ΔίΤομέας ΜΝΕΣ ~ Τμήμα Φιλολογίας
ΝΕΦ 259
Οικογενειακές σχέσεις στο νεοελληνικό μυθιστόρημα (1922-2010)
Διδάσκουσα: Mαίρη Μικέ
Χειμερινό εξάμηνο ακαδημαϊκού έτους 2016-2017
ΚΕΙΜΕΝΑ
- Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Σκλάβοι στα δεσμά τους (1922), προλεγόμενα: Γιάννης Δάλλας, εκδόσεις «Κείμενα», Αθήνα 1981
- Άγγελος Τερζάκης, Δεσμώτες, εκδόσεις Αριστείδης Ν. Μαυρίδης, Αθήνα 1932 ~ Η παρακμή των Σκληρών, εκδόσεις «Κύκλου», Αθήνα 1934 ~ Μενεξεδένια πολιτεία (1937), Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2003
- Θράσος Καστανάκης, Ελληνικά χώματα (Τα μυστήρια της Ρωμιοσύνης, εκδόσεις «Κύκλου», 1933 ~ Μεγάλοι αστοί, εκδόσεις «Πυρσός», 1935 ~ Τον καιρό της ειρήνης, εκδόσεις «Αετός», 1942 και Περιθώριοι (ανέκδ.), Νεοελληνικά Γράμματα, 1937-1939
- Γιώργος Θεοτοκάς, Αργώ, 1933 και οριστική έκδοση, 2 τόμοι, εκδόσεις «Πυρσός», Αθήνα 1936
- Πηνελόπη Δέλτα, Ρωμιοπούλες (Α΄, Το ξύπνημα, 1927 ~ Β΄, Λάβρα, 1934-1935 ~ Γ΄, Σούρουπο, 1939) επιμ: Αλ.Π. Ζάννας, εκδόσεις «Ερμής», Αθήνα 2014
- Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης, Γερές και αδύναμες γενεές (Ο προορισμός της Μαρίας Πάρνη,1933 ~ Το σταυροδρόμι, 1934 ~ Ο απόγονος, 1935), Μαρία Πάρνη: γερές και αδύναμες γενεές, οριστική μορφή, εκδόσεις «Ίκαρος», Αθήνα 1950
- Λιλίκα Νάκου, Οι παραστρατημένοι, εκδόσεις «Γκοβόστης», Αθήνα 1935
- Μ. Καραγάτσης, Χίμαιρα (1936), εισαγωγή: Μαίρη Μικέ, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2015 και Η μεγάλη χίμαιρα (1953), εισαγωγή: Μαίρη Μικέ, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2002
- Τάσος Αθανασιάδης, Οι Πανθέοι (Α΄, Η χαρισάμενη εποχή, «Αετός», 1948 ~ Β΄, Μάρμω Πανθέου, «Αετός», 1953 ~ Γ΄, Η Κερκόπορτα, Αθήνα 1961, β΄έκδ. αναθ.), τόμοι 4, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», 1967-1968 ~ Τα παιδιά της Νιόβης, 1988 ~ Οι τελευταίοι εγγονοί, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 1984
- Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, Πλατεία Θησείου, εκδόσεις «Νέα Βιβλία», Αθήνα 1947 ~ Κοπιώντες και πεφορτισμένοι, εκδόσεις Γαλλικού Ινστιτούτου, Αθήνα 1950 ~ Σε πρώτο πρόσωπο, εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 1958
- Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Ο άλλος Αλέξανδρος, εκδόσεις «Αετός», Αθήνα 1950, «Γαλαξίας», Αθήνα 1971 (μαζί με το θεατρικό)
- Ειρήνη η Αθηναία, Τελευταία Άνοιξι, Αθήναι 1953
- Γιώργος Δέλιος, Οικογένεια, τυπ. Ν. Νικολαϊδη, Θεσσαλονίκη 1957
- Αντρέας Φραγκιάς, Άνθρωποι και σπίτια, Aθήνα [χ.ο.] 1955 ~ Η καγκελόπορτα, εκδόσεις «Επιθεώρηση Τέχνης», Αθήνα 1962
- Αλέξανδρος Κοτζιάς, Ο γενναίος Τηλέμαχος, εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 1972
- Κώστας Ταχτσής, Το τρίτο στεφάνι (ιδιωτική έκδοση, 1962), εκδόσεις «Ερμής», Αθήνα 1972
- Μαργαρίτα Καραπάνου, Η Κασσάνδρα και ο λύκος (α΄έκδ. 1976), εκδόσεις «Καστανιώτη», Αθήνα 2012 ~ Μαμά, επιμέλεια σειράς: Tάκης Θεοδωρόπουλος, εκδόσεις «Ωκεανίδα», Αθήνα 2004
- Νίκος Μπακόλας, Η μεγάλη πλατεία. Ιστορία των μέσων και νέων χρόνων, εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 1987
- Μάρω Δούκα, Αθώοι και φταίχτες. Στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας, εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2004
- Ηλίας Μαγκλίνης, Η ανάκριση, εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 2008
- Ελένη Γιαννακάκη, Σναφ, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2010
- Ιωάννα Καρυστιάνη, Τα σακιά, εκδόσεις «Καστανιώτη», Αθήνα 2010
Bιβλιογραφία
Ι. Ελληνική βιβλιογραφία
-Γιώργος Θεοτοκάς, Ελεύθερο πνεύμα (1929), επιμ. Κ.Θ. Δημαράς, Αθήνα, Ερμής Ν.Ε.Β. 1973
- Μακεδονικές Ημέρες (έρευνα), «Η θέση της κριτικής στην Ελλάδα», τχ. 8 (Οκτ. 1932), τχ. 9 (Νοέ. 1932) και τχ. 10-11 (Δεκ. 1932 – Ιαν. 1933)
- Δημήτρης Μεντζέλος, «Η εποχή μας κι ο Καστανάκης», Μακεδονικές Ημέρες, τχ. 10-11 (Δεκ. 1932-Ιαν. 1933), σ. 357-362
- Λάζαρος Πηνιάτογλου, «Μερικές απόψεις γύρω στο ελληνικό μυθιστόρημα», Μακεδονικές Ημέρες, τχ. 13 (Φεβρ. 1933), σ. 391-397
- Άγγελος Τερζάκης, «Το νεοελληνικό μυθιστόρημα», Ιδέα, τχ. 4,5,6,7,8 (Απρ., Μάιος, Ιούν., Ιούλ., Αύγ. 1933) 224-252, 312-318, 357-362, 40-52, 100-105
- Πέτρος Χάρης, «Θανάση Πετσάλη, O προορισμός της Μαρίας Πάρνη», Νέα Εστία, τόμ. 14, τχ. 161 (1 Σεπτ. 1933) 955
- Άλκης Θρύλος, «Το έτος του ρομάντσου», Σήμερα, τχ. 10 (Οκτ. 1933) 314
- Άλκης Θρύλος, «Πεζός λόγος: 1933», Σήμερα, τχ. 11-12 (Νοέ.-Δεκ. 1933) 364-367
- Γιώργος Θεοτοκάς, «Η νέα λογοτεχνία», Ιδέα, τχ. 13 (Ιαν. 1934) 11-17
- Πέτρος Σπανδωνίδης, «Η πεζογραφία των νέων (1929-1933)», Μακεδονικές Ημέρες, χρ. Β΄, τχ. 1, 2, 3 (Ιαν., Φεβρ., Μάρτ. 1934) 13-28, 37-52 και 69-76
- Άγγελος Τερζάκης, «Η αγωνία του ρεαλισμού», Ρυθμός, τχ. 10 (Ιούν. 1934) 304-309
- Πέτρος Σπανδωνίδης, «Απόψεις για τη λογοτεχνία μας», Μακεδονικές Ημέρες, τχ. 4 (Μάιος 1935), σ. 149-153
- Τάκης Παπατσώνης, «Θράσου Καστανάκη, Μεγάλοι Αστοί, Ελληνικά Χώματα, β΄), έκδ. «Πυρσός», Ελληνικά Φύλλα, χρ. Α΄, τχ. 9 (Νοέ. 1935) 255
- Αντρέας Καραντώνης, «Το μυθιστόρημα των νέων», Τα Νέα Γράμματα, χρ. Α΄, 1935, 773
- Άγγελος Τερζάκης, «Η ελληνική μεταπολεμική πεζογραφία», Τα Νέα Γράμματα, χρ. Α΄, τχ. 3 (Μάρτ. 1935) 152-157
- Γιώργος Θεοτοκάς, «Συζήτηση για ένα μυθιστόρημα [= Αργώ]», Τα Νέα Γράμματα, χρ. Α΄, τχ. 10 (Οχτ. 1935), σ. 551-554
- Βάσος Βασιλείου, «Θράσου Καστανάκη, Οι Μεγάλοι Αστοί», Μακεδονικές Ημέρες, χρ. Γ΄, τχ. 10 (Νοέ. 1935), σ. 231
- Αντρέας Καραντώνης, «Η λογοτεχνία μας το 1935», Τα Νέα Γράμματα, χρ. Β΄, τχ. 2 (Φεβρ. 1936) 162-167
- Τέλλος Άγρας, «Η τριλογία του κ. Θανάση Πετσάλη», Τα Νέα Γράμματα, χρ. Β΄, τχ. 11 (Νοέ. 1936) 838
- Nίκος Γκάτσος, «Θράσου Καστανάκη: Ο ομογενής Βλαδίμηρος», Τα Νέα Γράμματα, χρ. Γ΄, τχ. 1 (Γενάρης 1937) 62
- Μακεδονικές Ημέρες (έρευνα), «Η νεοελληνική λογοτεχνία στα τελευταία είκοσι χρόνια», τχ. 1 (Ιαν. 1938), σ. 11-17 και τχ. 2 (Φεβρ. 1938), σ. 50-59
- Γιώργος Θεοτοκάς, Ημερολόγιο της Αργώς και του Δαιμονίου, έκδ. «Πυρσός», Αθήνα 1939
- Αντρέας Καραντώνης, Πεζογράφοι και πεζογραφήματα της γενιάς του ΄30, Αθήνα, Παπαδήμας 1990 (α΄έκδ. 1962)
- Γιάννης Χατζίνης, Προτιμήσεις. Ελληνικά κείμενα, Αθήνα, έκδ. Φέξης 1963
- Απόστολος Σαχίνης, Αναζητήσεις της μεσοπολεμικής πεζογραφίας, Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινίδης 1978 (β΄έκδ.)
- Mario Vitti, «Family and Alienation in Contemporary Greek Fiction», στο Edmund Keeley & Peter Bien (eds), Modern Greek Writers, Princeton Univ. Press 1972, σ. 217-233
- Mario Vitti, Η Γενιά του Τριάντα: Ιδεολογία και Μορφή, Αθήνα, Ερμής 1977
- Απόστολος Σαχίνης, Πεζογράφοι του καιρού μας, Αθήνα, Εστία 1978
- Βάσος Βαρίκας, Η μεταπολεμική μας λογοτεχνία, Αθήνα, Γκοβόστης [1939], β΄έκδ. Πλέθρον 1979
- Αιμίλιος Χουρμούζιος, «Σταυροδρόμι του Θανάση Πετσάλη», Ο αφηγηματικός λόγος: Θεωρητικά κείμενα Ζ΄, Αθήνα, «Οι εκδόσεις των φίλων» 1979
- Aλέξ. Αργυρίου, «Τάσεις της κριτικής σκέψης στο Μεσοπόλεμο», στον τόμο Η κριτική στη νεότερη Ελλάδα, Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας 1981, σ. 201-246
- Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης, Διαφάνειες: O Μεσοπόλεμος: ο δεύτερος τόμος στη ζωή μου, Αθήνα, Εστία 1985 [Βuddenbrooks του Τhomas Mann και Forsyte Saga του John Galsworthy]
- Δήμητρα Πικραμένου-Βάρφη, Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης: H «Πνευματική Οδοιπορία» του και «Οι Μαυρόλυκοι» (1923-1948), Αθήνα, Εταιρεία Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου 1986
- Αλέξ. Αργυρίου, «Εισαγωγή» στο Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ΄40 ώς τη δικτατορία του ΄67, τόμ. Α΄, Αθήνα, εκδόσεις Σοκόλη 1988
- Μαίρη Μικέ, Το λογοτεχνικό περιοδικό Ο Κύκλος (1931-1939, 1945-1947), διδ. διατριβή (δακτ.), Τομέας ΜΝΕΣ, Τμήμα Φιλολογίας,
ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 1988, σ. 159-168
- Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Ο λογοτέχνης ως πρότυπο δημιουργικής δράσης. Θ. Πετσάλης-Διομήδης: Πώς ένας συγγραφέας συγκρότησε το πρόσωπο και το έργο του, Αθήνα, εκδόσεις Καρδαμίτσα 1990
- Λίζυ Τσιριμώκου, Λογοτεχνία της πόλης/πόλεις της λογοτεχνίας, Αθήνα, Λωτός 1988 και Εσωτερική ταχύτητα. Δοκίμια για τη λογοτεχνία, Αθήνα, Άγρα 2000, σ. 73-112
- Φώτης Δημητρακόπουλος, Η πρωτοποριακή κίνηση του ΄30 και το μυθιστόρημα, Αθήνα, Καστανιώτης 1990
- Κ. Α. Δημάδης, Δικτατορία, Πόλεμος και Πεζογραφία, 1936-1944, Αθήνα, Γνώση 1991 και Αθήνα, Εστία 2004 (β΄έκδ.)
- Mary N. Layoun, Modernism in Greece?, Νέα Υόρκη, Pella 1990
- Γεωργία Λαδογιάννη, Κοινωνική κρίση και αισθητική αναζήτηση στο Μεσοπόλεμο: η παρέμβαση του περιοδικού Ιδέα, Αθήνα, Οδυσσέας 1993
- Παν. Μουλλάς, «Εισαγωγή» στο Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Aπό τον πρώτο ώς τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Α΄, Αθήνα, εκδόσεις Σοκόλη 1993
- Γιώργος Βελουδής, Γραμματολογία – Θεωρία Λογοτεχνίας, Αθήνα, Δωδώνη 1994
- Αγγέλα Καστρινάκη, Η αντίθεση των γενεών στην ελληνική πεζογραφία (1890-1945), Αθήνα, Καστανιώτης 1995
- Dimitris Tziovas (επιμ.), Greek Modernism and Beyond, Lanham, Maryland, Rowman & Littlefield 1997
- Αλεξάνδρα Σαμουήλ, Ο Βυθός του Καθρέφτη: O André Gide και η ημερολογιακή μυθοπλασία στην Ελλάδα, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 1998, σ. 55-59
- Philothei Kolitsi, “Whirling in the dance of Europe”: Kastanakis’ approach to literary character”, Tradition and Modernity in Greek prose fiction of the 1920s, (Ph.D. dissertation), University of Cambridge 1988
- Δημήτρης Κόκορης, Όψεις των σχέσεων της Αριστεράς με τη Λογοτεχνία στο Μεσοπόλεμο (1927-1936), Πάτρα, Αχαϊκές Εκδόσεις 1999
- Χριστίνα Ντουνιά, «Όψεις της κριτικής στο Μεσοπόλεμο: η στροφή προς το μυθιστόρημα», Νέα Εστία, τχ. 1718 (Δεκ. 1999) 654-669
- Ο περιοδικός τύπος στον Μεσοπόλεμο, Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας 2001
- Αλέξ. Αργυρίου, Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια του Μεσοπολέμου (1918-1940), τόμ. Α΄, Αθήνα, Καστανιώτης 2001
- Γιώργος Βελουδής, Το Γράμμα και το Πνεύμα, Αθήνα, Παπαζήσης 2004
- Γιώργος Θεοτοκάς, Αναζητώντας τη Διαύγεια: Δοκίμια για τη Νεότερη Ελληνική και Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία, επιμ. Δημ. Τζιόβας, Αθήνα, Εστία 2005
- Αγγέλα Καστρινάκη, Η λογοτεχνία στην ταραγμένη δεκαετία 1940-1950, Αθήνα, Πόλις 2005
- Ελισάβετ Κοτζιά, Ιδέες και Αισθητική: Μεσοπολεμικοί και Μεταπολεμικοί Πεζογράφοι 1930-1974, Αθήνα, Πόλις 2006
- Δημήτρης Τζιόβας, Ο άλλος εαυτός. Ταυτότητα και κοινωνία στη νεοελληνική πεζογραφία, μτφρ. Άννα Ρόζενμπεργκ, (θεώρηση μτφρ.-επιμ.) Ουρανία Ιορδανίδου, Αθήνα, Πόλις 2007
- Τάκης Καγιαλής, Η επιθυμία για το μοντέρνο: Δεσμεύσεις και αξιώσεις της λογοτεχνικής διανόησης στην Ελλάδα του 1930, Αθήνα, Βιβλιόραμα 2007
- Δημήτρης Νικολαρεϊζης, Δοκίμια κριτικής, επιμ. Αλέξης Ζήρας, Αθήνα, Πλέθρον 1983 και «Η κριτική – προπάντων η κριτική!» Δοκίμια κριτικής & Ούγος Φώσκολος και Ανδρέας Κάλβος, επιμέλεια, σημειώσεις και επιλεγόμενα Χ.Λ. Καράογλου, Αθήνα, Άγρα 2011
- Δημήτρης Τζιόβας, Ο μύθος της Γενιάς του Τριάντα. Νεοτερικότητα, Ελληνικότητα και πολιτισμική ιδεολογία, Αθήνα, Πόλις 2011
- Μίλτος Πεχλιβάνος, «Εκφυλισμός και πρόοδος: σκέψεις για την ανθρωπολογία του Μ. Καραγάτση» [υπό δημοσίευση]
ΙΙ. Ξένη βιβλιογραφία
- Mario Vitti, «Family and Alienation in Contemporary Greek Fiction», στο Edmund Keeley & Peter Bien (eds), Modern Greek Writers, Princeton Univ. Press 1972, σ. 217-233
- Ragussis Michael, Acts of naming: the family plot in fiction, New York: Oxford Univ. Press 1986
- Christine van Boheemen, The novel as family romance: language, gender and authority from Fielding to Joyce, Ithaca, Cornell Univ. Press 1987
- Ezell Margaret, The patriarch’s wife: literary evidence and the history of the family, Chapell Hill, Univ. of North Carolina Press 1987
- Pearlman Mickey, American women writing fiction: memory, identity, family, space, Lexington, Univ.Press of Kentucky 1989
- Yi-ling Ru, The family novel: toward a generic definition, New York, P. Lang 1992
- MacNabb Elizabeth L., The fractured family: the second sex and its (dis)connected daughters, New York, P. Lang 1993
- Herbert T.Walter, Dearest beloved: the Hawthornes and the making of the middle-class family, Berkeley, Univ. of California Press 1993
- Wirth-Nesher, H., City codes: reading the modern urban novel, New York, Cambridge University Press 1996
- Flint Christopher, Family fictions: narrative and domestic relations in Britain 1688-1798, Stanford Univ. Press 1998
- Patterson Cynthia, The family in Greek History, Cambridge Mass., Harvard Univ. Press 1998
- Μ. Μazower, Μετά τον Πόλεμο: η ανασυγκρότηση της οικογένειας, του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα 1943-1960, Αθήνα, Αλεξάνδρεια 2000
- Parsons, D.L., Streetwalking the Metropolis: women, the city and modernity, Oxford Univ. Press 2000
- June Howard, Publishing the family, Duke Univ. Press 2001
- Greenfield Susan C., Mothering daughters: novels and the politics of family romance: Frances Burney to Jane Austen, Detroit: Wayne State Univ. Press 2003
- Perry Ruth, Novel relations: The transformation of kinship in English literature and culture 1748-1818, New York, Cambridge Univ. Press 2004
- Weinstein Cindy, Family, kinship and sympathy in nineteenth-century American literature, Cambridge UK: Cambridge Univ. Press 2004
- Waters Catherine, Dickens and the politics of the family, Cambridge UK, Cambridge Univ. Press 2005
- Smadja Robert, Famille et Littérature: Thomas Mann et Galsworthy, Faulkner et Zola, O’Neill et Ionesco, Musil et Tournier, Paris, Champion 2005
- Mary Jean Corbett, Family likeness: sex, marriage and incest from Jane Austen to Virginia Woolf, Ithaca, Cornell Univ. Press 2008