ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ / Mineralogy
ΚωδικόςNGMO 205Y
ΣχολήΘετικών Επιστημών
ΤμήμαΓεωλογίας
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΕαρινή
Υπεύθυνος/ηΤριαντάφυλλος Σολδάτος
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600019020

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ-Τμήμα Γεωλογίας (2020-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 117
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΥποχρεωτικό217
Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ
Ακαδημαϊκό Έτος2021 – 2022
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών
Ώρες Εβδομαδιαία5
Class ID
600191978
Τύπος Μαθήματος
Γενικού Υποβάθρου
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
• Κατανόηση των βασικών εννοιών της κρυσταλλογραφίας. • Αναγνώριση των κρυσταλλικών συστημάτων των κρυσταλλικών σωμάτων. • Εκμάθηση του τρόπου εύρεσης των κρυσταλλικών παραμέτρων. • Κατανόηση αναλυτικών μεθόδων για την εύρεση της δομής ενός ορυκτού. • Κατανόηση των βασικών εννοιών της ορυκτοχημείας και της συστηματικής ορυκτολογίας. • Εκμάθηση της μακροσκοπικής αναγνώρισης ορυκτών με τη χρήση των φυσικών ιδιοτήτων τους. • Κατανόηση της δομής και της ατομικής τους διάταξης των ορυκτών. • Επίλυση ασκήσεων που σχετίζονται με τη χημική σύσταση των ορυκτών.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
Περιεχόμενο Μαθήματος
1) ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Αντικείμενο της Κρυσταλλογραφίας. Ορισμός κρυστάλλου. Ανισότροπα – Ισότροπα – Ομογενή σώματα. Ορισμός ζώνης. Νόμος σταθερότητας γωνιών. 2) ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ: Συμμετρία ως προς άξονα, ως προς επίπεδο και ως προς σημείο. Άξονας, επίπεδο και κέντρο συμμετρίας. 3) ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ: Απλοί και σύνθετοι κρύσταλλοι. Φυσική και φαινόμενη συμμετρία. Διαβρωσιγενή σχήματα. Συμμετρία σημείου. Γεωμετρικοί κανόνες παραγωγής των 32 κρυσταλλικών τάξεων. Νόμος Haüy ή Νόμος Παραμέτρων. 4) ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΔΡΩΝ: Εύρεση δεικτών εδρών και ζωνών. 5) ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. Κρυσταλλογραφικοί άξονες. Κρυσταλλικά σχήματα των 7 κρυσταλλικών συστημάτων. Στροφοαναστροφή και στροφοκατοπτρισμός. 6) ΣΥΜΦΥΣΕΙΣ - ΔΙΔΥΜΙΕΣ: Παράλληλη σύμφυση. Διδυμία και Πολυδυμία. Ψευδοσυμμετρία. Κανονικές συμφύσεις κρυστάλλων διαφορετικών σωμάτων. Επίταξη – Τοπόταξη – Ετερόταξη. 7) ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΟ ΠΛΕΓΜΑ – ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΤΟΜΩΝ: Στοιχειώδης μετατόπιση. Δεσμοί, στοίχος, βρόχος, δικτυωτό πλέγμα, κυψελίδα. Πλέγματα Bravais. Σχέση πλέγματος και κανονικών συμφύσεων. Έρευνα της δομής των κρυστάλλων με ακτίνες Röntgen 8) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ – ΟΡΙΣΜΟΣ ΟΡΥΚΤΟΥ: Αντικείμενο Ορυκτολογίας. Σε ποιες επιστήμες βασίζεται. Ποια η σχέση της με τις άλλες επιστήμες. Ιστορικά στοιχεία Ορυκτολογίας. Ορισμός Ορυκτού. 9) ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ – ΣΤΕΡΕΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ - ΔΙΑΜΕΙΞΗ: Ατομικές αντικαταστάσεις. Ορισμός Στερεού Διαλύματος. Φαινόμενο Διάμειξης. 10) ΙΣΟΜΟΡΦΙΑ – ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΑ– ΠΟΛΥΤΥΠΙΑ: Ορισμοί και παραδείγματα Ισομορφίας, Πολυτυπίας, Πολυμορφίας. Μηχανισμοί Πολυμορφίας. Μετατροπή αναδόμησης, Μετατροπή μετατόπισης, Μετατροπή τάξης – αταξίας. 11) ΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ – ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Πιεζοηλεκτρισμός. Πυροηλεκτρισμός. Ραδιενέργεια. 12) ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ: Πετρογραφικά στοιχεία. Πυριγενή πετρώματα. Ιζηματογενή πετρώματα. Μεταμορφωμένα πετρώματα. 13) ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΟΡΥΚΤΩΝ: Αυτοφυή στοιχεία. Σουλφίδια. Οξείδια – Υδροξείδια. Αλογονίδια – Θειϊκά. Ανθρακικά. Πυριτικά. 1. Στοιχεία Συμμετρίας - Βασικοί κρύσταλλοι. 2. Σύστημα αναφοράς (κυβικό) – Εύρεση δεικτών έδρας. 3. Κρυσταλλογραφικά χαρακτηριστικά του κυβικού συστήματος. 4. Κρυσταλλογραφικά χαρακτηριστικά του εξαγωνικού, τριγωνικού και τετραγωνικού συστήματος 5. Κρυσταλλογραφικά χαρακτηριστικά του ρομβικού, μονοκλινούς και τρικλινούς συστήματος. 6. Φυσικές ιδιότητες των ορυκτών. 7. Μακροσκοπική αναγνώριση σουλφιδίωνκαι αυτοφυών ορυκτών. 8. Μακροσκοπική αναγνώριση οξειδίων και υδροξειδίων. 9. Μακροσκοπική αναγνώριση ανθρακικών, θειϊκών και αλογονιδίων. 10. Μακροσκοπική αναγνώριση πυριτικών ορυκτών. 11. Μακροσκοπική αναγνώριση αντιπροσωπευτικών δειγμάτων πυριγενών, ιζηματογενών και μεταμορφωμένων πετρωμάτων. 12. Άσκηση εύρεσης χημικού τύπου ορυκτού και προβολή συστάσεων ορυκτών σε τριγωνικό διάγραμμα. 13. Επαναληπτικές ασκήσεις. 1) Ημερήσια Άσκηση Πεδίου με αντικείμενο «Ορυκτολογία» 2) Στρατώνι Χαλκιδικής 3) Μακροσκοπική αναγνώριση και συλλογή ορυκτών 4) Μαθησιακά Αποτελέσματα • Εκμάθηση της μακροσκοπικής αναγνώρισης ορυκτών στο ύπαιθρο • Εκμάθηση του τρόπου διάκρισης των ορυκτών με βάση τις φυσικές τους ιδιότητες
Λέξεις Κλειδιά
Κρύσταλλος, ορυκτό, πέτρωμα, κρυσταλλικό σύστημα, κρυσταλλικό πλέγμα, διδυμίες
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Περιγραφή
1) Το σύνολο των παραδόσεων διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στους φοιτητές μέσω της ιστοσελίδας του μαθήματος 2) Ο διδάσκων επικοινωνεί με τους φοιτητές μέσω email και Facebook 3) Η αξιολόγηση του μαθήματος γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω ΜΟ.Δ.ΙΠ
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις78✓✓
Εργαστηριακή Άσκηση65✓✓
Άσκηση Πεδίου15✓✓
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων14✓✓
Εξετάσεις3✓✓
Σύνολο175
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Ερωτηματολόγιο/Σύστημα αξιολόγησης ΜΟ.ΔΙ.Π
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Επίλυση Προβλημάτων (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. “ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ – ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑ” ΘΕΟΔΩΡΙΚΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ Σ., Εκδόσεις: Γραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ», 2013. 2. "ΟΡΥΚΤΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ", Η.ΣΑΠΟΥΝΤΖΗΣκαι Γ.ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ UNIVERSITYSTUDIOPRESS, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ – Εισαγωγή στην Κρυσταλλογραφία, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τ. ΣΟΛΔΑΤΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Α.Π.Θ., 2010. “The basics of crystallography and diffraction”, Christopher Hammond, Oxford University press, 1997 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ, Γ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣ ΟΡΥΚΤΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ, Γ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣΚΑΙ Τ. ΣΟΛΔΑΤΟΣ
Τελευταία Επικαιροποίηση
29-03-2022