Bασική προϋπόθεση για την παρακολούθηση του μαθήματος είναι καλές γνώσεις της μεταρρυθμισμένης βυζαντινής σημειογραφίας.

Τα μαθήματα γίνονται με παρουσιάσεις Power-Point και με μουσικά παραδείγματα ζωντανά (φωνή, κανονάκι) ή από το CDplayer.

Η αξιολόγηση γίνεται με βάση: α. τις μικρές εργασίες για το σπίτι που δίνονται σε κάθε μάθημα (1 μονάδα), β-γ. δύο προόδους κατά τη διάρκεια του εξαμήνου (ανά 2 μονάδες), και δ. μια εργασία αντιπαραβολής πηγών, μεταγραμματισμού και μεταγραφής με ηχογράφηση, παραδοτέα στην εξεταστική περίοδο (5 μονάδες).

1. Μαρία Αλεξάνδρου, Εξηγήσεις και μεταγραφές της Βυζαντινής Μουσικής. Σύντομη εισαγωγή στον προβληματισμό τους, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2010. 2. Κωνσταντίνος Φλώρος, Η ελληνική παράδοση στις μουσικές γραφές του μεσαίωνα. Εισαγωγή στη Νευματική Επιστήμη, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1998. Eπίσης το εγχειρίδιο ελεύθερης πρόσβασης (e-book): Μαρία Αλεξάνδρου, Παλαιογραφία Βυζαντινής Μουσικής, Μουσικολογικές & καλλιτεχνικές αναζητήσεις, Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, Αθήνα 2017, www.kallipos.gr: https://repository.kallipos.gr/handle/11419/6487

Σημειώσεις της διδάσκουσας, και η εξής βιβλιογραφία για επιπλέον μελέτη: • Γρ. Στάθης, Τὰ χειρόγραφα βυζαντινῆς μουσικῆς, Ἅγιον Ὄρος, Κατάλογος περιγραφικός, Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, IBM, τ. Α΄, Αθήνα 1975, σ. κα΄-οη΄. • Μ. Χατζηγιακουμής, Χειρόγραφα ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς 1453-1820. Συμβολὴ στὴν ἔρευνα τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1980. • Ι. Παπαθανασίου/Ν. Μπούκας, «Η βυζαντινή μουσική σημειογραφία και η χρήση της έως το 10ο αιώνα. Προφορική και γραπτή παράδοση του πρώιμου βυζαντινού μέλους», στο Μουσικολογία, xvii, 2003, σ. 184-197. • Monumenta Musicae Byzantinae, Κοπεγχάγη, από 1935- • Κ. Ψάχος, Ἡ Παρασημαντικὴ τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς, Χατζηθεοδώρου, Γ. (επιμ.), β΄ έκδ., Διόνυσος, Αθήνα 1978. • Σ. Καράς, Ἡ ὀρθὴ ἑρμηνεία καὶ μεταγραφὴ τῶν βυζαντινῶν μουσικῶν χειρογράφων, Αθήνα 1990. • Γρ. Στάθης, “Ἡ παλαιὰ βυζαντινὴ σημειογραφία καὶ τὸ πρόβλημα μεταγραφῆς της εἰς τὸ πεντάγραμμον”, Βυζαντινά, vii, 1975, σ. 427-460. • Του ιδίου, Ἡ ἐξήγησις τῆς παλαιᾶς βυζαντινῆς σημειογραφίας, ΙΒΜ, Μελέται 2, ἐκδ. ὁ Μητροπολίτης Κοζάνης Διονύσιος καὶ ὁ Γρ. Στάθης, Αθήνα 1987. • S.G. Engberg, «Greek Ekphonetic Notation. The Classical and the Pre-Classical Systems», Palaeobyzantine Notations. Reconsideration of the Source Material, Raasted, J./Troelsgård, Chr. (επιμ.), Hernen 1995, σ. 33-55. • Sandra Martani, «Beobachtungen zum ekphonetischen Notationssystem eines Evangelien-Lektionars aus dem 12. Jahrhundert (Vind. Suppl. Gr. 128)», IMS, Study Group Cantus Planus, Papers Read at the 9th Meeting Esztergom &Visegrad 1998, Dobszay, L. (επιμ.), Budapest 2001, σ. 501-524. • Α. Αλυγιζάκης, «Ἡ ἐκφωνητικὴ ψαλτικὴ πράξη· τὰ χῡμα καὶ τὰ ἐκφώνως ἀναγνώσματα», Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ΙΒΜ, Θεωρία καὶ Πράξη τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης. Πρακτικὰ α΄ Πανελλήνιου Συνεδρίου Ψαλτικῆς Τέχνης, Aθήνα 2001, σ. 91-140. • O. Strunk, Specimina notationum antiquiorum, MMB, Série principale VII, Pars Principalis & Paris Suppletoria, Κοπεγχάγη 1966. • C. Floros, Universale Neumenkunde, τ. I-III, Kassel 1970. • Chr. Troelsgård, A New Introduction to the Middle Byzantine Musical Notation, MMB Subsidia IX, Κοπεγχάγη 2011. • Γρ. Στάθης, «“Δειναὶ θέσεις” και “Ἐξήγησις”», στο Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, 32/ ΙΙ,7, 1982, σ. 49-61. • J. Raasted, Intonation Formulas and Modal Signatures in Byzantine Musical Manuscripts, MMB, Subsidia VII, Kοπεγχάγη 1966. • Α. Αλυγιζάκης, Η οκταηχία στην ελληνική λειτουργική υμνογραφία, Εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1985. • I. Aρβανίτης, Ο ρυθμός των εκκλησιαστικών μελών μέσα από τη παλαιογραφική έρευνα και την εξήγηση της παλαιάς σημειογραφίας, Διδακτορική διατριβή, 2 τ., Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Κέρκυρα 2010. • Χρύσανθος, Αρχιεπίσκοπος Διρραχίου, Θεωρητικὸν Μέγα τῆς Μουσικῆς, Πελοπίδης, Π. (επιμ.), Tεργέστη 1832, επαν. Kουλτούρα.