ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ: ΑΝΑΠΛΑΣΗ- ΑΝΑΒΙΩΣΗ

Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

1. Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών οι φοιτητές/τριες καλλιεργούν την ευαισθησία τους ως προς την αναγνώριση και ανάγνωση του ιστορικά διαμορφωμένου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και την ερμηνεία και μεθερμηνεία του στην σύγχρονη πραγματικότητα. 2. Eξοικειώνονται με θέματα ανάλυσης και αξιολόγησης του ιστορικά δομημένου χώρου (φυσικού και ανθρωπογενούς) και αποκτούν εικόνα του πολυσύνθετου τομέα των επεμβάσεων σε ιστορικό περιβάλλον, και ιδιαίτερα σε ιστορικά σύνολα και τοποθεσίες, καθώς και των απαιτήσεων και της πολυπλοκότητας που τα διακρίνει. 3. Eξοικειώνονται με θέματα αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού προγραμματισμού, καθορισμού στόχων και προδιαγραφών και απόδοσης αυτών στον ιστορικά δομημένο χώρο. 4. Εξοικειώνονται με θέματα νομοθεσίας που διέπει την προστασία, πολεοδομική και αρχιτεκτονική οργάνωση των ιστορικών συνόλων. 5. Ασκούνται σε ζητήματα ένταξης σε ιστορικά δομημένα σύνολα σε αστικό περιβάλλον ή σε περιβάλλον υπαίθρου. Τα ζητήματα αυτά στοχεύουν στην αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων και στην ένταξη νέας αρχιτεκτονικής σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, ένταξη νέων χρήσεων, υποδομών, εξυπηρετήσεων, περιβαλλοντικού σχεδιασμού και εν γένει όλων των στοιχείων που διαμορφώνουν το σύγχρονο περιβάλλον διαβίωσης, με στόχο την ανάπλαση ή την αναβίωση των ιστορικών συνόλων και τοποθεσιών.

Το Εργαστήριο " ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ: ΑΝΑΠΛΑΣΗ - ΑΝΑΒΙΩΣΗ " έχει ως στόχο να δώσει στους φοιτητές και φοιτήτριες τη δυνατότητα διερεύνησης και πειραματισμού σε ζητήματα επεμβάσεων σε ιστορικά σύνολα και τόπους. Το εργαστήριο θα βασιστεί σε ένα πρόγραμμα υψηλής συνθετότητας, που θα αξιοποιεί τη γνωστική και συνθετική εμπειρία των προηγούμενων εργαστηρίων και μαθημάτων. Στόχος του εργαστηριακού μαθήματος είναι: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Εργαστηριακό μάθημα υψηλής συνθετότητας εστιασμένο σε ζητήματα επεμβάσεων ανάπλασης / αναβίωσης σε ιστορικά σύνολα και τόπους, όπως: 1. Ιστορικά κέντρα πόλεων 2. Υποβαθμισμένες περιοχές ιστορικού ενδιαφέροντος 3. Παραδοσιακούς οικισμούς 4. Εγκαταλελειμμένους ιστορικούς οικισμούς της υπαίθρου 5. Εγκαταλελειμμένα ιστορικά βιομηχανικά σύνολα και συγκροτήματα Το εργαστηριακό μάθημα κινείται από το επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, στο επίπεδο του αστικού σχεδιασμού, του περιβαλλοντικού σχεδιασμού, της αποκατάστασης ιστορικών κτιρίων και συνόλων και της ένταξης νέας αρχιτεκτονικής σε ιστορικά σύνολα και περιβάλλοντα. ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχος του εργαστηριακού μαθήματος είναι να φέρει τους φοιτητές/-τριες σε επαφή με τον σύγχρονο προβληματισμό που σχετίζεται με την ένταξη των ιστορικών συνόλων και τόπων στο σύγχρονο πλαίσιο. Η προσέγγιση του εργαστηρίου εστιάζει στην ιστορική και κριτική αντιμετώπιση της πολιτιστικής παράδοσης, την ερμηνεία της δηλαδή, όπως εγγράφεται στο πολιτιστικό απόθεμα, στα αρχιτεκτονικά σύνολα. Επιδιώκει να τους δώσει τα βασικά εφόδια, προκειμένου να μπορέσουν να χειριστούν, προγραμματικά και σχεδιαστικά, έναν τόσο ευαίσθητο, αυξημένων απαιτήσεων και αυξημένης πολυπλοκότητας τομέα και ταυτόχρονα να τους εξοικειώσει με την πολυδιάστατη και διεπιστημονική προσέγγιση του ιστορικού οικιστικού αποθέματος. Επίσης επιδιώκει να τους εξοικειώσει με την στο χειρισμό της νέας αρχιτεκτονικής δημιουργίας σε διάλογο με τον ιστορικά διαμορφωμένο τόπο σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Πρόκειται για εργαστηριακό μάθημα αυξημένης συνθετικής πολυπλοκότητας, με στόχο την προσέγγιση και κατανόηση από τους φοιτητές/-τριες του πολύ σημαντικού και καθοριστικού ρόλου και της αντίστοιχης ευθύνης του αρχιτέκτονα κατά τον επανασχεδιασμό και τη διαχείριση του ιστορικού περιβάλλοντος, όπως αυτό εγγράφεται στα ιστορικά σύνολα και τόπους. Στα θέματα του εργαστηρίου περιλαμβάνονται σύνολα ιστορικού ενδιαφέροντος και μνήμης, όπως: Ιστορικά κέντρα πόλεων, υποβαθμισμένες περιοχές ιστορικού ενδιαφέροντος, παραδοσιακοί οικισμοί, εγκαταλελειμμένοι ιστορικοί οικισμοί της υπαίθρου, εγκαταλελειμμένα ιστορικά βιομηχανικά σύνολα και συγκροτήματα κ.α. Η προσέγγιση του θέματος ακολουθεί τις σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, αξιολόγησης και διαχείρισης των ιστορικών συνόλων και τόπων, μέσα από μια διεπιστημονική θεώρηση, ασχολείται με τον αρχιτεκτονικό, πολεοδομικό, αστικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό σε υφιστάμενους ιστορικούς τόπους, με στόχο την ανάπλαση, επανάχρηση και επανασχεδιασμό τους και την ένταξή τους στο σύγχρονο χωρικό πλαίσιο και τη σύγχρονη ζωή. Το εργαστηριακό μάθημα αποτελείται από δύο στάδια: Την ανάλυση και κατανόηση του ιστορικού συνόλου μέσα από συγκεκριμένα μεθοδολογικά εργαλεία και την πρόταση ανάπλασης / αναβίωσης. Προβλέπονται ενδιάμεσες παρουσιάσεις των φοιτητών-τριών στο σύνολο των μελών του εργαστηρίου. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ • Διεθνές και εθνικό θεσμικό πλαίσιο προστασίας και ανάπλασης / αναβίωσης και αποκατάστασης των ιστορικών συνόλων και τόπων / νέες θεωρητικές προσεγγίσεις και προβληματισμοί • Παρουσίαση εφαρμοσμένων παραδειγμάτων επεμβάσεων σε ιστορικά σύνολα και τόπους μέσα από διεπιστημονικές προσεγγίσεις • Παρουσίαση προσεγγίσεων διαχείρισης, επανασχεδιασμού και ανάδειξης ιστορικών συνόλων σε διεθνές και εθνικό επίπεδο • Ζητήματα αναγνώρισης και σχεδιασμού των περιβαλλοντικών παραμέτρων που διέπουν τα ιστορικά σύνολα. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το μάθημα περιλαμβάνει δύο ενότητες: 1. διαλέξεις - παρουσιάσεις, οι οποίες περιέχονται στα διδακτικά συγγράμματα και στις διδακτικές σημειώσεις και λοιπό ενημερωτικό υλικό, που διανέμονται στους φοιτητές/-τριες στην αρχή του εξαμήνου 2. συνθετική άσκηση με θέμα την ανάπλαση, αναβίωση, επιλεγμένου ιστορικού συνόλου. Σε όλη την πορεία της εργαστηριακής άσκησης ακολουθείται η μεθοδολογία και οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν κατά το εισαγωγικό μάθημα του 4ου εξαμήνου 04.ΕΕ10 «Εισαγωγή στην αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων», καθώς και από το μάθημα του 7ου εξαμήνου 07ΕΒ10 « Σχεδιασμός σε ιστορικό περιβάλλον» Για την εκπόνηση του εργαστηρίου απαιτείται η μετακίνηση των φοιτητών και φοιτητριών και εργασία πεδίου στα επιλεγμένα οικιστικά σύνολα, ως τμήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Προβλέπεται εκπαιδευτική εκδρομή. Το εργαστηριακό μάθημα εκπονείται σε 2 στάδια. Το πρώτο στάδιο που περιλαμβάνει εργασία πεδίου έχει ως στόχο την κατανόηση και ανάλυση του ιστορικού συνόλου και εκπονείται από ομάδες των 5 ατόμων. Στο πλαίσιο της 5 μελούς ομάδας υπάρχει εξατομικευμένη ευθύνη για την ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων της ανάλυσης. Η πρώτη αυτή φάση του εργαστηρίου διαρκεί 5 εβδομάδες. Στη συνέχεια τα αποτελέσματα της πρώτης αυτής διερεύνησης παρουσιάζονται στο σύνολο και αξιολογούνται. Στη συνέχεια ακολουθεί το 2ο στάδιο του εργαστηρίου που διαρκεί 9 εβδομάδες εκπονείται η πρόταση ανάπλασης αναβίωσης του εν λόγω ιστορικού συνόλου. Κατά τη διάρκεια και στο τέλος του εξαμηνιαίου μαθήματος, οι επιμέρους ομάδες παρουσιάζουν τις εργασίες τους, των οποίων γίνεται σχολιασμός και αξιολόγηση. Με τις παρατηρήσεις των μελών της διδακτικής ομάδας, αλλά και με τις παρεμβάσεις των συναδέλφων τους, συμπληρώνουν ή τροποποιούν τις προτάσεις τους και στο τέλος της εξεταστικής περιόδου παραδίδουν τον φάκελο της εργασίας τους.

ιστορικό περιβάλλον, ιστορικά σύνολα, ανάπλαση, αναβίωση, αποκατάσταση, ιστορικοί τόποι

10-09-2019