Διαβαλκανικές Σχέσεις στον 19ο/20ό αιώνα
| Τίτλος | Διαβαλκανικές Σχέσεις στον 19ο/20ό αιώνα / Ιnterbalkan relations in the 19th/ 20th century |
| Κωδικός | ΙΑΤ 701 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Ιστορίας και Αρχαιολογίας |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600016040 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΜΣ στην Ιστορική Έρευνα 2024-2025
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας | Επιλογής | Χειμερινό/Εαρινό | - | 15 |
| Τίτλος | Διαβαλκανικές Σχέσεις στον 19ο/20ό αιώνα |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2018 – 2019 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600140713
|
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600140713
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος:
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Η βασική γνώση της Βαλκανικής Ιστορίας είναι απαραίτητη
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές αναμένεται ότι στο πλαίσιο του μαθήματος θα
1) κατανοήσουν τους βασικούς άξονες των εθνικών προγραμμάτων των βαλκανικών κρατών κατά τον 19ο αιώνα
2) κατανοήσουν το υπόβαθρο των βαλκανικής συνεργασίας ή των βαλκανικών συγκρούσεων κατά τον 19ο αιώνα
3) κατανοήσουν τη σημασία του βαλκανικού χώρου για την πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων κατά τον μακρύ 19ο αιώνα και την έκρηξη του Μεγάλου Πολέμου
4)κατανοήσουν την αναθεωρητική πολιτική των ηττημένων του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου κατά τον Μεσοπόλεμο, την έλλειψη ενός συστήματος συλλογικής ευρωπαϊκής και βαλκανικής ασφάλειας και την αναπόφευκτη εμπλοκή των βαλκανικών κρατών στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
5) κατανοήσουν ότι και κατά την κομμουνιστική περίοδο τα εθνικά ζητήματα υπό ιδεολογικό μανδύα επηρέαζαν τις διαβαλκανικές σχέσεις
6) αντιληφθούν καλύτερα το ιστορικό υπόβαθρο σύχρονων βαλκανικών θεμάτων (Μακεδονικό, Αλβανικό κ.λπ).
Γενικές Ικανότητες
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Αυτόνομη εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
To μάθημα αφορά στον καθορισμό του πλαισίου της διαμόρφωσης των διαβαλκανικών σχέσεων κατά τον μακρύ 19ο και κατά τον 20ό αιώνα. Κατά τον 19ο αιώνα τα βαλκανικά κράτη είχαν το πρόγραμμα της εθνικής τους ολοκλήρωσης. Η ''Μεγάλη Ιδέα'' των βαλκανικών κρατών καθόρισε και το είδος των φιλικών ή εχθρικών σχέσεών τους. Ιδιαίτερη σημασία είχε το Μακεδονικό για την εξέλιξη των ελληνοβουλγαρικών, ελληνοσερβικών σχέσεων, σερβοβουλγαρικών σχέσεων, το Κουτσοβλαχικό για την εξέλιξη των ελληνορουμανικών σχέσεων, το μέλλον της Αυστρο-- Ουγγαρίας για τις σερβοκροατικές σχέσεις . Η ανάδυση αλβανικού εθνικού κινήματος τον 19ο αιώνα ήγειρε και το ζήτημα των σχέσεων των Ελλήνων, Σέρβων και Μαυροβουνίων έναντι των Αλβανών και της προοπτικής ίδρυσης αλβανικού κράτους. Οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν ανάμιξη στα βαλκανικά εθνικά ζητήματα και ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν άρχισε τυχαία από τα Βαλκάνια. Στον Μεσοπόλεμο οι διαβαλκανικές σχέσεις καθορίστηκαν από την έκβαση του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η ηττημένη Βουλγαρία διεκδικούσε τη Δυτική Θράκη, τη σερβική Μακεδονία και τη Νότιο Δοβρουτσά. Η εδαφική διέξοδος στο Αιγαίο καθόρισε τις ελληνοβουλγαρικές σχέσεις, το Μακεδονικό τις βουλγαρογιουγκοσλαβικές σχέσεις, το Βορειοηπειρωτικό και το ζήτημα των Τσάμηδων τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, το ζήτημα του Κοσόβου τις αλβανογιουγκοσλαβικές/σερβικές σχέσεις. Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι βαλκανικές εθνικές συγκρούσεις προσέλαβαν τραγικές διαστάσεις. Καθώς ο κομμουνισμός απέτυχε ως διεθνιστική ιδεολογία, τα εθνικά κατά βάση ζητήματα με ιδεολογικό μανδύα επηρέαζαν και τις σχέσεις των κομμουνιστικών κρατών όπως και της Ελλάδας με ορισμένα βαλκανικά κομμουνιστικά κράτη κατά τον Ψυχρό Πόλεμο στο πλαίσιο του διπολισμού. Ανάλογα με τη χρονική περίοδο που θα επιλεγεί για διδασκαλία σε κάθε εξάμηνο (1832-1918, 1918-1941, 1941-1945, 1945-1989) θα και προσδιοριστεί και το συγκεκριμένα αντικείμενο.
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Βιντεοδιαλέξεις
- Βιβλίο
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | ||||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 150 | ✓ | |||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 61 | ||||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 200 | ✓ | |||
| Σύνολο | 450 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Οι φοιτητές καλούνται να μελετούν ανά εβδομάδα συγκεκριμένη βιβλιογραφία στην ελληνική γλώσσα, σε βαλκανικές γλώσσες και σε δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες και να παρουσιάζουν σύντομα σε γραπτές αναφορές την κριτική τους αποτίμηση. Θα πρέπει επίσης να μελετήσουν και να σχολιάσουν συγκεκριμένες πρωτογενείς πηγές του 19ου και 20ού αιώνα. Η αξιολόγηση θα βασίζεται σε συγκριμένες παρουσιάσεις τους, τη δυνατότητα να επιχειρηματολογούν και να απαντούν σύνθετες ερωτήσεις επί της βιβλιογραφίας και των πηγών.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
. Βαλντέν Σωτήρης, Παράταιροι Εταίροι. Ελληνική δικτατορία, Κομμουνιστικά καθεστώτα και Βαλκάνια, 1967-1974, Αθήνα 2009.
. Βερέμης Θάνος, Βαλκάνια από τον 19ο ως τον 21ο αιώνα. Δόμηση και αποδόμηση κρατών, Αθήνα 2004.
. Καρακωστάνογλου Βενιαμίν- Κεντρωτής Κυριάκος- Μαντά Ελευθερία- Σφέτας Σπυρίδων, Το Κόσοβο και οι αλβανικοί πληθυσμοί της Βαλκανικής, Θεσσαλονίκη 2000.
. Κατσάνος Κωνσταντίνος, Το "ανύπαρκτο" ζήτημα. Οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις και το Μακεδονικό 1950-1967 Θεσσαλονίκη 2013.
. Κεκρίδης Στάθης, "Το Ελληνικό προξενείο Κετίγνης. Συμβολή στις σχέσεις της Ελλάδος-Μαυροβουνίου κατά τα τέλη του 19ου αι. και στις αρχές του 20ου", Βαλκανικά Σύμμεικτα 10 (1998) 151-169.
.Κόντης Βασίλης, Ευαίσθητες ισορροπίες. Ελλάδα και Αλβανία στον 20ο αιώνα, Θεσσαλονίκη, 2009.
Του ιδίου (επιμέλεια), Ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου και οι Ελληνοαλβανικές σχέσεις, Έγγραφα από το Ιστορίκο Αρχείο, τόμος Ι: 1897-1918, τόμος ΙΙ: 1919-1921, τόμος ΙΙΙ: 1922-1929, τόμος IV: 1930-1940, Αθήνα, 1995-1997.
. Μαντά Ελεθευρία, Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923-2000), Θεσσαλονίκη 2004.
. Σταυρινού Μιράντα, Η Δυτική Θράκη στην εξωτερική πολιτική της Βουλγαρίας. Το ζήτημα τηε βουλγαρικής οικονομικής διεξόδου στο Αιγαίο (1919-1923), Αθήνα 1997.
. Σφέτας Σπυρίδων, Ελληνοβουλγαρικές αναταράξεις 1880-1908. Ανάμεσα στη ρητορική της διμερούς συνεργασίας και στην πρακτική των εθνικών ανταγωνισμών, Θεσσαλονίκη 2008.
Του ιδίου, Το ιστορικό πλαίσιο των ελληνο-ρουμανικών σχέσεων 1866-1913, Μακεδονικά 33 (2001-2002) 23-48.
Του ιδίου, Στη Σκιά του Μακεδονικού. Η κρίση Αθήνας- Βελιγραδίου στη δεκαετία του 1960, Θεσσαλονίκη 2007.
Του ιδίου,Η Τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία και η Δικτατορία των Συνταγματαρχών (1967-1974).Όψεις των ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων κατά την επταετία, Θεσσαλονίκη 2016.
Του ιδίου, Το Μακεδονικό και η Βουλγαρία . Πλήρη τα απόρρητα βουλγαρικά έγγραφα (1950-1967), Θεσσαλονίκη 2009.
Του ιδίου, Ο ακήρυκτος πόλεμος για το Μακεδονικό. Βουλγαρία-Γιουγκοσλαβία 1968-1989, Θεσσαλονίκη 2010.
. Petrescu Stefan, Οι Έλληνες ως "άλλοι" στη Ρουμανία. Η εσωτερική οικοδόμηση του ρουμανικού έθνους-κράτους κατά τον δέκατο αιώνα και οι Έλληνες, Θεσσαλονίκη 2014.
. Prifti, R, Peter, Confrontation in Kosova. The Albanian- Serb struggle 1969- 1999, New York 1999.
. Reuters, Jens, Die Albaner in Jugoslawien, München 1982.
Τελευταία Επικαιροποίηση
21-09-2018
