Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή ζωγραφική στο Άγιο Όρος: μνημειακά σύνολα και εικόνες

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΒυζαντινή και Μεταβυζαντινή ζωγραφική στο Άγιο Όρος: μνημειακά σύνολα και εικόνες / Byzantine and post-Byzantine Peinture in Mount Athos. Monumental sets and icons
ΚωδικόςΙΑΟ05
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΚοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΕαρινή
Υπεύθυνος/ηΑθανάσιος Σέμογλου
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600015058

Πρόγραμμα Σπουδών: Σπουδές στην Ιστορία, την Πνευματικότητα, την Τέχνη και τη Μουσική παράδοση του Αγίου Όρους

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
Ιστορία και Τέχνη του Αγίου ΌρουςΥποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν2110
Θεολογία και Πνευματική Ζωή του Αγίου ΌρουςΕπιλογής2110
Μουσική Παράδοση και Ψαλτική Τέχνη του Αγίου ΌρουςΕπιλογής2110
Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΒυζαντινή και Μεταβυζαντινή ζωγραφική στο Άγιο Όρος: μνημειακά σύνολα και εικόνες
Ακαδημαϊκό Έτος2024 – 2025
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600255580
Τύπος Μαθήματος
Ειδικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Προαπαιτήσεις
Προαπαιτούμενα Μαθήματα
  • ΥΑΟ01 Βασικοί σταθμοί της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας και της Τέχνης του Αγίου Όρους
Γενικές Προαπαιτήσεις
Να είναι εξοικειωμένοι με όρους Βυζαντινής αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής καθώς και με την περιοδολόγηση της Βυζαντινής τέχνης
Μαθησιακά Αποτελέσματα
- θα μπορούν να κατανοούν τη λογική των εικονογραφικών προγραμμάτων των αγιορείτικων καθολικών -Να διαβάζουν αξονομετρικά σχέδια οργάνωσης προγραμάτων -Να έχουν μια πλήρη εικόνα της αγιορείτικης ζωγραφικής (μνημειακής, εικόνων και χειρογράφων) -Να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές φάσεις ζωγραφικής
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Εισαγωγή: Παρουσίαση των στόχων - σκοπών του μαθήματος. Πηγές, βοηθήματα και εξειδικευμένη βιβλιογραφία. Σταθμοί της έρευνας της μνημειακής ζωγραφικής από τις αρχές του 20ου αι. μέχρι σήμερα. Γενικά χαρακτηριστικά και φάσεις της αθωνικής ζωγραφικής. Παρουσίαση της ορολογίας και ιστορικού πλαισίου. Μελέτη των παραγόντων που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της τέχνης και εικονογραφίας στην αθωνική χερσόνησο. 2. Βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική του Αγίου Όρους: ζωγράφοι, μνημειακά σύνολα, εικονογραφικά προγράμματα, θεματολόγιο. Τε¬χνο¬τροπικά ρεύματα και ένταξη της τέχνης των αθωνικών συνό¬λων στην βυζαντινή ζωγραφική του Ελλαδικού και βαλκανικού χώ¬ρου 1. Βυζαντινή ζωγραφική των φορητών εικόνων και των εικόνων επιστυλίων (Α: 11ος-τέλη 13ου αι.): μελέτη των βυζαντινών εικόνων των Μονών του Αγίου Όρους (γραπτών και ψηφιδωτών). Εικονογραφικά θέματα και λειτουργία των εικόνων. Καλλιτέχνες και εργαστήρια. 2. Βυζαντινή ζωγραφική των φορητών εικόνων και των εικόνων επιστυλίων (Β: 14ος-15ος αι): μελέτη των βυζαντινών εικόνων των Μονών του Αγίου Όρους (γραπτών και ψηφιδωτών). Εικονογραφικά θέματα και λειτουργία των εικόνων. Καλλιτέχνες και εργαστήρια της εποχής 1. Πρώιμη μνημειακή μεταβυζαντινή ζωγραφική (15ος-αρχ. 16ου αι.): μελέτη των εντοίχιων συνόλων του δεύτερου μισού του 15ου και των αρχών του 16ου αιώνα. Ανάλυση και ανά-πτυξη της προβληματικής περί των συνθηκών της εποχής πριν την εμφάνιση του Θεοφάνη 2. Η αναγέννηση στην αθωνική μεταβυζαντινή ζωγραφική του 16ου αι. Ο ζωγράφος Θεοφάνης: μελέτη των εντοίχιων συ¬νό¬λων και εικόνων που υπέγραψε ο κρήτας καλλιτέχνης Θεοφά¬νης. Εικονογραφικά προγράμματα και καινοτομίες. Τεχνοτρο¬πικοί χει¬ρισμοί. Επαφές με τη Δύση και την παλαιολόγεια παράδοση Η αθωνική μεταβυζαντινή ζωγραφική του 16ου αι. Ο ζωγράφος Φράγκος Κατελλάνος:: Εξέταση του έργου του μεγάλου Θηβαίου καλλιτέχνη στο μοναδικό ενυπόγραφο έργο του, το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου της Μεγίστης Λαύρας (1560) και σε εικόνες που του αποδίδονται. Μελέτη των εικονογραφικών θεμάτων και της τεχνοτροπίας του. Σχέσεις με άλλα έργα που αποδίδονται στον καλλιτέχνη Η αθωνική μεταβυζαντινή ζωγραφική του 16ου αι. Υπόλοιποι ζωγράφοι: Μελέτη του έργου του Ζώρζη, του Μάρκου του Ίβηρα, του Αντωνίου. Κτήτορες-χορηγοί, εικονογραφικά προγράμματα και η τέχνη των μνημειακών συνόλων και των εικόνων που υπογράφουν και τους αποδίδονται. Η μεταβυζαντινή ζωγραφική του 17ου – 18ου αιώνα: Εντοίχια σύνολα, ζωγράφοι. – Βυζαντινά και μεταβυζαντινά εικονογραφημένα χειρόγραφα του Αγίου Όρους: διάκοσμος, καλλιγράφοι, εργαστήρια Οι φορητές εικόνες στην καλλιτεχνική παραγωγή του Αγίου Όρους κατά τον 18ο-20ό αι. (ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ) Παρουσίαση εργασιών
Λέξεις Κλειδιά
εικόνες, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, Αθωνική, προγράμματα, εικονογραφία, μνημειακός διάκοσμος
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις391,6✓✓
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων200,8✓
Φροντιστήριο210,8
Εκπόνηση μελέτης (project)502✓✓
Συγγραφή εργασίας / εργασιών1204,8✓✓
Σύνολο25010
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Προφορική παρουσίαση των εργασιών με power point και αξιολόγηση της γραπτής τους εργασίας
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Έκθεση / Αναφορά (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
-
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
-Καλομοιράκης, Δ.. Ερμηνευτικές παρατηρήσεις στο εικονογραφικό πρόγραμμα του Πρωτάτου. Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, 15, 197-220 -Σέμογλου Α., Η τέχνη του Αγίου Όρους κατά τον 15ο και 16ο αιώνα, Mont Athos aux XVe et XVIe siècles. De la crise à la Renaissance, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 171-249. -Σέμογλου Α., Οι αθωνικοί χοροί, χώροι δογματικών διατυπώσεων: Νέοι εικονογραφικοί χειρισμοί κατά τον 16ο αιώνα και το ερμηνευτικό τους περιεχόμενο, Πρακτικά συνεδρίου, Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα, Θεσσαλονίκη 25-27 Νοεμβρίου 2011, Θεσσαλονίκη 2012, σ. 345-365 -Semoglou A, Mosaic Icons on and from Mount Athos, Афон–Светоч Православия: Взаимодействие культур. Материалы Международной конференции. 5–7 октября 2016 г., Институт имени И.Е.Репина. СПб., 2017, σ. 244-258. -Τουτός Ν. - Φουστέρης Γ., Ευρετήριο της μνημειακής ζωγραφικής του Αγίου Όρους, 10ος-17ος αί., Αθήνα 2010. -Τσιγαρίδας Ε. Ν., Τα ψηφιδωτά και οι βυζαντινές τοιχογραφίες, Ιερά Μεγίστη μονή Βατοπαιδίου, παράδοση-ιστορία-τέχνη, Άγιον Όρος 1996.
Τελευταία Επικαιροποίηση
12-01-2024