Τα εικαστικά βιβλία (artist books, livres d’ artiste) είναι έργα τέχνης που έχουν τη μορφή βιβλίων. Μπορεί να είναι βιβλία ή αντικείμενα που μοιάζουν με βιβλίο και είτε είναι μοναδικά, είτε δημοσιεύονται σε μικρές εκδόσεις. Αν και οι καλλιτέχνες ασχολούνται με την εκτύπωση και την παραγωγή βιβλίων επί αιώνες, τα βιβλία καλλιτεχνών ως συνειδητοποιημένη, ξεχωριστή μορφή τέχνης, είναι δημιούργημα του 20ού αιώνα. Τα εικαστικά βιβλία είναι δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν. Είναι υβριδικά αντικείμενα με μεγάλη ελαστικότητα που προκύπτουν από ένα ευρύτατο φάσμα τεχνικών και μπορεί να συνδέονται με χώρους και αντικείμενα έξω από αυτά. Συχνά πρόκειται για έργα που οικειοποιούνται βιβλία άλλων, έργα που χρησιμοποιούν μεγάλη ποικιλία μέσων όπως φωτογραφία, φιλμ, τύπωμα, κολάζ, assemblage, σχέδιο, ζωγραφική, χαρακτική και ήχο, έργα που παρουσιάζονται με τη μορφή εγκαταστάσεων. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις δυνατότητες αυτού του μέσου, κάτι που φαίνεται τόσο μέσα από την συνεχή, παράπλευρη παρουσία του εικαστικού βιβλίου σε πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους εικαστικά έργα και πρότζεκτ, όσο και από την σημαντική εκθεσιακή δραστηριότητα που εστιάζει σε αυτό. Η διδακτική δραστηριότητα θα βασιστεί στην ανάλυση παραδειγμάτων εικαστικών βιβλίων. Στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις σχέσεις λόγου και εικόνας, με την οπτική ποίηση, με τις χωρικότητες της κειμενικότητας, με τις δυνατότητες της μεταφρασιμότητας μεταξύ των αναπαραστατικών μέσων, με τις ψηφιακές μεταμορφώσεις του μέσου, με τις αισθητικές και πολιτικές παραμέτρους του εικαστικού βιβλίου, με τις λειτουργίες της υπερκειμενικότητας, με ζητήματα τυπογραφίας και layout, άυλης αρχιτεκτονικής και paper architecture, με ζητήματα πλαισίωσης, παραγωγής, κατανάλωσης και διασποράς, αυθεντικότητας και αναπαραγωγής του έργου τέχνης. Τελικά, στόχος είναι η ανάδυση μιας δυνατότητας περαιτέρω διεύρυνσης της έννοιας και λειτουργίας του εικαστικού και αρχιτεκτονικού μέσου. Οι φοιτητές οφείλουν να παρουσιάσουν δημόσια, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου πέντε παραδείγματα εικαστικών βιβλίων τα οποία θα αντλήσουν από την βιβλιογραφία και τις ιστοσελίδες που δίδονται παρακάτω και να κατασκευάσουν ένα δικό τους έργο με αυτό το μέσο.

Γκούντμαν, Νέλσον, Γλώσσες της Τέχνης, Εκκρεμές, 2005 Flusser, Vilem, Προς μια Φιλοσοφία της Φωτογραφίας, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, University Studio Press, 1998 -Benjamin, Walter, Το έργο τέχνης την εποχή της δυνατότητας τεχνικής αναπαραγωγής του, στο Benjamin, Walter, Για το έργο τέχνης, Τρία δοκίμια, Πλέθρον 2013. -Barthes, Roland, Εικόνα-Μουσική-Κείμενο, Πλέθρον, Αθήνα 1988. -Δασκαλοθανάσης, Νίκος, (επιμ.) Από τη μινιμαλιστική στην εννοιολογική Τέχνη, Μια κριτική ανθολογία, Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, Αθήνα 2006.

Johanna Drucker, The century of artists’ Books, Granary Books, New York, 1995 Riva Castleman, A century of Artists Books, 2002 Stéphane Mallarmé, Ιγκιτούρ ή η Τρέλα του Ελμπενόν, Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο (μετάφραση - επίμετρο: Μαρία Ευσταθιάδη), Γαβριηλίδης 2010 Anna Sigridur Arnar, The Book as Instrument, Stéphane Mallarmé, the Artist’s Book, and the Transformation of Print Culture, University of Chicago Press, 2011