Ανατολική Μεσόγειος: Σύγχρονη Διπλωματία και Πολιτική
| Τίτλος | Ανατολική Μεσόγειος: Σύγχρονη Διπλωματία και Πολιτική / Eastern Mediterranean: contemporary diplomacy and politics |
| Κωδικός | ΚΕ0Ε47 |
| Σχολή | Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών |
| Τμήμα | Πολιτικών Επιστημών |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Ανδρεας Μπουρουτης |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600014093 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήμα Πολιτικών Επιστημών 2023-σήμερα
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| ΚΟΡΜΟΣ | Επιλογής | Εαρινό | - | 4 |
| Τίτλος | Ανατολική Μεσόγειος: Σύγχρονη Διπλωματία και Πολιτική |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2021 – 2022 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600193934
|
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600193934
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα μπορούν:
- Να περιγράφουν και να προσδιορίζουν το ιστορικό πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου και των σύγχρονων πολιτικών εξελίξεων
- Να προχωρούν σε κριτική αντιμετώπιση των πολλαπλών ιστοριογραφικών ερμηνειών στη διαδικασίας διαμόρφωσης των διαφορετικών ταυτοτήτων (τοπικών, εθνικών, κοινωνικών) και να αναγνωρίζουν σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον ιστορικό ρου (οικονομία - καπιταλισμός, εθνικισμός, Μεγάλες Δυνάμεις)
- Να μάθουν να μελετούν τις πρωτογενείς ιστορικές πηγές και να παράγουν ιστορικά επιχειρήματα με τα οποία να εξηγούν τις αιτίες των γεγονότων, τα αποτελέσματά τους και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές τους.
- Να εξηγούν την ιστορική συνέχεια και την διαφορετική πορεία με βάση τα ιστορικά γεγονότα στον μεσογειακό χώρο
- Να κατανοούν τη σημασία της οικονομίας και την άμεση σχέση της με τις εξελίξεις στο κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σκοπός του μαθήματος είναι να παρουσιάσει τον ανατολικό μεσογειακό χώρο στη σύγχρονη εποχή, αποτυπώνοντας τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις σε συγκριτικό επίπεδο. Μέσα από την φιλοσοφία και την προσέγγιση των ιδεών του Φερνάν Μπρωντέλ θα εξεταστεί η αλληλοσύνδεση των λαών και η διακίνηση εμπορευμάτων, ιδεών και ανθρώπων στα νερά της Μεσογείου.
Το μάθημα αρχικά εισάγει περιληπτικά την γεωγραφική οριοθέτηση του ανατολικού μεσογειακού χώρου, την ανάπτυξη και επαφή των διαφόρων πολιτισμών καθώς και τις τρεις κύριες μονοθεϊστικές θρησκείες που επικρατούν (Χριστιανισμός, Ιουδαϊσμός, Ισλάμ)
Η πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων, οι περιφερειακές και παγκόσμιες συγκρούσεις και η άνοδος του εθνικισμού θα επιφέρουν την διάλυση της συνύπαρξης στην Ανατολική Μεσόγειο ενισχύοντας τις διαιρέσεις και τις αντιπαλότητες των διαφόρων πληθυσμών.
Ιδιαίτερα θα εξεταστεί η παρουσία και ο ανταγωνισμός των Μεγάλων Δυνάμεων και η είσοδος του καπιταλισμού ως πεδίο οικονομικής ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της Μεσογείου. Τα διαφορετικά σχέδια πολιτικής δράσης των ισχυρών κρατών θα έχουν δραματικές επιπτώσεις για τους λαούς της Μεσογείου στο πέρασμα του χρόνου (Συμφωνία Σάικς – Πίκο 1916). Στη σύγχρονη εποχή εξετάζεται η παρουσία σήμερα των ισχυρών δυνάμεων και η διπλωματική ισορροπία των συσχετισμών (εμφύλιος στη Συρία).
Στα πλαίσια του μαθήματος θα αναπτυχθεί η διαδικασία εξάρτησης της Ανατολικής Μεσογείου και επικυριαρχίας (Αίγυπτος, Λίβανος) από τις Μεγάλες Δυνάμεις, όπως και οι συνθήκες αποαποικιοποίησης και ανόδου του αραβικού εθνικισμού. Στη σύγχρονη εποχή θα αναλυθεί το σύνθετο γεωπολιτικό πεδίο της Μεσογείου με συγκεκριμένα επεισόδια, όπως η σύγκρουση για τον έλεγχο της Διώρυγας του Σουέζ, η αραβοϊσραηλινή διένεξη από τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ μέχρι την πρόσφατη περίοδο της παλαιστινιακής εξέγερσης (Ιντιφάντα) όπως και ο εμφύλιος πόλεμος του Λιβάνου.
Η περίπτωση της Συρίας εξετάζεται υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων και της εμφάνισης ριζοσπαστικών ομάδων (ISIS) που αμφισβητούν τον ρόλο του Κράτους στη Μέση Ανατολή.
Στην περίπτωση των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας γίνεται ανάλυση σε ζητήματα που δημιουργούν εντάσεις όπως είναι η αιγιαλίτιδα ζώνη/χωρικά ύδατα, η ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) και η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
Η προσφυγική κρίση στη Μεσόγειο και ο αντίκτυπος στις χώρες πρώτης εισόδου όπως η Ελλάδα και η Ιταλία εξετάζονται με βάση τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας).
Λέξεις Κλειδιά
Μεσόγειος, Ιδέες, Κοινωνία, Πολυπολιτισμικότητα, Οικονομία, Καπιταλισμός, Συνύπαρξη – Εθνικισμός, Μεγάλες Δυνάμεις, γεωπολιτική στρατηγική, διπλωματία, πόλεμος, ΑΟΖ
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Πολυμεσικό υλικό
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Πραγματοποιείται χρήση Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία. Συγκεκριμένα, γίνεται χρήση του διαδικτύου στη διάρκεια του μαθήματος για την πρόσβαση και προβολή στους φοιτητές ιστοσελίδων, πληροφοριών, ταινιών, ντοκιμαντέρ που σχετίζονται με το μάθημα. Πραγματοποιείται τακτική χρήση Τ.Π.Ε στην επικοινωνία με τους φοιτητές για συνεννοήσεις σχετικά με την εκπαιδευτική διαδικασία, για απορίες και προβληματισμούς γύρω από τη μελέτη τους.
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | 1,4 | ✓ | ✓ | |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 50 | 1,8 | ✓ | ✓ | ✓ |
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 6 | 0,2 | ✓ | ✓ | |
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 13 | 0,5 | ✓ | ✓ | |
| Εξετάσεις | 2 | 0,1 | ✓ | ✓ | |
| Σύνολο | 110 | 4 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η βαθμολογία σε κάθε μάθημα καθορίζεται από τον διδάσκοντα, ο οποίος υποχρεώνεται να οργανώσει κατά την κρίση του γραπτές ή και προφορικές εξετάσεις ή και να στηριχθεί σε εργασίες. Η βαθμολογία σε κάθε µάθηµα ακολουθεί την κλίµακα των ακέραιων αριθµών από ένα (1) έως δέκα (10). Βάση επιτυχίας είναι ο αριθµός πέντε (5). Σύµφωνα µε το Ν. 3549/2007 και µε την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 27 του Ν. 1404/1983, κάθε µάθηµα εξετάζεται στο τέλος του εξαµήνου στο οποίο διδάχθηκε και επιπλέον στην εξεταστική περίοδο του Σεπτεµβρίου. Η βαθμολογία προκύπτει από: α)Το επίπεδο γνώσης σχετικά με το γνωστκό αντικείμενο β)Τη δυνατότητα ανάλυσης και σύνθεσης στη σκέψη του γ)Την κατανόηση του γνωστικού αντικειμένου.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
• Nouschi Andre, Η Μεσόγειος στον 20ο αιώνα, Αθήνα 2003 (Κωδ.Εύδοξου 24114)
• Στεργίου Ανδρέας, Ulusoy Kivanc, Blondheim Menahem, Σύγκρουση και Ευημερία, Γεωπολιτική και Ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο, Κλειδάριθμος, Αθήνα 2017
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Γενική
• Abulafia David,Rackham Oliver,Suano Marlene, Η Μεσόγειος στην Ιστορία, Αθήνα 2004 (κωδ. Εύδοξου 21640
• Braudel Fernand, Η Μεσόγειος, ο χώρος και η ιστορία, Αθήνα 1990 (Κωδ, Εύδοξου 15418)
• Braudel Fernand, Η Μεσόγειος, άνθρωποι και πολιτισμική κληρονομιά, Αθήνα 1990 (Κωδ, Εύδοξου 15419)
• Braudel Fernand, A History of Civilizations, Νέα Υόρκη 1993
• Fieldhouse D.K., Western imperialism in the Middle East 1914-1958, Νέα Υόρκη 2006
• İnalcık Halil, Quataert Donald, Οικονομική και κοινωνική ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τ. Β΄: 1600-1914, Αθήνα 2011
• Issawi Charles, The Economic History of Turkey 1800-1914, Σικάγο 1980
• Manent Pierre, Οι μεταμορφώσεις της πόλης, Αθήνα 2014
• Μάνσελ Φίλιπ, Λεβάντε, Μεγαλείο και καταστροφή στη Μεσόγειο, Αθήνα 2012
• Νταλαχάνης Άγγελος, Ακυβέρνητη παροικία, Οι Έλληνες στην Αίγυπτο, Αθήνα 2016
Μεσόγειος και Λεβάντε
• Abulaf David, The Great Sea: A Human History of the Mediterranean, Οξφόρδη 2011
• Braudel, Fernand, Οι μνήμες της Μεσογείου, Αθήνα 2000
• Braudel, Fernand, Η Μεσόγειος και ο μεσογειακός κόσμος την εποχή του Φιλίππου Β' της Ισπανίας : Γεγονότα, πολιτική, άνθρωποι (3 τόμοι), Αθήνα 1998
• Καιρίδης Δημ. (επιμ.), Θεσσαλονίκη, μια πόλη σε μετάβαση (1912-2012), Θεσσαλονίκη 2015
• Μαζάουερ, Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων, Αθήνα 2006
• Μίλτον Τζάιλς, Χαμένος Παράδεισος, Αθήνα 2008
• Μοσκώφ Κωστής, Θεσσαλονίκη, τομή της μεταπρατικής πόλης, Αθήνα 1978
• Σβορώνος Νίκος, Το εμπόριο της Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα, Αθήνα 1996
Τελευταία Επικαιροποίηση
27-11-2020
