Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στόχος του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τα βασικά νομικά κείμενα του ενωσιακού ποινικού δικαίου αλλά και με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αφορούν άμεσα το ποινικό δίκαιο. Επιπλέον, να οξυνθεί η ικανότητά τους να διακρίνουν τους τρόπους και τις μορφές επίδρασης του ενωσιακού ποινικού δικαίου στο εθνικό ποινικό δίκαιο κατά την επίλυση πρακτικών ζητημάτων που θέτει η δικαστηριακή πράξη, αλλά και να εξετάσουν το βαθμό αφομοίωσης της νομολογίας του ΕΣΔΑ από τα ελληνικά ποινικά δικαστήρια.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές / φοιτήτριες θα μπορούν να: -γνωρίζουν με συστηματικό τρόπο τα βασικά κείμενα τόσο του πρωτογενούς όσο και του παράγωγου δικαίου της ΕΕ που αφορούν το ποινικό δίκαιο -κατανοούν τις σχέ-σεις που αναπτύσσονται μεταξύ του ενωσιακού (ποινικού) δικαίου και του εθνικού ποινικού δικαίου και τις βασικές ερμηνευτικές μεθοδους για την επίλυση προβλημά-των που αναφύονται λόγω της συνύπαρξης των δύο συστημάτων -κατανοούν νομο-λογιακά παραδείγματα σε σχέση με την εφαρμογή του ενωσιακού ποινικού δικαίου στην πράξη –κατανοούν την επίδραση του δικαίου της ΕΣΑ στο ελληνικό ποινικό δικονομικό και ουσιαστικό δίκαιο και στη σχετική νομολογία των ελληνικών ποινι-κών δικαστηρίων.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Α. Το Ποινικό Δίκαιο της ΕΕ
I. Ορισμός, ιστορική εξέλιξη και σύγχρονες πηγές του ποινικού δικαίου της ΕΕ
ΙΙ. Οι φιλελεύθερες εγγυήσεις του ποινικού δικαίου της ΕΕ
III. Η επίδραση του ενωσιακού δικαίου στο εθνικό ουσιαστικό ποινικό δίκαιο
IV. Η αρμοδιότητα της ΕΕ να θεσπίζει ποινικό δίκαιο: (1) τα διαθέσιμα νομικά εργαλεία (2) η αρμοδιότητα θέσπισης κανόνων ουσιαστικού ποινικού δικαίου (3) η αρμοδιότητα θέσπισης κανόνων δικονομικού ποινικού δικαίου
V. Επιλεκτική παρουσίαση βασικών νομικών κειμένων της ΕΕ στο ουσιαστικό και δικονομικό ποινικό δίκαιο
VI. Ενωσιακά όργανα επιβολής του ποινικού δικαίου: Ευρωπόλ, Eurojust, OLAF, ευρωπαϊκή εισαγγελική αρχή
Β. Το Ποινικό Δίκαιο της ΕΣΔΑ
Ι. Η επίδραση της ΕΣΔΑ στο ελληνικό ποινικό δίκαιο
ΙΙ. Η ποινική ύλη της ΕΣΔΑ (άρθρα 1-10 ΕΣΔΑ)
α. Υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου (άρθρο 1) β. δικαίωμα στη ζωή (άρθρο 2) γ. απαγόρευση των βασανιστηρίων (άρθρο 3) δ. απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων (άρθρο 4) ε. δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια (άρθρο 5) στ. δικαίωμα στη χρηστή απονομή δικαιοσύνης (άρθρο 6) ζ. μη επιβολή ποινής χωρίς νόμο (άρθρο 7) η. δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθρο 8) θ. δικαίωμα στη σκέψη στη συνείδηση και στη θρησκευτική ελευθερία (άρθρο 9) ι. δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση (άρθρο 10).
Λέξεις Κλειδιά
ποινικό δίκαιο της ΕΕ, φιλελεύθερες εγγυήσεις, θεσμοί του ποινικού δικαίου, ποινικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δικαίωμα στη ζωή, απαγόρευση των βασανιστηρίων, προστασίας από τη δουλεία και την καταναγκαστική εργασίας, προσωπική ελευθερία και ασφάλεια, δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, καμία τιμωρία χωρίς νόμο, προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας, ελευθερία έκφρασης
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Καϊάφα - Γκμπάντι Μαρία, Παπακυριάκου Θεόδωρος, Στοιχεία ενωσιακού ποινικού δικαίου, Έκδοση: 2η/2019, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ ΑΕ, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 86197227
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία καθώς και άλλο βοηθητικό υλικό (διαγράμματα παραδόσεων, πρακτικά παραδόσεων, αποφάσεις νομολογίας, φροντιστηριακές ασκήσεις, σεμιναριακό υλικό) παρέχεται κατά τη διάρκεια των μαθημάτων από τον εκάστοτε διδάσκοντα / διδάσκουσα ή αναρτάται στο e-learning.