Η ΕΣΔΑ ΚΑΙΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ .
| Τίτλος | Η ΕΣΔΑ ΚΑΙΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ . / THE ECHR AND THE CHARTER OF FUNDAMENTAL RIGHTS IN THE GREEK LEGAL ORDER |
| Κωδικός | ΔΣ7 |
| Σχολή | Νομική |
| Τμήμα | Νομικής |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Μαρία Καϊάφα-Γκμπάντι |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 100001572 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήμα Νομικής (2024-σήμερα)
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| ΕΝΙΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ | Ελεύθερη Επιλογή | Εαρινό | - | 5 |
| Τίτλος | Η ΕΣΔΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ: Η ΔΙΑΡΚΗΣ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥΣ |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2020 – 2021 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 2 |
| Class ID | 600174087
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | |
| Όροφος | Unknown |
| Αίθουσα | Εξ αποστάσεως (900) |
| Ημερολόγιο | Tuesday 20:00 to 22:00 |
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600174087
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Το μάθημα δεν έχει τυπικά προαπαιτούμενα. Προκειμένου να είναι σε θέση οι συμμετέχοντες να κατανοούν καλύτερα τη δομή των διδασκόμενων εννοιών καθώς και διάφορα δογματικά ζητήματα γενικής φύσεως, είναι χρήσιμη η εξοικείωση με βασικές έννοιες και δογματικές κατηγορίες του ευρωπαϊκού δίκαιου και, κατ' επέκταση, η προηγούμενη παρακολούθηση των μαθημάτων του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στόχος του μαθήματος είναι να:
- εξοικειωθούν οι φοιτητές με την ερμηνεία και εφαρμογή της ΕΣΔΑ και του ΧΘΔ
- οξυνθεί η ικανότητά τους να διακρίνουν τις πηγές του δικαίου(διεθνείς και εθνικές) κατά την επίλυση πρακτικών ζητημάτων που θέτει η δικαστηριακή πράξη.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές / φοιτήτριες θα μπορούν να:
- Παρουσιάζουν και αναλύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα σε επίπεδο διεθνών/περιφερειακών συστημάτων έννομης προστασίας(ΕΣΔΑ και ΧΘΔ της ΕΕ) με την βοήθεια νομολογιακών παραδειγμάτων.
- οριοθετούν τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ εθνικού Συντάγματος, ΕΣΔΑ και ενωσιακού δικαίου καθώς και των ερμηνευτικών μεθόδων που υιοθετούν τόσο οι θεωρητικοί του δικαίου όσο και η εθνική νομολογία για την αρμονική συνύπαρξη των τριών αυτών διακριτών επιπέδων έννομης προστασίας.
- Αναλύουν και κατανοούν νομολογιακά παραδείγματα στα πεδία του δημοσίου δικαίου, του αστικού δικαίου, του εργατικού δικαίου, της πολιτικής δικονομίας και του ποινικού δικαίου, όπου εντοπίζεται η εφαρμογή κανόνων της ΕΣΔΑ και του ΧΘΔ και ανιχνεύονται επιρροές των κανόνων αυτών στην ερμηνεία των εθνικών κανόνων.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1) Ο πλουραλισμός των εννόμων τάξεων και η πολυμέρεια της ένδικης προστασίας στην προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Ευρώπη:ΕΣΔΑ,Δίκαιο της ΕΕ,εθνικό δίκαιο.Το εύρημα του διαλόγου των δικαστών,η δυναμική και τα αποτελέσματά του-Παραδείγματα από την ευρωπαϊκή και την εθνική νομολογία
2) Η αμείλικτη πραγματικότητα των συγκρούσεων μεταξύ θεμελιωδών δικαιωμάτων-Παραδείγματα από την ευρωπαϊκή και την εθνική νομολογία.Η τάση προς ένα συγκεντρωτικό, ευρωπαϊκό έλεγχο της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Ευρώπη-Η (μελλοντική) προσχώρηση της ΕΕ στην ΕΣΔΑ ως καταλύτης αυτής της τάσης και η υπεραξία της για την εθνική προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
3) Η σχέση εθνικού Συντάγματος, ΕΣΔΑ και ενωσιακού δικαίου. Σύμφωνη με την ΕΣΔΑ και το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία του νόμου και του Συντάγματος-Η χρήση της ΕΣΔΑ από τον Έλληνα δικαστή:μεθοδολογία.
4) ΕΣΔΑ και θρησκευτική ελευθερία-ΕΣΔΑ και σωματεία (συλλογική αυτονομία)-Αρχή της αναλογικότητας ΔΕΕ,ΕΔΔΑ και εθνικά δικαστήρια-Η αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως εθνικής ή φυλετικής καταγωγής.
5) ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και Αστικό.Ι.ΕΣΔΑ και προστασία της προσωπικότητας 1.Υγεία και σηματική ακεραιότητα (ιδίως:η συναίνεση σε ιατρικές πράξεις) 2. Όνομα, Εικόνα, φήμη 3. Ιδιωτική ζωή 4. Ελευθερία της έκφρσης, της επιστήμης και της τέχνης. ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και Αστικό.ΙΙ.ΕΣΔΑ και οικεγειακό δίκαιο 1. "Έννοια οικογενειακής ζωής" και αξιοποίησή της στο ελληνικό δίκαιο. 2. Θέματα ομόφυλων ζευγαριών. 3. Θέματα συγγένειας και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
6) ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και περοσιακές αξιώσεις. Α. Η έννοια της περιουσίας. Β. Προστατευόμενα πρόσωπα. Γ. Η αρχή της ειρηνικής απόλαυσης των αγαθών. ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και περουσιακές αξιώσεις Δ. Η στέρηση της περιουσίας
1.Έννοια, 2. Προϋποθέσεις επιτρεπτής στέρησης, 3. Ο ρόλος της αποζημίωσης ειδικότερα Ε. Οι περιορισμοί των περουσιακών δικαιωμάτων 1. Έννοια, 2. Προϋποθέσειςεπιτρεπτού περιορισμού, 3. Ο ρόλος της αποζημίωσης ειδικότερα ΣΤ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις
7) ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και Εργατικό Δίκαιο 1. Οι συνδικαλιστικές ελευθερίες ως θεμελιώδεις ελευθερίες στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο και η αρχή της αποτελεσματικής προστασίας. 1.1. Ένα παράδειγμα εφαρμογής:Υπάγονται τα μνημονιακά νομοθετικά μέτρα στην Ελλάδα στο πεδίο εφαρμογής του Χάρτη (άρθρο 51); 1.2. Σύγκρουση των συνδικαλιστικών ελευθεριών με την επιχειρηματική ελευθερία και την αρχή της ανταγωνιστικότητας σε συνθήκες ασύμμετρης παγκοσμιοποίησης και οικονομικής κρίσης.ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και Εργατικό Δίκαιο. 2. Παράγωγο ενωσιακό δίκαιο προστασίας και αποπροστασίας των εργαζομένων.2.1. Η προστασία: Η οδηγία 70/1999 για την απαγόρευση της κατάχρησης των συμβάσεων ορισμένου χρόνου και τα εθνικά (ελληνικά) ισοδύναμα μέτρα, η οδηγία 98/59 για τις ομαδικές απολύσεις και η οδηγία 2001/23 για τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων-Οι ex lego ομαδικές απολύσεις κατά τη μεταβίβαση των επιχειρήσεων του ομίλου της Ολυμπιακής και της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.-Το μνημονιακό μέτρο της αύξησης των ορίων των ομαδικών απολύσεων το 2014-Ανάλυση της σχετικής νομολογίας της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου. 2.2.Η αποπροστασία:Οι επισφαλείς εργασιακές σχέσεις στο παράγωγο δίκαιο της ΕΕ (μεταξύ άλλων: δανεισμός εργαζομένων, ελεύθερη παροχή υπηρεσιών).
8) Κρίσιμες πτυχές του δικαιώματος για χρηστή δίκη κατ' αρθρ.6 ΕΣΔΑ και πολιτική δίκη βάσει της νομολογίας του ΕΣΔΑ-Αποτίμηση βασικών ρυθμίσεων του ΚΠολΔ υπό το φως τουο άρθρ. 6 ΕΣΔΑ-Αντίκτυπος της νομολογίας του ΕΣΔΑ στην ελληνική νομολογία.
9) Ειδικότερα το πρόβλημα του ορισμένου της αίτησης αναίρεσης κατά τη νομολογία του ΑΠ και το ζήτημα της συμβατότητας των θέσεων του ΑΠ προς το άρθρο 6 ΕΣΔΑ βάσει της νομολογίας του ΕΔΔΑ.
10) ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και ποινικό δίκαιο-Σημεία επαφής της ΕΣΔΑ κα ιτου χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ με το ποινικό δίκαιο-Γενικά χαρακτηριστικά της νομολογίας του ΕΣΔΑ και του ΔΕΕ επί ποινικών υποθέσεων.-ΕΣΔΑ/Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων ΕΕ και προστασίας της ζωής.*Αστυνομική βία και προσβολές κατά της ζωής.*Εναλλακτικά μέτρα κράτησης (υπό όρο απόλυση) και κίνδυνος ζωής τρίτων από απολυόμενο.-ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και ποινικό δίκαιο-ΕΣΔΑ/Χάρτης Θ.Δ. ΕΕ και βασανιστήρια.
11) ΕΣΔΑ/Χάρτης Θ.Δ. ΕΕ και προσβολές της τιμής-ανθρώπινης αξιοπρέπειας. ΕΣΔΑ/Χάρτης Θ.Δ. ΕΕ προστασία της ιδιοκτησίας και δήμευση. ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και ποινική δίκη-Διάκριση στέρησης και περιορισμού της ελευθερίας (προσαγωγές σε αστηνομικά τμήματα, σύλληψη καταδικασθέντων)-ΕΣΔΑ/Χάρτης και στέρηση της ελευθερίας:Περιπτωσιολογία:κράτηση κατόπιν καταδίκης, κράτηση στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, κράτηση ψυχικά ασθενών, κράτηση αλλοδαπών ενόψει απέλασης. Εξασφαλιστικά δικαιώματα στέρησης της ελευθερίας.
12) ΕΣΔΑ/Χάρτης και αρχή της δίκαιης δίκης (περιεχόμενο, πεδίο εφαρμογής)Εύλογη διάρκεια δίκης. Τα κριτήρια -Το ελληνικό πρόβλημα- Οι πιλοτικές αποφάσεις-Η πρόσφατη αντιμετώπιση του προβλήματος-Παράνομα αποδεικτικά μέσα-Ειδικές ανακριτικές πράξεις (αστυνομιή διείσδυση) Δικαίωμα σιωπής-Αρχή μη αυτοενοχοποίησης (ανάλυση DNA). ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και ποινική δίκη. ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και τεκμήριο αθωότητας -προστασία προσωπικότητας κατηγορουμένου-Δικαιώματα κατηγορουμένου και ιδίως το δικαίωμα σε αποτελεσματική υπεράσπιση. ΕΣΔΑ/Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ και ποινική δίκη-Δικαίωμα εξέτασης μαρτύρων-ΕΣΔΑ (7ο Πρωτόκολλο) και ένδικα μέσα.
Λέξεις Κλειδιά
Θεμελιώδη Δικαιώματα, Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ, Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 26 | ✓ | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 45 | ✓ | |||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 26 | ✓ | ✓ | ||
| Εξετάσεις | 3 | ✓ | |||
| Σύνολο | 100 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των φοιτητών στηρίζεται στη διαδικασία των εξετάσεων (γραπτών και προφορικών) στο τέλος του εξαμήνου καθώς και (επικουρικά-ενισχυτικά) στην (εθελοντική) συμμετοχή τους στη συγγραφή εργασιών. Για τη διασφάλιση της διαφάνειας στην αξιολόγηση της επίδοσής τους χρησιμοποιείται προκαθορισμένη λεπτομερειακή βαθμολόγηση για κάθε επιμέρους πρόβλημα που τίθεται προς επίλυση στις εξετάσεις. Προς ενίσχυση της παραπάνω διαφάνειας οι φοιτητές προτρέπονται να προσέρχονται μετά τις εξετάσεις είτε σε ομαδικές είτε σε ατομικές συναντήσεις με τον διδάσκοντα ή τη διδάσκουσα προκειμένου να βλέπουν το γραπτό τους και να λαμβάνουν αναλυτικές εξηγήσεις τόσο για τον τρόπο που έπρεπε να απαντήσουν όσο και για τον τρόπο που βαθμολογήθηκαν.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Καμία (θα υπάρξει φάκελος μαθήματος)
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Αλιβιζάτος, Η δημόσια ωφέλεια στην αναγκαστική απαλλοτρίωση, Γνωμοδότηση, ΕΔΔΔ 1993, 5
Βασιλακάκης, Η νομολογιακή εξέλιξη της προστασίας της ιδιοκτησίας κατά το άρθρο 1 του πρώτου πρόσθετου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ΧρΙΔ 2002, 201
Δαγτόγλου, Ατομικά Δικαιώματα, 4η έκδ., τ. Β΄, 2012, σελ. 1342 επ.
Καράκωστας Β., Σ 17 – Περιουσία και υπερνομοθετική προστασία της, Δ 2005, 547
Κατ. Φουντεδάκη, Ενώσεις προσώπων του ίδιου φύλου: η διαχρονική αντιμετώπισή τους από την ελληνική έννομη τάξη, μια νομοθετική πρόταση και οι προεκτάσεις της, Τιμ. Τόμος Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη (2015)
Ρούκουνας, Η διεθνής προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 1995, σελ. 337
Σατλάνης, Η προστασία του δικαιώματος της ιδιοκτησίας – περιουσίας με βάση κυρίως τη Νομολογία του ΕΔΔΑ, Αρμ 2007, 1877
Σισιλιάνος Λ.Α. (επιμέλεια), Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ερμηνεία κατ' άρθρο (2013)
Στάγκος, Η δικαστική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην κοινοτική έννομη τάξη, 2004, σελ. 75 επ.
Στάγκος, Η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Δικαίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στις ενοχικές αξιώσεις για κοινωνικές παροχές. Παρατηρήσεις με αφορμή τις αποφάσεις 3, 4 και 5/2007 του ΑΕΔ για το «πλαφόν» στο εφάπαξ βοήθημα των τραπεζικών υπαλλήλων, ΕΔΚΑ 2008, 617
Φουντεδάκη Κατ., Φυσικό πρόσωπο και προσωπικότητα στον ΑΚ (2012)
Τελευταία Επικαιροποίηση
18-04-2021
