ΘΕΩΡΙΑ ΧΩΡΟΥ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2

Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού

• Οι στόχοι του μαθήματος Θεωρία του Χώρου – Ιστορία της Αρχιτεκτονικής όπως αυτό απευθύνεται στους φοιτητές του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών είναι πολλαπλοί και προσαρμοσμένοι στις ανάγκες του συγκεκριμένου Τμήματος. • Η κατανόηση της έννοιας της αρχιτεκτονικής και γενικότερα του δομημένου περιβάλλοντος και του χώρου είναι πρωταρχικός στόχος. Η έννοια της αρχιτεκτονικής αναλύεται αρχικά μέσα από τις τρεις παραμέτρους που έθεσε ο αρχαίος συγγραφέας Βιτρούβιος, δηλαδή την Firmitas-utilitas-venustas (στερεότητα – λειτουργικότητα και αισθητική/συμβολισμός). Πέραν των οπτικών και αισθητικών επιζητείται η κατανόηση των ψυχολογικών παραμέτρων της αρχιτεκτονικής και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των κτιρίων και της ανθρώπινης κοινότητας τόσο σήμερα όσο και στο παρελθόν. Αναλύονται έννοιες όπως η αντίληψη του χώρου, τα στοιχεία του και η δυναμική του αυτοτελώς και μέσα στις διάφορες εποχές. • Το μάθημα θεωρεί ότι βασική προϋπόθεση τόσο για την αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική δημιουργία αποτελεί η στέρεη γνώση και κατανόηση των μορφών του παρελθόντος. Έτσι σημαντικός στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει γνώση σχετικά με τα αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά επιτεύγματα του ανθρώπου και να διευρύνει με τον τρόπο αυτό την ανθρωπιστική παιδεία των καλλιτεχνών. Τα επιτεύγματα αυτά παρουσιάζονται με επιστημονική μέθοδο και χρονολογική σειρά. Εξετάζονται κύρια έργα της αρχιτεκτονικής μέσα στο μοναδικό αισθητικό, πολιτιστικό και ιστορικό τους πλαίσιο και συσχετίζονται με τις γενικότερες κοινωνικές συνθήκες και τα κινήματα του πνεύματος κάθε εποχής. Γίνεται προσπάθεια να κατανοηθούν και να εκτιμηθούν οι μορφές του παρελθόντος, πολλές από τις οποίες αποτελούν και σήμερα τμήματα του περιβάλλοντος χώρου μας. Η προσπάθεια αυτή συνοδεύεται από στυλιστικές αναλύσεις και ερμηνείες παραδειγμάτων αρχιτεκτονικών συνθέσεων από τους ιστορικούς χρόνους μέχρι σήμερα, των οποίων οι αρχιτεκτονικές και άλλες αξίες άντεξαν στον χρόνο. Ταυτόχρονα όμως το μάθημα θέτει ως κύριο στόχο την προσέγγιση της ιστορίας της αρχιτεκτονικής μέσα από μια διαδικασία ανάλυσης, συγκρίσεων και ερμηνείας των διαφόρων φαινομένων. Βασική επιδίωξή του είναι η ανάδειξη διαχρονικών αξιών και ιδεών στην αρχιτεκτονική, που μπορούν να συμβάλλουν στην επίλυση σύγχρονων προβλημάτων. • Το μάθημα εστιάζει αναπόφευκτα στην Ιστορία της Δυτικής Αρχιτεκτονικής με διεύρυνση στους μεγάλους πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου. Λαμβάνοντας υπόψη το βιωματικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής τα μαθήματα συμπληρώνονται με εκδρομές και επισκέψεις ιστορικών τοποθεσιών, μνημείων και μουσείων. • Η κατανόηση και η ανάλυση της σχέσης της αρχιτεκτονικής με τις εικαστικές τέχνες αλλά και τις εφαρμοσμένες είναι καίριο θέμα των μαθημάτων. Έτσι η ανάλυση των αρχιτεκτονικών επιτευγμάτων και της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής συνοδεύεται πάντα από αντίστοιχα καλλιτεχνικά ρεύματα και εξελίξεις. • Μέσα από το μάθημα ενθαρρύνεται η οπτική παρατήρηση του δομημένου περιβάλλοντος. Καταβάλλεται προσπάθεια ώστε η παρατήρηση να πηγαίνει πέρα από την απλή εικόνα που παρουσιάζεται στον αμφιβληστροειδή και να γίνεται διαδικασία ανάλυσης και καλλιέργειας κριτικής σκέψης. Μέσα από τη διαδικασία αυτή αναμένεται ο εμπλουτισμός των εικόνων που δέχεται ο φοιτητής και η διεύρυνση των οριζόντων του για τη βελτίωση των εκφραστικών του δυνατοτήτων και μέσων. • Επιχειρείται η ευαισθητοποίηση των φοιτητών σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς και η συμβολή, μέσω της γνώσης και της κατανόησης, στην προστασία των μνημείων του παρελθόντος, και στη διατήρηση του πλούτου της μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. • Να αποκτήσουν γνώσεις καθώς και μεθοδολογικά παιδαγωγικά εργαλεία για να διδάξουν τις γνώσεις που αποκτούν στην αισθητική στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. To μάθημα συμβάλλει στην παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια

1. Παλαιοχριστιανική αρχιτεκτονική. 2. Bυζαντινή αρχιτεκτονική στα χρόνια του Ιουστινιανού. Η Αγία Σοφία. 3. Η εξέλιξη της αρχιτεκτονικής κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο. 4. Ύστερη βυζαντινή αρχιτεκτονική. Κοσμική αρχιτεκτονική στο Βυζάντιο. 5. Τα βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης 1. Περιήγηση. 6. Τα βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης 2. Περιήγηση. 7. Η ακτινοβολία της βυζαντινής αρχιτεκτονικής (Αρμενία, Ρωσία, Σερβία, Σικελία, Γαλλία, Βενετία). 8. Iσλαμική αρχιτεκτονική – Οθωμανική αρχιτεκτονική. 9. Καρολίγγεια αναγέννηση - Pωμανική αρχιτεκτονική στην Ευρώπη. Ο θεσμός των προσκυνημάτων και οι ναοί του. 10. Γοτθική αρχιτεκτονική. Η γέννηση της γοτθικής αρχιτεκτονικής στη Γαλλία. Η ώριμη γοτθική αρχιτεκτονική. Ο αχτιδοβόλος ρυθμός. Ο φλογόμορφος ρυθμός. 11. Η γοτθική αρχιτεκτονική στην Αγγλία. Ο διακοσμημένος και ο κατακόρυφος ρυθμός. 12. Η γοτθική αρχιτεκτονική στη Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία. 13. Η αρχιτεκτονική στην Eλλάδα κατά το διάστημα της ξένης επικυριαρχίας. Παραδοσιακή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα. Τα μεταβυζαντινά και τα οθωμανικά μνημεία της Θεσσαλονίκης.

Παλαιοχριστιανική αρχιτεκτονική, Βυζαντινή αρχιτεκτονική, Ισλαμική αρχιτεκτονική, Ρωμανική αρχιτεκτονική, Γοτθική αρχιτεκτονική

07-06-2016