Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση:
• Να λειτουργεί ως δάσκαλος/α ιστορίας σε ποικίλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα όπως είναι όχι μόνον το σχολείο αλλά και το μουσείο, το εκπαιδευτικό βιβλίο, η κοινότητα ή και τα ψηφιακά περιβάλλοντα με εφαρμογές στην εκπαίδευση
• Να σκέπτεται κριτικά για το περιεχόμενο και τις μεθόδους διδασκαλίας του μαθήματος της ιστορίας στο σχολείο, να τα προβληματίζει και να έχει εναλλακτικές προτάσεις έτσι ώστε να εμπλουτίζει το περιεχόμενο του μαθήματος και να ανανεώνει τη διδακτική του μεθοδολογία.
• Να διακρίνει την οπτική θέασης των ιστορικών φαινομένων και να υιοθετεί πολυπρισματικές προσεγγίσεις ικανές να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές και τις μαθήτριες στη διαφορετικότητα
• Να αναζητά ιστορικές πηγές συμβατές με το θέμα της διδασκαλίας και κατάλληλες για την ηλικία των παιδιών στα οποία απευθύνεται το μάθημα.
• Να πλαισιώνει τις ιστορικές πηγές με πληροφοριακό υλικό και να δημιουργεί εκπαιδευτικό υλικό για την υποστήριξη των μαθημάτων του.
• Να αξιοποιεί με πληρότητα τις Νέες τεχνολογίες και να φροντίζει για την εργαλειοποίησή τους στη διαδικασίας της διδασκαλίας και της μάθησης στην ιστορία.
• Να εφαρμόζει γνώσεις σχετικές με τις διαδικασίες σχεδιασμού, ανάπτυξης, επιλογής, χρήσης και αξιολόγησης ποικίλων διδακτικών μέσων και υλικών μάθησης έτσι ώστε να δημιουργεί συνθήκες εργαστηριακής μάθησης για το μάθημα της ιστορίας
• Να εντοπίζει τις δυσκολίες στην κατανόηση και παρανοήσεις των μαθητών και μαθητριών σχετικές με τις ιστορικές έννοιες αλλά και με τη γλώσσα της Ιστορίας και να παρεμβαίνει για την υπέρβασή τους.
• Να οργανώνει επισκέψεις σε μουσεία και να αξιοποιεί τα εκθέματά τους για να διδάξει ιστορία
• Να αξιοποιεί τον περιβάλλοντα του σχολείου χώρο, την ιστορία της περιοχής του σχολείου και να σχεδιάζει και εποπτεύει εκπαιδευτικά προγράμματα.
• Να ενισχύει τη σχέση των παιδιών με την ιστορία εντάσσοντας στη διδασκόμενη ύλη την ιστορία του σχολείου, την οικογενειακή ιστορία ή την τοπική ιστορία
• Να υπερβαίνει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στα μαθήματα του δημοτικού σχολείου και να επιχειρεί διαθεματικές προσεγγίσεις προκειμένου να πολλαπλασιάσει τα μαθησιακά οφέλη
• Να παράγει εκπαιδευτικά προϊόντα για τη σχολική ιστορία
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα στοχεύει στην εκπαίδευση των φοιτητών και φοιτητριών του ως δασκάλων ιστορίας έτσι ώστε να είναι ικανοί/ές να διδάξουν το μάθημα της ιστορίας στο δημοτικό σχολείο αλλά και να λειτουργήσουν ως δάσκαλοι και δασκάλες ιστορίας σε ποικίλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα όπως είναι το μουσείο, το εκπαιδευτικό βιβλίο, η κοινότητα ή και τα ψηφιακά περιβάλλοντα με εφαρμογές στην εκπαίδευση.
Το μάθημα αναπτύσσεται σε δυο ενότητες που συνεργάζονται μεταξύ τους.
Κατά την πρώτη ενότητα, ο λόγος είναι για την ιστορία και το παρελθόν και γίνεται προσπάθεια ανάδειξης και αποδόμησης στερεοτύπων και αναπαραστάσεων που αναστέλλουν την ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και εμποδίζουν τους φοιτητές στην εκπαίδευσή τους στην ιστορία. Η έννοια της ιστορίας, η σχέση της με τη συλλογική μνήμη, το ίδιο το αντικείμενο της ιστορίας διερευνώνται και συσχετίζονται με το ιστορικό πλαίσιο μέσα στον οποίο ερευνάται το παρελθόν και γράφεται η ιστορία του. Στη βάση αυτή συγκροτείται και ‘ιστορικοποιείται’ αυτή καθεαυτή η έννοια της ιστορίας ως μιας βασικής πνευματικής, κοινωνικής και διαρκώς μεταβαλλόμενης διεργασίας, η οποία προσβλέπει στο παρελθόν για να αναγνώσει το παρόν. Το ιστορικό κείμενο αλλά και το συγκείμενό του συγκροτούν το πεδίο για την προσέγγιση βασικών επιστημολογικών ζητημάτων που απασχολούν το παρελθόν και το παρόν της ιστορικής εκπαίδευσης και σχετίζονται με τη φυσιογνωμία και την κοινωνική λειτουργία της ιστορίας, το περιεχόμενο και τις ιστορικές μεθόδους.
Με ανάλογη προσέγγιση συγκροτείται η έννοια της ιστορικής εκπαίδευσης στην οποία εγγράφεται και το μάθημα της ιστορίας στο σχολείο. Η σχολική τυπική ιστορική εκπαίδευση συναρτάται με τις δημόσιες χρήσεις της ιστορίας, την έννοια της ιστορικής κουλτούρας και τη συλλογική μνήμη. Αξιοποιούνται εδώ τα πορίσματα σύγχρονων ερευνών για να υπογραμμισθεί ο συσχετικός χαρακτήρας όλων των δραστηριοτήτων γύρω από την ιστορία και μνημονικών λειτουργιών εν γένει.
Κατά τη δεύτερη ενότητα, προσεγγίζεται το διδακτικό αντικείμενο από την πλευρά της διδασκαλίας αλλά και της μάθησης στην ιστορία. Αποκωδικοποιείται η έννοια της ιστορικής γνώσης και κατανόησης και προσδιορίζονται οι συγκροτητικές της όψεις. Το ιστορικό περιεχόμενο, οι ιστορικές μέθοδοι και οι ιστορικές έννοιες αντιστοιχίζονται με τη δηλωτική, μεθοδολογική και εννοιολογική κατανόηση προκειμένου να συνδιαμορφώσουν ένα νέο ιστορικό γνωσιολογικό κανόνα ο οποίος συναρτάται με μεταγνωστικούς στόχους και επιδιώξεις ευρύτερου κοινωνικού εγγραμματισμού.
Τέλος, παρουσιάζονται και διερευνώνται σε συνάρτηση με το διδακτικό αντικείμενο εναλλακτικές ή και άτυπες μορφές ιστορικής εκπαίδευσης όπως η τοπική ιστορία, η ηλεκτρονική ιστορία, ο ιστορικός κινηματογράφος και το μουσείο.
Λέξεις Κλειδιά
Διδακτική της ιστορίας, ιστορική γνώση, μέθοδοι διδασκαλίας, εννοιολογική κατανόηση, τοπική ιστορία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Husbands Ch. (2004), Τι σημαίνει διδασκαλία της ιστορίας; Γλώσσα, ιδέες και νοήματα, μτφρ.: Αποστόλης Λυκούργος,Αθήνα: Μεταίχμιο.
Ρεπούση Μ. (2004). Μαθήματα Ιστορίας. Από την ιστορία στην ιστορική εκπαίδευση. Αθήνα: Καστανιώτης.