Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:
1. Αναγνωρίσουν τους κινδύνους και τις πιέσεις που ασκούνται στον χώρο των μητροπολιτικών περιοχών και την ανάπτυξη ικανοτήτων ενεργοποίησης και σύνθεσης επιμέρους δυναμικών που ενισχύουν την ανθεκτικότητά τους.
2. Κατανόησουν και εφαρμόσουν τα εργαλεία του χωρικού σχεδιασμού ως μέσων που προωθούν και εξασφαλίζουν την ανθεκτικότητα των περιοχών σε σύγχρονα προβλήματα.
3. Αναπτύξουν γνώσεις και ικανότητες για την εκπόνηση χωρικών σχεδίων και την προετοιμασία χωρικών παρεμβάσεων που προάγουν την ανθεκτικότητα των μητροπολιτικών περιοχών.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις πολιτικές, τα εργαλεία και τις πρακτικές του χωρικού σχεδιασμού για τη βιώσιμη ανάπτυξη με άξονα την ανθεκτικότητα των μητροπολιτικών περιοχών όπου συγκλίνουν οι κλίμακες, του αστικού, του περιαστικού και του εξωαστικού χώρου, δηλαδή οι κλίμακες της πόλης και της περιφέρειας και οι οποίες χαρακτηρίζονται από αυξημένη ευπάθεια λόγω και της πολυπλοκότητάς τους. Δίνεται έμφαση α) στην ανθεκτικότητα ως ικανότητα προσαρμογής των μητροπολιτικών περιοχών σε πιέσεις που προέρχονται από φυσικούς και τεχνολογικούς κινδύνους, και από οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές, και β) στη συνεπαγόμενη στόχευση και το περιεχόμενο του χωρικού σχεδιασμού των μητροπολιτικών περιοχών. Τονίζεται η αναγκαιότητα διεπιστημονικής προσέγγισης για την ανάλυση και αντιμετώπιση της ευπάθειας των περιοχών απέναντι σε προβλήματα και πιέσεις, με συμβολές από τα πεδία της περιβαλλοντικής προστασίας, της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής.
Το μάθημα έχει εργαστηριακή μορφή και επικεντρώνεται στην εκπόνηση μιας συνθετικού και διεπιστημονικού χαρακτήρα εργασίας πού αφορά στην επεξεργασία μιας χωρικής στρατηγικής μητροπολιτικής περιοχής γύρω από το αντικείμενο του μαθήματος. Επικουρικά πραγματοποιούνται διαλέξεις θεωρίας και μεθοδολογίας που υποστηρίζουν την εκπόνηση της εργασίας.
Η εργασία επικεντρώνεται σε εφαρμογές του χωρικού σχεδιασμού για την προώθηση της ανθεκτικότητας μητροπολιτικών περιοχών ή / και τμημάτων τους με ειδικότερα έμφαση σε συγκεκριμένα ζητήματα όπως: διαχείριση περιοχών σε κίνδυνο πλημμύρας στον αστικό και περιαστικό χώρο, αντιμετώπιση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, εφαρμογές γαλάζιας και πράσινης υποδομής, δέσμευση γης και ‘ανακύκλωση γης’, σχέση πόλης υπαίθρου και αστικές / περιαστικές καλλιέργειες, σχεδιασμός βιώσιμων μορφών αστικής ανάπτυξης και βιώσιμων μεταφορών, περιβαλλοντικές πιέσεις στην παράκτια ζώνη και διαχείρισή της, κ.ά.
Λέξεις Κλειδιά
χωρικός σχεδιασμός, μητροπολιτικές περιοχές, ανθεκτικότητα, προσαρμογη στην κλιματική αλλαγή
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Eraydin A., Taşan-Kok T. (2013) Introduction: Resilience Thinking in Urban Planning. In: Eraydin A., Taşan-Kok T. (eds) Resilience Thinking in Urban Planning. GeoJournal Library, vol 106. Springer, Dordrecht
Coaffee J, and Lee P. (2016) Urban resilience: Planning for Risk, Crisis and Uncertainty, Palgrave
UNISDR (2018) Implementation guide for local disaster risk reduction and resilience strategies