικών, κυρίως με τη χρήση ευρύτερης βιβλιογραφικής ύλης, δια της οποίας θα πραγματοποιούνται οι διαλέξεις του μαθήματος αλλά και θα προετοιμαστούν ειδικές ατομικές εργασίες από τους / τις φοιτητές /-ήτριες που θα το παρακολουθήσουν (βλ. σχετικά και κατωτέρω), αλλά και με ποικίλους άλλους –διακριτούς και αλληλοσυμπληρούμενους– τρόπους ή μεθόδους (π.χ. προβολές οπτικού υλικού, ιστορικός διάλογος και προβληματισμός, αλληλεπίδραση διδάσκοντος και συμμετεχόντων, παρουσίαση ειδικών μελετών και χρήση αυτών για την εκπόνηση εργασιών, αφομοίωση ειδικής ιστορικής ύλης, προφορική ή γραπτή εξέταση). Οι συγκεκριμένες πρακτικές πρόκειται να αναδείξουν, στους / στις φοιτητές /-ήτριες που θα παρακολουθήσουν το μάθημα, το ευρύτερο περιεχόμενο, τις επιμέρους πτυχές, τις (ανά χρονική περίοδο) προσαρμογές και διαφοροποιήσεις αλλά και τον ευρύτερο ρόλο της βυζαντινής Πολιτικής, Άμυνας και Διπλωματίας· παράλληλα, οι ίδιες πρακτικές θα διασφαλίσουν για τους / τις συμμετέχοντες /-ουσες την επαρκή κατανόηση της σημασίας και των χαρακτηριστικών των συγκεκριμένων πεδίων αλλά και της σύζευξης, σύνθεσης και χρησιμοποίησής τους μέσω της εφαρμογής και άσκησης μιας κοινής συνισταμένης, της λεγόμενης «βυζαντινής Υψηλής Στρατηγικής». Για τους ανωτέρω λόγους παρέχεται στους / στις φοιτητές /-ήτριες, που θα παρακολουθήσουν το συγκεκριμένο μάθημα και θα αξιολογηθούν δια της προετοιμασίας ειδικών εργασιών και ατομικής προφορικής εξέτασης (μετά το πέρας των παραδόσεων), η δυνατότητα δωρεάν απόκτησης μέσω του Ευδόξου (Υπηρεσία διαχείρισης διδακτικών συγγραμμάτων) των εξειδικευμένων εγχειριδίων των John F. Haldon (Οι πόλεμοι του Βυζαντίου) και Edward N. Luttwak (Η υψηλή στρατηγική της Βυζαντινής αυτοκρατορίας), τα οποία έχουν μεταφραστεί στην ελληνική γλώσσα. Syllabus: Μάθημα 1: Εισαγωγή: Η βυζαντινή μελέτη, ανάπτυξη και εφαρμογή των θεωρητικών και πρακτικών πεδίων της «Πολιτικής», της «Άμυνας» και της «Διπλωματίας» αλλά και των ανάλογων ιδεολογικών πλαισίων, θεσμών, μηχανισμών και δράσεων που συνδέονταν άμεσα με αυτά, βασίστηκαν οπωσδήποτε εν μέρει στην παλαιότατη ελληνιστική και (κυρίως) ρωμαϊκή κρατική παράδοση και πολιτική εμπειρία που διέσωζε επιμελώς και συντεταγμένα ως νόμιμος και εκ των πραγμάτων κληρονόμος το Βυζάντιο· παράλληλα όμως, επανακαθορίστηκαν κατά τους 4ο - 6ο αι. υπό το πρίσμα και την επιρροή του νέου πολιτειακού απολυταρχισμού (δεσποτεία), γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού, διοικητικού και νομοθετικού πλαισίου αλλά –ως ένα βαθμό– (ιδεολογικά) και του χριστιανισμού, ενώ εξακολούθησαν να αναπροσαρμόζονται διαρκώς (κατ’ οικονομία) στις εκάστοτε πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και στρατιωτικές αλλαγές και πραγματικότητες. Γενικότερα, η ανάπτυξή τους υπήρξε ιδιαίτερα εξελιγμένη, πολύπλοκη και γενικότερα αξιοσημείωτη, ειδικά για τα δεδομένα των μεσαιωνικών χρόνων, και οπωσδήποτε συνέβαλλε τα μέγιστα στον πολύ μεγάλο ιστορικό βίο του Βυζαντίου. Πρωτογενή κείμενα που παρέχουν πληροφορίες για τα πεδία της βυζαντινής Πολιτικής, Άμυνας και Διπλωματίας. Καθορισμός ύλης μαθήματος και τρόπου εξέτασης, πιθανή ανάθεση εργασιών. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 2: Eρμηνεία και σχολιασμός των συνθηκών / εξελίξεων που αναπτύχθηκαν στο 1ο μάθημα: Οι προαναφερθείσες συνθήκες ερμηνεύονται από την πολύ μεγάλη ιστορική, πολιτισμική, πολιτική και κρατική παράδοση που χαρακτήριζαν την αυτοκρατορία, ως κράτος και κοινωνία, καθώς και από τον πολύπλοκο και οικουμενικό (ενίοτε πολυφυλετικό, πολυπολιτισμικό και πολυθρησκευτικό αλλά παράλληλα εθνικά, ιδεολογικά και πολιτικά συνεκτικό) πολιτειακό, διοικητικό και κοινωνικό του χαρακτήρα (π.χ. δεσποτικό πολίτευμα, στο οποίο λειτουργούσαν και αναπτύσσονταν αντίρροποι πολιτειακοί παράγοντες και κοινωνικές δυνάμεις και αντιλήψεις, συγκεντρωτική κεντρική και επαρχιακή διοίκηση [χαρακτηριστική λ.χ. υπήρξε η βυζαντινή θεωρητική αντίληψη και πρακτική εφαρμογή των εννοιών της «τάξεως» και «ευταξίας»], εξελιγμένοι θεσμοί και λειτουργίες, οικουμενική πολιτική ιδεολογία, επίδραση ελληνισμού, χριστιανισμού και άλλων στοιχείων [π.χ. ανατολικών {αρμενικών, περσικών, αραβικών, τουρκικών}, σλαβικών] κλπ.). Πέραν της διάσωσης της παλαιότερης παράδοσης, αξιοσημείωτες υπήρξαν ωστόσο στο Βυζάντιο (παρά τις εσφαλμένες απόψεις για τη λεγόμενη συντηρητική, άκαμπτη και πολιτισμικά στείρα ταυτότητά του που αποδίδονται στο υποτιθέμενα «θεοκρατικό», «ασφυκτικά δεσποτικό», «παρακμιακό» ή ευρύτερα «τυπικά μεσαιωνικό» χαρακτήρα του) και οι δυνατότητες της κατ’ οικονομίαν προσαρμογής στις εκάστοτε συνθήκες, της αφομοίωσης των εκάστοτε καινούριων πολιτικών εξελίξεων και κοινωνικο-οικονομικών δεδομένων ή ανατροπών και της παραγωγής νέων ιδεών, αντιλήψεων και πρακτικών εφαρμογών. Οι παράγοντες αυτοί εξάλλου (και ορισμένοι ακόμη: π.χ. Γεωγραφία) ερμηνεύουν τελικά τον υπερχιλιετή ιστορικό βίο του Βυζαντίου (324-1081) σε ιδιαίτερα δύσκολες και μεταβαλλόμενες συνθήκες και προκλήσεις. Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 3: Παρουσίαση - εξέταση των όρων / πεδίων «Πολιτική», «Άμυνα», «Διπλωματία» στο γενικό τους σημασιολογικό πλαίσιο αλλά και στην πρακτική τους εφαρμογή (ευρύτερα και ειδικά κατά τους βυζαντινούς χρόνους). Μέρος Α´ - «Πολιτική»: Ο γενικός όρος «Πολιτική» υποδηλώνει συνήθως (διεθνώς και διαχρονικά) το σύνολο μεθόδων, διαδικασιών, αποφάσεων και μέτρων, δια των οποίων ομάδες ανθρώπων και μάλιστα κράτη (όπως ήταν το Βυζάντιο) οργανώνονται και λειτουργούν, ώστε να πετύχουν με τον αποτελεσματικότερο τρόπο και με το μικρότερο δυνατό κόστος διάφορους επιδιωκόμενους σκοπούς σε (επίσης) ποικίλους τομείς δραστηριοτήτων. Η Πολιτική είναι συνήθως συνυφασμένη με την εξουσία και τη δύναμη που πηγάζει από αυτή· κατά συνέπεια, ασκείται από κρατικές ηγεσίες στη διακυβέρνηση και στο χειρισμό των διαφόρων υποθέσεων που αφορούν την εκάστοτε εξουσία και Πολιτεία. Η άσκηση της Πολιτικής αποτελεί τέχνη και παράλληλα επιστήμη, η οποία αφορά στη θεωρητική παραγωγή ιδεών και στον πρακτικό τρόπο θεσμικής ή λοιπής εφαρμογής των τελευταίων. Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 4: Παρουσίαση - εξέταση των όρων / πεδίων «Πολιτική», «Άμυνα», «Διπλωματία» στο γενικό τους σημασιολογικό πλαίσιο αλλά και στην πρακτική τους εφαρμογή (ευρύτερα και ειδικά κατά τους βυζαντινούς χρόνους). Μέρος Β´ - «Άμυνα»: Με τον όρο «Άμυνα» υποδηλώνεται η στρατιωτική υποδομή και άσκηση αλλά και η εφαρμογή πολεμικών ενεργειών στο καθαυτό συγκρουσιακό πεδίο, οι οποίες έχουν ως πρώτιστο στόχο την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και της πολιτικής ανεξαρτησίας ενός κυρίαρχου κράτους (όπως ήταν το Βυζάντιο) ή μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον οποιουδήποτε επιτιθέμενου ή επίβουλου. Ως εκ τούτων, η προετοιμασία και η εφαρμογή της Άμυνας, εμπίπτουν στο ευρύτερο θεσμικό, οργανωτικό και επιχειρησιακό πεδίο της Πολιτικής και των ευρύτερων αποφάσεων και ειδικών μέτρων που σχετίζονται και προκύπτουν εκ της άσκησης αυτής. Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 5: Παρουσίαση - εξέταση των όρων / πεδίων «Πολιτική», «Άμυνα», «Διπλωματία» στο γενικό τους σημασιολογικό πλαίσιο αλλά και στην πρακτική τους εφαρμογή (ευρύτερα και ειδικά κατά τους βυζαντινούς χρόνους). Μέρος Γ´ - «Διπλωματία»: Ο όρος «Διπλωματία» υποδηλώνει τη θεωρητική τέχνη αλλά και την πρακτική εφαρμογή της διεξαγωγής διαπραγματεύσεων μεταξύ εκπροσώπων οργανωμένων κρατών (όπως το Βυζάντιο) ή ομάδων ανθρώπων· συνήθως, προσδιορίζει κυρίως τη λεγόμενη «Διεθνή Διπλωματία», τουτέστιν την ανάπτυξη και διεξαγωγή κρατικών πολυεθνικών ή πολυφυλετικών επαφών και σχέσεων μέσω της αλληλεπίδρασης επαγγελματιών (ή μη) διπλωματών, δηλαδή κρατικών απεσταλμένων / αντιπροσώπων / λειτουργών που συνομιλούν είτε με ομολόγους τους είτε απευθείας με ξένους ηγέτες και χειρίζονται υποθέσεις που αφορούν συνήθως αμφότερες ή περισσότερες πλευρές (π.χ. ανάπτυξη οικονομικών δοσοληψιών ή πολιτικών, στρατιωτικών και πολιτισμικών επαφών και σχέσεων, απόκτηση στρατηγικού πλεονεκτήματος, αντιμετώπιση κοινού εχθρού, εύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων έναντι κοινής πρόκλησης κ.ά.). Στο Βυζάντιο υπεύθυνος για την οργάνωση του διπλωματικού κλάδου και της άσκησης της εξωτερικής πολιτικής ήταν κατά τους πρώτους αιώνες ο μάγιστρος των θείων οφφικίων ή αλλιώς magister officiorum, ως υπεύθυνος του ελέγχου της συντήρησης και λειτουργίας του cursus publicus, δια του οποίου κινούνταν διπλωμάτες, στρατιωτικοί κ.ά., ενώ κατά τους επόμενους αιώνες ο λογοθέτης του δρόμου, ως υπεύθυνος του λεγόμενου δημοσίου δρόμου. Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 6: «Υψηλή Στρατηγική» (εισαγωγικά σχόλια): Κοινή συνισταμένη σύνδεσης, χρησιμοποίησης και εφαρμογής των προαναφερθέντων θεωρητικών και πρακτικών πεδίων («Πολιτική», «Άμυνα» και «Διπλωματία») αποτελεί εν πολλοίς διαχρονικά το πεδίο της λεγόμενης «Υψηλής Στρατηγικής». Η τελευταία (πολύπλοκη και πολύσημη) έννοια υποδηλώνει εν ολίγοις την ανάπτυξη, κινητοποίηση και συνδυασμένη χρήση των ποικίλων μέσων ισχύος, τα οποία έχει στη διάθεσή του ένα οργανωμένο κράτος, ώστε να προωθήσει και να εξασφαλίσει στο εκάστοτε διεθνές περιβάλλον και σύστημα ή σε πιο τοπικό ή συγκεκριμένο γεωγραφικό πεδίο τους βασικούς πολιτικούς στόχους του (στην ειρήνη ή στον πόλεμο), δηλαδή την ανάδειξη της θέσης του στο διεθνές σύστημα, την κατοχύρωση της ασφάλειας και της ευημερίας της και την πρόληψη για τη μελλοντική της θέση. Είναι σαφές ότι η διαμόρφωση συνειδητής, ρεαλιστικής και συνεκτικής Υψηλής Στρατηγικής αποτελεί ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας για κάθε κράτος. Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 7: «Βυζαντινή Υψηλή Στρατηγική»: Το πεδίο της λεγόμενης «Υψηλής Στρατηγικής» αποτέλεσε κοινή συνισταμένη σύνδεσης, χρησιμοποίησης και εφαρμογής των προαναφερθέντων θεωρητικών και πρακτικών πεδίων («Πολιτική», «Άμυνα» και «Διπλωματία») και στη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Το γεγονός αυτό ήταν εξάλλου απολύτως κατανοητό στο Βυζάντιο και γι’ αυτό η Υψηλή Στρατηγική, που το ίδιο ακολούθησε και εφάρμοσε, αποτελεί μάλιστα αντικείμενο ειδικής διερεύνησης και ανάλυσης τα τελευταία χρόνια. Το Βυζάντιο επιχειρούσε πάντοτε να κινητοποιήσει και να εκμεταλλευθεί προς όφελός του την ισχύ που του προσέδιδαν τα προηγμένα θεσμικά, οργανωτικά και οικονομικά δεδομένα του, το ανθρώπινο δυναμικό του, οι υλικοί πόροι του και φυσικά, όταν ήταν απολύτως απαραίτητο ή δεν γινόταν αλλιώς, η προβολή της στρατιωτικής του δύναμης, δηλαδή της λεγόμενης «Σκληρής Ισχύος» (ως έννοιας της μελέτης των διεθνών σχέσεων)· παράλληλα ωστόσο, επιθυμούσε καταρχάς, πρωτίστως για λόγους οικονομίας και αποφυγής υψηλού ρίσκου, να κεφαλαιοποιήσει τις δυνατότητες που του εξασφάλιζε η εφαρμογή της λεγόμενης (με σύγχρονους γεωπολιτικούς και γεωστρατηγικούς όρους) «Ήπιας Ισχύος» του, τουτέστιν η διεθνής ακτινοβολία της ιστορικής παράδοσης και της οικουμενικότητάς του, η συνακόλουθη ιδεολογική, θρησκευτική και ευρύτερη πολιτισμική επιρροή του και οι απορρέουσες δυνατότητες ανάπτυξης διευρυμένων επαφών και ελιγμών. Οι τελευταίες προϋποθέσεις ωστόσο εξασφαλίζονταν όχι –μόνο– μέσω κάποιας παθητικής αναμονής, μονομερούς στάσης ή αποκλειστικής θέσης του Βυζαντίου ως απλού καθοδηγητή και θεωρητικού ηγήτορα μιας πυραμιδοειδούς διεθνούς κοσμοπολιτείας (κατά τα πρότυπα της διάρθρωσης της Ουράνιας βασιλείας, σύμφωνα με τη βυζαντινή ιδεολογική οπτική) αλλά –κυρίως– από την ενεργή πρόληψη, τη συνεχή δραστηριότητα και τα ποικίλα πλεονεκτήματα που προσέδιδαν ο εσωτερικός κρατικός βίος και διαχείριση (Πολιτική), οι προηγμένες και οργανωμένες στρατιωτικές δομές (Άμυνα) αλλά και η αναπτυγμένη (και ιδιαίτερα εξελιγμένη και αποτελεσματική για την εποχή) εξωτερική πολιτική (Διπλωματία) της αυτοκρατορίας. Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Επισκόπηση και σχολιασμός σχετικής βιβλιογραφίας. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση. Μάθημα 8: Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Πιθανή παρουσίαση εργασιών σε ερευνητικά θέματα που σχετίζονται με τα θεωρητικά και πρακτικά πεδία της «Πολιτικής», της «Άμυνας» και της «Διπλωματίας» στο Βυζάντιο και βασίζονται στη σύγχρονη ελληνόγλωσση και διεθνή βιβλιογραφία. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση και ιστορικός προβληματισμός. Μάθημα 9: Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Πιθανή παρουσίαση εργασιών σε ερευνητικά θέματα που σχετίζονται με τα θεωρητικά και πρακτικά πεδία της «Πολιτικής», της «Άμυνας» και της «Διπλωματίας» στο Βυζάντιο και βασίζονται στη σύγχρονη ελληνόγλωσση και διεθνή βιβλιογραφία. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση και ιστορικός προβληματισμός. Μάθημα 10: Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Πιθανή παρουσίαση εργασιών σε ερευνητικά θέματα που σχετίζονται με τα θεωρητικά και πρακτικά πεδία της «Πολιτικής», της «Άμυνας» και της «Διπλωματίας» στο Βυζάντιο και βασίζονται στη σύγχρονη ελληνόγλωσση και διεθνή βιβλιογραφία. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση και ιστορικός προβληματισμός. Μάθημα 11: Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Πιθανή παρουσίαση εργασιών σε ερευνητικά θέματα που σχετίζονται με τα θεωρητικά και πρακτικά πεδία της «Πολιτικής», της «Άμυνας» και της «Διπλωματίας» στο Βυζάντιο και βασίζονται στη σύγχρονη ελληνόγλωσση και διεθνή βιβλιογραφία. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση και ιστορικός προβληματισμός. Μάθημα 12: Επισήμανση και σχολιασμός πρωτογενούς κειμένου. Πιθανή παρουσίαση εργασιών σε ερευνητικά θέματα που σχετίζονται με τα θεωρητικά και πρακτικά πεδία της «Πολιτικής», της «Άμυνας» και της «Διπλωματίας» στο Βυζάντιο και βασίζονται στη σύγχρονη ελληνόγλωσση και διεθνή βιβλιογραφία. Προβολή οπτικού υλικού. Συζήτηση και ιστορικός προβληματισμός. Μάθημα 13: Ανακεφαλαίωση μαθήματος. Συζήτηση, τελικά συμπεράσματα, διευκρίνιση αποριών.

Βυζάντιο, Βυζαντινή, Αυτοκρατορία, Ρωμαίων πολιτεία, Ρωμανία, magister officiorum, λογοθέτης του δρόμου, Ιστορία, πολιτική, άμυνα, διπλωματία, στρατός, μάχες, σύνορα, στρατός, οργάνωση, επαφές, φύλα, έθνη, κράτη, Γότθοι, Πέρσες, Άραβες, Άβαροι, Σλάβοι, Τούρκοι, Νορμανδοί, Φράγκοι, Βενετοί, Σελτζούκοι, Οθωμανοί, Βαλκάνια, Ιταλία, Χερσόνησος του Αίμου, Ανατολή, Μικρά Ασία

27-02-2024