Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
(α) Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι εξοικειωμένοι με τις βασικές προσεγγίσεις στο ερώτημα της προσωπικής ταυτότητας.
(β) Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι εξοικειωμένοι με τις εναλλακτικές προσεγγίσεις στο ζήτημα της αυτογνωσίας.
(γ) Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα έχουν αναπτύξει μία ικανοποιητική κατανόηση της διαμάχης που αφορά τη φύση των συναισθημάτων και την εκδήλωσή τους στην συμπεριφορά.
(δ) Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα έχουν αναπτύξει ικανοποιητική εξοικείωση με την προβληματική του ζητήματος της ελεύθερης βούλησης.
(δ) Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα έχουν αναπτύξει τις απαραίτητες κριτικές δεξιότητες που τους επιτρέπουν να κατανοήσουν και να αξιολογήσουν φιλοσοφικά επιχειρήματα.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Αντικείμενο του μαθήματος είναι μία σειρά ζητημάτων που βρίσκονται στο μεταίχμιο μεταξύ πρακτικής και θεωρητικής φιλοσοφίας. Η πρώτη ενότητα εστιάζει στο ζήτημα της προσωπικής ταυτότητας. Πού στηρίζεται η αίσθηση της συνέχειας του εαυτού σε βάθος χρόνου; Ποιος είναι ο ρόλος της μνήμης και της συνείδησης στη συγκρότηση της προσωπικής ταυτότητας; Βάσει ποιων τεκμηρίων αναγνωρίζεται η ταυτότητα ενός προσώπου από τρίτους, τόσο συγχρονικά όσο και διαχρονικά; Στην δεύτερη ενότητα θα ασχοληθούμε με κάποια προβλήματα που αφορούν τον εαυτό και την αυτογνωσία. Ένα ζήτημα αφορά τον σκεπτικισμό έναντι του εαυτού ως διακριτής οντολογικής κατηγορίας. Θα εξετάσουμε επίσης ζητήματα που περιβάλλουν τη γνώση των ίδιων μας των νοητικών καταστάσεων. Η τρίτη ενότητα αφορά τη φιλοσοφία των συναισθημάτων. Εδώ θα εξετάσουμε τις διαφορετικές απόψεις για τη φύση του συναισθήματος, με έμφαση σε ερωτήματα όπως τα ακόλουθα. Ποια είναι η σχέση του συναισθήματος με άλλες νοητικές καταστάσεις, όπως η πεποίθηση, η επιθυμία, ή αισθήματα όπως ο πόνος; Είναι τα συναισθήματα κατ’ ανάγκην συνειδητά φαινόμενα; Ποια είναι η σχέση μεταξύ των συναισθημάτων και του λόγου; Υπό ποιες συνθήκες τα συναισθήματα περιορίζουν την ελευθερία μας; Στην τέταρτη ενότητα θα ασχοληθούμε με το ζήτημα της ελεύθερης βούλησης. Θα εξετάσουμε τόσο τα μεταφυσικής υφής επιχειρήματα βάσει των οποίων αμφισβητείται η θέση ότι διαθέτουμε ελεύθερη βούληση, όσο και ορισμένα πρόσφατα επιστημονικά πορίσματα που έχει θεωρηθεί ότι υπονομεύουν τη θέση αυτή. Θα εξετάσουμε τις εναλλακτικές αναλύσεις της ελευθερίας ως ικανότητας να πράξουμε αλλιώς. Θα αντιπαραβάλουμε τις προσεγγίσεις που συνδέουν την ελεύθερη βούληση με τη δομή της ανθρώπινης πράξης με τις προσεγγίσεις που τη συνδέουν με την έννοια του προσώπου. Τέλος, θα διερευνήσουμε τις συνέπειες των θέσεων που λαμβάνονται ως προς τα παραπάνω ζητήματα για τη σχέση μεταξύ ελεύθερης βούλησης και ηθικής ευθύνης.
Λέξεις Κλειδιά
προσωπική ταυτότητα, αυτογνωσία, φιλοσοφία των συναισθημάτων, ελεύθερη βούληση
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Σημειώσεις καθηγητή
Midgley, Mary. Είσαι μια ψευδαίσθηση; Μετάφραση: Μερτίκας, Γιώργος. Εκδόσεις Κουκκίδα, 2018.
Κρουστάλλης, Βασίλειος: Το πρόβλημα του Οδυσσέα: θεωρίες προσωπικής ταυτότητας (17ος-18ος αιώνας). Εισαγωγή: Β. Κρουστάλλης. Μετάφραση: Β. Κρουστάλλης & Β. Κοκκινίδου. Κέρκυρα: Res Cogitans 2010.