Mehrsprachigkeit: Sprach- und bildungspolitische Konsequenzen und Perspektiven

Κοιλιάρη, Α. (2005) Πολυγλωσσία και Γλωσσική Εκπαίδευση. Μια κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Βάνιας

Ενδεικτική βιβλιογραφία Ελληνόγλωσση 1. Baker C (μετάφραση Α. Αλεξανδροπούλου, εισ. επιμ Μ. Δαμανάκης) (2001) Εισαγωγή στη Διγλωσσία και τη Δίγλωσση Εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg 2. Αθανασίου, Λ. / Γκότοβος, Α. (2002) Η διγλωσσία των διαφορετικών. Αντιλήψεις και στάσεις των εκπαιδευτικών της προσχολικής ηλικίας απέναντι στη διγλωσσία των μεταναστών και παλιννοστούντων μαθητών. Στο: Δαμανάκης, Μ. (επιμ.) Διαπολιτισμική Παιδαγωγική στην Ελλάδα. Πρακτικά ζητήματα και θεωρητικά ζητούμενα, 23-44 3. Αμπατζόγλου Γ. (2001) Γλώσσα και μετανάστευση: ψυχολογικές διαστάσεις. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 4. Γκαϊνταρτζή, Α. (2012). Ζητήματα διγλωσσίας σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας: Κοινωνικές και εκπαιδευτικές διαστάσεις. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. 5. Γκόβαρης, Χ. (2000) Διαπολιτισμική εκπαίδευση / αλλοδαποί μαθητές – Παρατηρήσεις για τη δημιουργία εκπαιδευτικών και υποκειμενικών αναγκών μάθησης. Στο: Σκούρτου, Ε. (επιμ.) (2000) Διγλωσσία. Τετράδια εργασίας Νάξου, 17-34 6. Γκόβαρης, Χ. / Ανδρεαδάκης,Ν. (2002) Στάσεις επιπολιτισμού εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στο: Δαμανάκης, Μ. (επιμ.) (2002) Διαπολιτισμική Παιδαγωγική στην Ελλάδα. Πρακτικά ζητήματα και θεωρητικά ζητούμενα, 45-56 7. Γκότοβος, Α. (2002) Εκπαίδευση και Ετερότητα. Ζητήματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής. Αθήνα: Μεταίχμιο 8. Γκότοβος, Αθανάσιος (2014) Νεομετανάστευση και Στερεότυπα: Παιδεία και Ταυτότητα στην Ελλάδα και τη διασπορά μπροστά σε δύσκολες προκλήσεις. Στο Δαμανάκης, Μ., Στ. Κωνσταντινίδης, Α. Τάμης (επιμ.) (2014) Νέα μετανάστευση από και προς την Ελλάδα. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης , Κ.Ε.ΜΕ., 207-225 9. Γρίβα, Ε. & Α.Γ. Στάμου (2014) Ερευνώντας τη διγλωσσία στο σχολικό περιβάλλον: Οπτικές εκπαιδευτικών, μαθητών και μεταναστών γονέων. Θεσσαλονίκη: Δέσποινα Κυριακίδη. 10. Δαμανάκης,Μ. (1997 ) Η εκπαίδευση των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών στην Ελλάδα, Αθήνα: Gutenberg 11. Δαμανάκης, Μ. (επιμ.) (2002) Διαπολιτισμική Παιδαγωγική στην Ελλάδα. Πρακτικά ζητήματα και θεωρητικά ζητούμενα. Επιστήμες της Αγωγής, τ. 4, Θεματικό τεύχος. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης, Π.Τ.Δ.Ε. 12. Δαμανάκης, Μ. (2007). Ταυτότητες και εκπαίδευση στη διασπορά. Αθήνα: Gutenberg. 13. Δαμανάκης, Μ., Στ. Κωνσταντινίδης, Α. Τάμης (επιμ.) (2014) Νέα μετανάστευση από και προς την Ελλάδα. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτη , Κ.Ε.ΜΕ. 14. Δενδρινού, Β. (2001) Διγλωσσία. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 15. Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.) Στο http://www.ekka.org.gr/ Ανακτήθηκε 05.09.2016 16. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2008). Πολυγλωσσία πλεονέκτημα για την Ευρώπη και κοινή δέσμευση. Βρυξέλλες, COM(2008) 566 τελικό. Στο http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2008:0566:FIN:EL:PDF Ανακτήθηκε 05.09.2016 17. Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2004) Σχέδιο δράσης 2004 - 2006 για την Προώθηση της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας 18. Ζάγκα, Ε. (2004) Η συμβολή των μαθημάτων ειδικότητας στη γλωσσική αγωγή: Η διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας με έμφαση στο περιεχόμενο των γνωστικών αντικειμένων του Αναλυτικού Προγράμματος. Θεσσαλονίκη: αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή 19. Καρατζόλα, Ε. (2001) Γλώσσα και τυποποίηση. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 20. Καρατζόλα Ελένη (2016) Γλωσσικές πολιτικές στις χώρες της Μεσογείου. Αθήνα: Επίκεντρο 21. Kέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής Γ.Σ.Ε.Ε. (2014).Δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες σε περιβάλλον κρίσης. Καταγραφή δαπανών περιόδου 2001-2013σύμφωνα με τα στοιχεία για τους Υποδείκτες Εκπαίδευσης του ΔΤΚ όπως ανακοινώθηκαν από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. Αθήνα. Στο http://www.kanep-gsee.gr/sitefiles/files/KANEP_DAP_EKPAID_2013.pdf Ανακτήθηκε 05.09.201 22. Κοιλιάρη, Α. (1997) Ξένος στην Ελλάδα. Μετανάστες, γλώσσα και κοινωνική ένταξη. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής 23. Κοιλιάρη, Α./ Αγοραστός, Γ. / Ζάγκα, Ε (2001) Αναζητώντας μία αποτελεσματική πρόταση για τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας (ΝΕΓ2) σε παλιννοστούντες και αλλοδαπούς μαθητές. Στο: Παιδαγωγική Επιθεώρηση, τ. 32, 38-56 24. Κοιλιάρη, Α. (2003) Δίγλωσσοι εκπαιδευτικοί στην ελληνική πολυπολιτισμική τάξη. Εμπειρίες, σκέψεις προβληματισμοί. Στο: Πρακτικά του Συνεδρίου «Εκπαίδευση Μειονοτήτων: Εκπαιδευτικοί μιλούν σε εκπαιδευτικούς για τις εμπειρίες τους», Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής,130-139 25. Κοιλιάρη, Α. (2005) Πολυγλωσσία και Γλωσσική Εκπαίδευση. Μια κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Βάνιας 26. Κοιλιάρη, Α. (2005) Πολυγλωσσία και Πολυπολιτισμικότητα στη σχολική τάξη. Αναζητώντας μία νέα εκπαιδευτική πολιτική; Στο: Butulussi,E./ Karajannidou,Ev. / Zachu K. Sprache und Multikulturalität. Festschrift für Professor Käthi Dorfmüller-Karpousa. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 225- 237 27. Κοιλιάρη, Α. (2014) Μαθητές αλβανικής καταγωγής και αλβανική γλώσσα: Στάσεις, δεξιότητες, επιθυμίες. Σε: Α. Γκαϊνταρτζή, Σ. Καμαρούδης, V. Hystuna, Μ. Βισκαδουράκη. (επιμ.), Πρακτικά 2ου Διεθνούς Συνεδρίου «ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ: ΕΛΛΗΝΟ - ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΕΠΑΦΗ» Θεσσαλονίκη: Πολύδρομο - Παιδαγωγική Σχολή Α.Π.Θ., σ. 39-45 28. Κοιλιάρη, Αγγελική (2005). Πολυγλωσσία και γλωσσική εκπαίδευση: Μια κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Βάνιας 29. Κοιλιάρη, Αγγελική (2014).Έκθεση σχετικά με τις ανάγκες και τις προϋποθέσεις για τη διδασκαλία της γλώσσας των αλλοδαπών μαθητών και μαθητριών στα ελληνικά δημόσια σχολεία. Στο http://www.diapolis.auth.gr/diapolis_files/drasi5/panelladiki_ereuna.pdf Ανακτήθηκε 01.02.2017 30. Κοιλιάρη, Αγγελική (2016). Ελλάδα 2015: Νέα πολυπολιτισμικά κοινωνικά συγκείμενα. Nέα ζητήματα γλωσσικής εκπαιδευτικής πολιτικής; Στο: Χοντολίδου, Ε., Ρ. Τσοκαλίδου, Φ. Τεντολούρης, Α. Κυρίδης, & Κ. Βακαλόπουλος (επιμ) Μνήμη Σωφρόνη Χατζησαββίδη. Γλωσσ(ολογ)ικές και Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Gutenberg, 217-231 31. Κοιλιάρη Αγγελική (2016). Γλώσσες στην Εκπαίδευση. Στο: Επιστήμες της Αγωγής, Θεματικό Τεύχος 2015: «Κοινωνιογλωσσολογικές και Διαπολιτισμικές Προσεγγίσεις στην Πολιτισμική Ετερότητα στο Σχολείο», Πανεπιστήμιο Κρήτης: ΕΔΙΑΜΕ, 206-219 32. Κόντης, Αντώνης (2014) Η Μεταναστευτική Μετάβαση στην Ελλάδα. Στο Δαμανάκης, Μ., Στ. Κωνσταντινίδης, Α. Τάμης (επιμ.) (2014) Νέα μετανάστευση από και προς την Ελλάδα. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης , Κ.Ε.ΜΕ., 273-297 33. Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας Στο http://rcel.enl.uoa.gr/kpg/Ανακτήθηκε 01.02.2017 34. Κωστούλα-Μακράκη,N.(2001) Γλώσσα και Κοινωνία. Βασικές έννοιες. Αθήνα: Μεταίχμιο 35. Λαμπριανίδης, Λ. (2001) Αλβανοί μετανάστες στη Θεσσαλονίκη. Διαδρομές ευημερίας και παραδρομές δημόσιας εικόνας. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής 36. Macedo,D., Δενδρινού, Β., Γούναρη, Π. (2010) Η ηγεμονία της αγγλικής γλώσσας. Θεσσαλονίκη: Επικέντρο 37. Μαλιγκούδη, Χ. (2009). Η γλωσσική εκπαίδευση των Αλβανών μαθητών στην Ελλάδα: Κυβερνητικές πολιτικές και οικογενειακές στρατηγικές. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης. 38. Μαλιγκούδη, Χριστίνα (2009) Η γλωσσική εκπαίδευση των Αλβανών μαθητών στην Ελλάδα: Κυβερνητικές πολιτικές και οικογενειακές στρατηγικές. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης. 39. Μαλιγκούδη, Χριστίνα (2014) Τμήματα Διδασκαλίας Εθνοτικών Γλωσσών στην Ελλάδα. Στο Δαμανάκης, Μ., Στ. Κωνσταντινίδης, Α. Τάμης (επιμ.) (2014) Νέα μετανάστευση από και προς την Ελλάδα. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης , Κ.Ε.ΜΕ., 299-324 40. Μιτακίδου, Σ., & Δανιηλίδου, Ε. (2007). Διδασκαλία και μάθηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Απόψεις των εκπαιδευτικών. Στο Ντίνας Κ. και Α. Χατζηπαναγιωτίδου (επιμ.), Η ελληνική γλώσσα ως δεύτερη/ξένη. Έρευνα, διδασκαλία, εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: University Press, 553-465. 41. Μπαλτσιώτης Λ. / Κ. Τσιτσελίκης (2001) Η μειονοτική εκπαίδευση της Θράκης. Α Αθήνα / Κομοτηνή: Ν. Σάκκουλας 42. Μποτέλη, Στ. (2004) Ελληνική γλωσσική πολιτική και γλωσσικός σχεδιασμός για την Εκπαίδευση μειονοτήτων. Η περίπτωση της μουσουλμανικής μειονότητας. Θεσσαλονίκη: αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία 43. Προφίλη,Ο (2001) Γλώσσα / Γλώσσες στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 44. Σελλά - Μάζη,E (2001) Διγλωσσία και Κοινωνία. Η Κοινωνιογλωσσολογική Πλευρά της Διγλωσσίας. Η ελληνική πραγματικότητα. Αθήνα: Προσκήνιο 45. Σκούρτου, Ε. (2011): Η Διγλωσσία στο σχολείο. Αθήνα, Εκδόσεις Gutenberg 46. Σκούρτου, Ε. (2002) Η γλώσσα / οι γλώσσες ως μέσον κοινωνικής ένταξης. Στο: http://www.rhodes.aegean.gr/ptde/personel/skourtou/documents.asp 47. Σκούρτου, Ε. (επιμ.) (1997) Θέματα διγλωσσίας και εκπαίδευσης. Αθήνα: εκδόσεις νήσος 48. Σκούρτου, Ε. (επιμ.) (2000) Διγλωσσία. Τετράδια εργασίας Νάξου. Ρόδος: Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Π.Τ.Δ.Ε. 49. Σκούρτου, Ε. / Βρατσάλης,Κ. / Γκόβαρης, Χ. (2004) Μετανάστευση στην Ελλάδα και Εκπαίδευση: Αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης – Προκλήσεις και προοπτικές βελτίωσης. Εμπειρογνωμοσύνη. Αθήνα, Ι.Μ.Ε.Π.Ο. 50. Ταμπάνογλου,Π. (2003) Η γλωσσική πολιτική των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Θεσσαλονίκη: αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία 51. Τοκατλίδου, Β. (2002) Γλώσσα, Επικοινωνία και Γλωσσική Εκπαίδευση, Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη 52. Τσάκωνα, Β. (2014) Αγγλικά, αλβανικά ή ρώσικα; Η διδασκαλία των γλωσσών καταγωγής στο σχολείο. Στο Χατζησωτηρίου Χριστίνα, & Ξενοφώντος Κων/νος (επιμ.), Διαπολιτισμική εκπαίδευση: Προκλήσεις, παιδαγωγικές θεωρήσεις και εισηγήσεις (σελ. 198-218). Καβάλα: Σαΐτα. Στο http://www.saitapublications.gr/2014/01/ebook.75.html. Ανακτήθηκε 05/09/2016. 53. Τσιτσελίκης,Κ. (2001α) Μειονοτικές γλώσσες στην Ελλάδα. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 54. Τσιτσελίκης,Κ. (2001β) Προστασία των μειονοτικών γλωσσών. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 55. Τσιτσιπής, Λ. (2001α) Στάσεις απέναντι στη γλώσσα. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 56. Τσιτσιπής, Λ. (2001β) Γλωσσική συρρίκνωση. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 57. Τσοκαλίδου, Ρ. (2012): Χώρος για δύο. Θέματα διγλωσσίας και εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Ζυγός 58. Φραγκουδάκη,Α. (2001) Η Γλώσσα και το Έθνος. 1880 –1980: Εκατό χρόνια αγώνες για την αυθεντική ελληνική γλώσσα. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 59. Χατζηδάκη, Α. (2000) Η διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στις ‘κανονικές’ τάξεις. Στο: Σκούρτου, Ε. (επιμ.) (2000) Διγλωσσία. Τετράδια εργασίας Νάξου, 73-89 60. Χριστίδης, Α.- Φ. (1999) Γλώσσα, πολιτική, Πολιτισμός. Αθήνα: εκδόσεις Πόλις 61. Χριστίδης, Α.- Φ. (2001) Γλωσσική εκπαίδευση και γλωσσικός αποκλεισμός. Στο: Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, http: // www.komvos.edu.gr 62. Χριστίδης, Α.- Φ. (επιμ.) (1999α) «Ισχυρές» και «ασθενείς» γλώσσας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού. (Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου. Θεσσαλονίκη, 26-28.03.1997). Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας 63. Χριστόπουλος,Δ. (2002) Η ετερότητα ως σχέση εξουσίας. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική & ΚΕΜΟ 64. UNICEF(1990) Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Στο http://www.unicef.org/magic/media/documents/CRC_greek_language_version.pdf Ανακτήθηκε 05/09/2016. Ξενόγλωσση 1. Cantone, K. (2007). Code switching in bilingual children. Dordrecht: Springer. 2. Commission of the European Communities (2003). Promoting language learning and linguistic diversity: An action plan 2004-2006. Brussels, COM (2003) 449 final. 3. Dimakos, I., & Tasiopoulou, K. (2003). Attitudes towards migrants: What do Greek pupils think about their immigrant classmates? Intercultural Education, 14(3), 307-316. 4. Hoffmann, C. (1991). An introduction to bilingualism. London, N.Y.: Longman. 5. Garrett, P. (2010). Attitudes to language. NY: Cambridge University Press. 6. Gkaintartzi, A., Kiliari, A., Tsokalidou, R. (2014). ‘Invisible’bilingualism–‘‘invisible’ language ideologies: Greek teachers' attitudes towards immigrant pupils’ heritage languages. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism,60-72, http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13670050.2013.877418 7. Gkaintartzi Anastasia, Kiliari Angeliki, Tsokalidou Petroula (2016). Heritage language maintenance and education in the Greek sociolinguistic context: Albanian immigrant parents’ views. Cogent Education (3),1-17 8. http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/2331186X.2016.1155259 9. Gogonas, N. (2010). Bilingualism and Multiculturalism in Greek Education. Investigating Ethnic Language Maintenance among Pupils of Albanian and Egyptian Origin in Athens. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing. 10. Gogonas, N. (2007). The orientation of Greek Education towards Multiculturalism. Contemporary Greece: Structures, Context and Challenges. 3rd Hellenic Observatory PhD Symposium LSE, London Retrieved from http://www.academia.edu/434786/The_3_Rd_Hellenic_Observatory_PhD_Symposium 11. Kiliari, A. (2009). Language practice in Greece: The effects of European policy on multilingualism. European Journal of Language Policy, 1(1), 21-28 12. Kiliari, A. (2014). “Heritage languages in Greek public schools? Immigrant pupils’ attitudes and skills”. In Psaltou-Joycey A., Agathopoulou E., Mattheoudakis M. (eds) "Cross-curricular Approaches to Language Education", Cambridge Scholars Publishing, 191-207 13. http://www.cambridgescholars.com/cross-curricular-approaches-to-language-education 14. Mitakidou, S., Tressou, E., & Dannilidou, E. (2007). Cross-cultural education. A challenge or a problem? International Journal of Educational Policy, Research and Practice: Reconceptualizing Childhood Studies, 8(1), 67-81. 15. Secombe, M.J., & J.J. Zadja, (Eds.), (1999). J. Smolicz on Education and Culture. South Melbourne Victoria: Nicholas Publishers Pty Ltd. 16. Smolicz, J.J. (1981). Core Values and Cultural Identity. Ethnic and Racial Studies, 4 (1), 75-90. 17. Smolicz, J. J. (1983). Meaning and values in cross-cultural contacts. Ethnic and Racial Studies, 6(1), 33 49. 18. Smolicz, J.J. (1984). Multiculturalism and an over-arching framework of values: Some educational responses for ethnically plural societies. European Journal for Education, 19(2), 22- 42. 19. Smolicz. J.J., & Secombe, M. J., (1989). Types of language activation and evaluation in an ethnically plural society. In U. Ammon (Ed.), Status and Function of Language and Languages Varieties (pp. 478-514). Berlin NY: de Gruyter. 20. Smolicz, J. J., Secombe, M. J. & Hudson, D.M. (2001). Family collectivism and minority languages as core values of culture among ethnic groups in Australia. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 22(2), 152-172 Ηλεκτρονικές διευθύνσεις http: // www.komvos.edu.gr www.archive.minedu.gov.gr http: // www.coe.int. http: // www.eblul.org/ http://www.diapolis.auth.gr